Listi yfir erlend orð í tónfræði

Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu

Þetta er listi yfir erlend orð sem að eru líklega til að koma fyrir í erlendum tónverkum. Flest þeirra eru hugtök á ítölsku og eru stundum frábrugðin nútímamerkingu orðana. Flest hina orðana koma úr frönsku og þýsku. Önnur orð koma frá latínu og spænsku. Nafnorð í þýsku eru alltaf rituð með stórum upphafsstaf.


Efnisyfirlit
A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

ít = Ítalska, fr = Franska, þ = Þýska, la = Latína, en = Enska

A[breyta | breyta frumkóða]

  • a (ít) á (fr) – að, til, við, líkt og
  • aber (þ) – en
  • a bene placido (ít) – að vild flytjenda
  • accelerando, accel. (ít) – auka hraða smám saman
  • accentato (ít) – með áherslu
  • acciaccatura (ít) – skreytitákn; stutt forslag
  • accompagnato (ít) – fylgt, spilað undir; undirleikarinn fylgir flytjandanum sem að má breytta hraðanum að vild
  • a cappella (ít) – án undirleiks hljóðfæra (í kórtónlist)
  • a capriccio (ít) – hraði og túlkun að vali flytjenda
  • adagietto (ít) – frekar hægt (hraðar en adagio)
  • adagio (ít) – afslappað; hægt
  • a due, a2 (ít), à deux, à2 (fr) – fyrir tvo flytendur eða hljóðfæri; báðir leika
  • ad libitum, ad lib (la) – hraðir og styrkur að vild flytjenda, þýðir að sleppa megi hljóðfæri
  • affettuoso, affettuosamente, (ít) affectueusement (fr) – elskulega, ástúðlega, með tilfinningu
  • affrettando, affret. (ít) – með vaxandi hraða eða flýti
  • agile (ít) – snögglega
  • agitato (ít) – órólega, með ákafa
  • air (en) – hægur, söngrænn dans; sönglag
  • al, alla (ít) – til; í sama stíl og
  • al fine (ít) – til enda
  • alla breve (ít) – hraður taktur með hálfnótu í slagi
  • alla marcia (ít) – í mars stíl
  • allargando (ít) - breikkandi: smám saman hægar og aðeins sterkar
  • allegretto (ít) – allgreitt; ekki eins hratt og allegro
  • allegro (ít) – hratt
  • als (þ) – en, heldur en
  • alt (ít) – hátt (í tónhæð)
  • altissimo (ít) – mjög hátt
  • alto (ít) – hátt (á oft við um rödd)
  • am Steg (þ) – við brúna (á strengjahljóðfæri)
  • amabile (ít) – þægilega, elskulega
  • amore (ít), amour (fr), amor (sp) – ást
  • amorosa (ít) – ástúðlega
  • andante (ít) – rólegur gönguhraði
  • andantino (ít) – aðeins hraðar en andante
  • anima (ít) – sál, tilfinning
  • animando (ít) – líflegar, fjörlegar
  • animato (ít), animé (fr) – líflega
  • apaisé (fr) – rólegar, hægar
  • a piacere (ít) – að vild; flytjandi þarf ekki að fylgja gefnum hryn nákvæmlega
  • appassionato (ít) – ástríðufullt; með ástríðu
  • appoggiatura (ít) – stutt forslag
  • a prima vista (ít) – við fyrstu sýn; þýðir að spila eitthvað í fyrsta skipti sem litið er á nótnablaðið
  • arco (ít) – leikið með boga, fyrirmæli eftir pizzicato
  • arietta (ít) – er stutt aría
  • arpeggio (ít) – hörpuhljómur: nótur leiknar hver af annarri
  • assai (ít) – mjög, afar
  • assez (fr) – fremur, nægilega
  • a tempo (ít) – sami hraði og áður (fyrir hraðabreytingu)
  • atonal (en) – ekki í tóntegund
  • attacca (ít) – halda strax áfram (í næsta kafla)
  • augmented, aug. (en) – stækkað (tónbil/hljómur)
  • Ausdruck (þ) – tilfinning
  • ausdrucksvoll (þ) – tilfinningalega
  • avec (fr) – með

B[breyta | breyta frumkóða]

  • barbaro (ít) – villimannslega
  • basso continuo (ít) – endurtekinn bassi
  • beat (en) – taktur
  • bellicoso (ít) – árásargjarnt
  • bel canto (ít) – ítalskur söngur; fagursöngur
  • ben, bene (ít) – vel, mjög
  • bestimmt (þ) – ákveðið
  • bewegt (þ) – með hreyfingu, með ákafa
  • bis (ít) – tvisvar
  • bisbigliando (ít) – hvísl
  • bocca chiusa (ít) – sungið með lokuðum munni
  • bouche fermeé (fr) – sungið með lokuðum munni
  • bravura (ít) – glæsilega, af leikni
  • breit (þ) – breitt
  • breve, brevis (ít) – jafngildi tveggja heilnótna
  • brillante, (ít) brillant (fr), brilliant (en) – frábærlega
  • brio (ít) – kraftur (con brio – með krafti)
  • brioso (ít) – með krafti

C[breyta | breyta frumkóða]

  • cadence (en) – niðurlag, endir
    • perfect cadence – aðalendir
    • plagal cadence – kirkjuendir
    • imperfect cadence – hálfendir
    • interupted cadence – gabbendir
  • cadenza (ít) – glæsilegt einleiksatriði í lok þáttar eða verks
  • calando (ít) – smám saman veikar og hægar; deyja út
  • calore – hlýja; so con calore, hlýlega
  • calmato(ít), calme (fr) – kyrrlátt, friðsælt
  • cambiare (ít) – breyting
  • canon (en) keðjulag
  • cantabile (ít) – syngjandi
  • cantando (ít) – syngjandi
  • cantata (ít) – verk fyrir söngraddir
  • cantor (ít) – söngstjóri í kirkju
  • capo (en) – höfuð; byrjun
  • capriccioso (ít), capricieux (fr) – frjálslega og kyndugt, duttlungafullt
  • carezzando (ít) – gælandi, róandi
  • cédez (fr) – gefa eftir, slaka á hraða
  • cesura (ít), caesura (la) – stans, bið; algjör þöggn í lagi
  • chiuso (ít) – lokað; hendin heldur fyrir hljóðfærið
  • coda (ít) – skott; lokakafli á lagi
  • codetta (ít) – smáskott; lítill lokakafli á lagi
  • col, coll’, colla, colle (ít) – með
  • col legno (ít) – með trénu; strengjaleikari á að leika með viðarhluta bogans en ekki hárm hans
  • col pugno (ít) – með hnefanum; píanóleikari slær hefnanum við píanóið
  • coll’ ottava (ít) – bæta við áttund, hljómborðsleikari á að bæta við áttund ofar, eða nefðar ef bassa er bætt við (coll’ ottava bassa)
  • colla parte (ít) – fylgja einleikaranum (fyrirmæli til meðleikara)
  • colla voce (ít) – fylgja einsöngvaranum (fyrirmæli til meðleikara)
  • colossale (ít) – mikilfenglega
  • come (ít), comme (fr) – eins og, líkt og
  • come prima (ít) – eins og áður (ekki endilega frá byrjun)
  • come sopra (ít) – eins og áður (ekki endilega frá byrjun)
  • common time (en) – Takturinn 4/4
  • comodo (ít) – þægilega
  • con (ít) – við
  • con amore (ít), con amor (sp) – með ást
  • con affetto (ít) – með tilfinningu
  • con brio (ít) – með anda
  • con dolore (ít) – með hryggleika
  • con (gran, molto) espressione (ít) – með mikili tjáningu
  • con fuoco (ít) – með eld
  • con larghezza (ít) – beitt
  • con moto (ít) – með hreyfingu
  • con slancio (ít) – með áhuga
  • con sordino / con sordini (ít) – hljóðlaust / hljóðlaus
  • coperti / coperto (ít) – hulið / hulin
  • corda / corde (ít) – strengur / strengir
  • crescendo, cresc. cres. (ít) – með vaxandi styrk
  • cut time (en) – Takturinn 2/2



Efnisyfirlit: Efst A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z