„Líparít“: Munur á milli breytinga
m robot Bæti við: sr:Риолит |
m robot Bæti við: eo:Riolito |
||
Lína 20: | Lína 20: | ||
[[de:Rhyolith]] |
[[de:Rhyolith]] |
||
[[en:Rhyolite]] |
[[en:Rhyolite]] |
||
[[eo:Riolito]] |
|||
[[es:Riolita]] |
[[es:Riolita]] |
||
[[et:Rüoliit]] |
[[et:Rüoliit]] |
Útgáfa síðunnar 2. mars 2009 kl. 09:50
Líparít eða ljósgrýti eða rhýólít er súrt gosberg. Gosberg er berg sem myndast hefur í eldgosi og storknað hratt og að það sé súrt merkir að hlutfall kísils í berginu sé hærra en 65% af þunga. Í basísku bergi eins og basalti og blágrýti er minna en 52% kísill og í ísúru bergi eins og andesít og íslandit er hlutfall kísils 52-65%.
Ef líparít storknar hægt í iðrum jarðar myndast grófkristallað granít, í grunnum innskotum fínkristallað granófýr. Við snögga kælingu í vatni myndast ekki kristallar og þá storknar bergkvikan eins og gler og myndar hrafntinnu.
Líparít á Íslandi
Líparít þekur um 2% af yfirborði Íslands og er Torfajökulssvæðið í Friðlandi að fjallabaki stærsta líparítsvæði landsins. Við snögga kólnun myndar kvikan svart og gljáandi gler, en annars er líparít venjulega grátt, gult, bleikt eða grænt á lit. Litadýrðin stafar af jarðhitaummyndun.