Kyngervi

Kyngervi er ein af grunnstoðum persónuleikans og vísar til þess hvort einstaklingurinn upplifir sig sem karlkyns, kvenkyns eða utan þeirra tveggja eða þar á milli. Hugtakið vísar til þess hvernig einstaklingur upplifir sig, hvernig viðkomandi kýs að tjá kyn sitt og hvaða persónufornafn hann/hún/hán/hé kýs að nota. Mikilvægt er að átta sig á því að það eru ekki einungis tvö kyn, hvort sem talað er um líffræðilegt kyn (sjá intersex) eða kyngervi. Börn geta orðið meðvituð um það á unga aldri hvaða kyni þau tilheyra og eftir það er afskaplega erfitt að breyta kyngervi þeirra. Það er nauðsynlegt að átta sig á því að kyngervi hefur ekkert að gera með kynhneigð þar sem kynhneigð vísar til þess hvaða kyni/kynjum einstaklingurinn laðast að en kyngervi hvaða kyni einstaklingurinn telur sig tilheyra.

Kyngervi ræðst af mörgu. Það sem hefur áhrif á hana er sennilega líkamlegur þroski, félagslegt umhverfi og hormónar sem hafa áhrif á líkamann. Kyngervi tengist líkamlegu útliti, löngunum og því hvaða kyni viðkomandi telur sig tilheyra.

Transgender er regnhlífarhugtak sem nær utan um þá sem eru með kyngervi sem fer einhvernveginn á mis við það sem stendur á fæðingarvottorðinu. Undir því eru t.a.m. transsexual einstaklingar, þeir sem fara í kynleiðréttingu af einhverjum toga. Ef einstaklingur telur sig hvorki vera kvenkyn né karlkyn, er talað um kynsegin (e. non-binary) og vísar það hugtak til þess að þeir einstaklingar tilheyri hinsegin samfélaginu (e. LGBTQIA+) og að þau upplifi sig utan kynjatvíhyggjunnar, þ.e. að einungis séu til tvö kyn.

Fólk sem ekki fellur undir þá regnhlíf kallast sís-kynja (e.cisgender).

Kyngervisröskun í börnum

Börn sem ekki hafa náð kynþroska geta hæglega verið óörugg með það hvaða kyni þau tilheyra. Stúlkur geta haldið því fram að þau séu strákar og öfugt. Börn geta haldið því fram að kynfæri þeirra eigi eftir að breytast síðar á ævinni og jafnvel sýnt fyrirlitningu á eigin kynfærum. Fæstir foreldrar líta á þetta sem vandamál í upphafi, svo sem ef stúlka heimtar að hár hennar sé klippt stutt. Með tímanum geta foreldrar hins vegar farið að hafa áhyggjur og leitað til sérfræðinga með þá spurningu hvort eitthvað sé að barninu þeirra. Það þarf þó alls ekki að vera að barn sem sýnir hegðun sem er dæmigerð fyrir hitt kynið sé haldið kyngervisröskun og verður að sjálfsögðu að skoðast í hverju tilfelli fyrir sig. Rannsakendur greinir á um það hvort barn sem sýni hegðun dæmigerða fyrir hitt kynið sé líklegt til að „verða“ samkynhneigt þegar fram líður. Þessi spurning leiðir hins vegar aftur að spurningunni um það hvort samkynhneigð sé ásköpuð eða áunnin. Og þrátt fyrir að líklegra sé að barn sem sýnir hegðun sem er dæmigert fyrir hitt kynið verði samkynhneigður einstaklingur stendur eftir spurningin um orsök og afleiðingu. Sýnir barnið dæmigerða hegðun hins kynsins af því að það er samkynhneigt eða verður það samkynhneigt af því að það sýnir hegðunina. Athugið að þetta á einungis við ef barnið upplifir sig annað hvort sem strák eða stelpu.

Vitað er að börn geta einnig upplifað sig utan kvenkyns og karlkyns og mikilvægt er að gera ekki lítið úr þeirri upplifun.

Kynímyndunarröskun í fullorðnum

Áður fyrr var það talið geðsjúkdómur að vera með kyngervi sem fór á mis við fæðingarvottorðið, en í dag er ekkert samfélag geðlækna sem viðurkenna það sem geðrænan kvilla, heldur líkamlegan fæðingargalla. Transsexual einstaklingar upplifa mikla þörf til að leiðrétta kyn sitt til að samsvara kynímynd sinni. Tölur um transfólk eru lágar. Þær benda til þess að einn af hverjum 30.000 körlum og ein af hverjum 100.000 konum í sumum löndum Evrópu óski eftir kynleiðréttingu. Hins vegar er mikill ágreiningur um það hvort þessar tölur séu réttar.^{[heimild vantar]}

Transsexual einstaklingur er sá sem lætur leiðrétta kyn sitt, með hormónameðferð og skurðaðgerð á kynfærum. Transkonur (einstaklingar sem fæðast líffræðilega karlkyns og láta leiðrétta kyn sitt í kvenkyn taka inn estrógen sem m.a. veldur því að brjóstin stækka og breyting verður á líkamsfitu. Transmenn (einstaklingar sem fæðst líffræðilega kvenkyns og láta leiðrétta kyn sitt í karlkyn) taka[testósterón]] sem veldur minnkun brjósta, stækkun snípsins, auknum vexti líkams- og andlitshára og breytingu á líkamsfitu. Með skurðaðgerð er líffræðilegt kyn leiðrétt. Ekki fara þó allir transsexual einstaklingar í allar þessar aðgerðir, sumir láta einungis fjarlægja brjóst, skeggvöxt eða fara á hormóna án þess að fara í aðgerð á kynfærum þar sem þær aðgerðir eru enn ófullkomnar, sérstaklega fyrir transkarla.