„Hófsóley“: Munur á milli breytinga
Ekkert breytingarágrip |
Ekkert breytingarágrip |
||
| Lína 14: | Lína 14: | ||
}} |
}} |
||
'''Hófsóley''' eða '''lækjasóley''' ([[fræðiheiti]]: ''Caltha palustris'' eða ''Trollius paluster'') er [[fjölær jurt]] með hóflaga blöðkum og gulum blómum. Engin bikarblöð eru á blómum. Nokkrar frævur verða að belghýðum sem hver hefur nokkur fræ. Hún vex í rökum jarðvegi og myndar þéttar þúfur. Hófsóley inniheldur eiturefni svo dýr forðast að éta hana. |
'''Hófsóley''' eða '''lækjasóley''' ([[fræðiheiti]]: ''Caltha palustris'' eða ''Trollius paluster'') er [[fjölær jurt]] með hóflaga blöðkum og gulum blómum. Engin bikarblöð eru á blómum. Nokkrar frævur verða að belghýðum sem hver hefur nokkur fræ. Hún vex í rökum jarðvegi og myndar þéttar þúfur. Hófsóley inniheldur eiturefni svo dýr forðast að éta hana. Hún vex víða í görðum og er þá jafnan álitin illgresi. Önnur nöfn hennar eru hófgresi, hófblaðka, dýjasóley, lækjasóley og kúablóm. |
||
== Útbreiðsla á Íslandi == |
== Útbreiðsla á Íslandi == |
||
| Lína 20: | Lína 20: | ||
[[File: Caltha palustris MHNT.BOT.2005.0.967.jpg|thumb|'' Caltha palustris '']] |
[[File: Caltha palustris MHNT.BOT.2005.0.967.jpg|thumb|'' Caltha palustris '']] |
||
Hófsóley er algeng á láglendi á [[Ísland]]i og vex í [[mýri|mýrum]], vatnsfarvegum, [[kelda|keldum]] og meðfram lygnum lækjum. Hófsóley finnst stundum í 300 til 400 metra hæð inni á [[heiði|heiðum]] og vex jafnvel enn hærra þar sem [[jarðhiti]] er eins til dæmis í 600 metra hæð á [[Hveravellir|Hveravöllum]] og í [[Landmannalaugar|Landmannalaugum]]. |
Hófsóley er algeng á láglendi á [[Ísland]]i og vex í [[mýri|mýrum]], vatnsfarvegum, [[kelda|keldum]] og meðfram lygnum lækjum. Hófsóley finnst stundum í 300 til 400 metra hæð inni á [[heiði|heiðum]] og vex jafnvel enn hærra þar sem [[jarðhiti]] er eins til dæmis í 600 metra hæð á [[Hveravellir|Hveravöllum]] og í [[Landmannalaugar|Landmannalaugum]]. |
||
==Notagildi== |
|||
Blóm hófsóleyjar eru æt og þau er einnig hægt að nota til að lita klæði. Hún er notuð í grasalækningum, m.a. til að losa slím, lina verki og lina krampa. |
|||
Til forna töldu sumir að rétti tíminn til að hefja heyskap væri þegar hófsóley felldi blöðin. |
|||
==Ítarefni== |
|||
* [https://www.ni.is/biota/plantae/tracheophyta/hofsoley-caltha-palustris Hófsóley] á veg Náttúrufræðistofnunar Íslands |
|||
{{Commons|Category:Caltha palustris|Hófsóley}} |
{{Commons|Category:Caltha palustris|Hófsóley}} |
||
Útgáfa síðunnar 8. júní 2020 kl. 02:36
| Caltha palustris | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||
| Vísindaleg flokkun | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
| Tvínefni | ||||||||||||||
| Caltha palustris L. |
Hófsóley eða lækjasóley (fræðiheiti: Caltha palustris eða Trollius paluster) er fjölær jurt með hóflaga blöðkum og gulum blómum. Engin bikarblöð eru á blómum. Nokkrar frævur verða að belghýðum sem hver hefur nokkur fræ. Hún vex í rökum jarðvegi og myndar þéttar þúfur. Hófsóley inniheldur eiturefni svo dýr forðast að éta hana. Hún vex víða í görðum og er þá jafnan álitin illgresi. Önnur nöfn hennar eru hófgresi, hófblaðka, dýjasóley, lækjasóley og kúablóm.
Útbreiðsla á Íslandi
Hófsóley er algeng á láglendi á Íslandi og vex í mýrum, vatnsfarvegum, keldum og meðfram lygnum lækjum. Hófsóley finnst stundum í 300 til 400 metra hæð inni á heiðum og vex jafnvel enn hærra þar sem jarðhiti er eins til dæmis í 600 metra hæð á Hveravöllum og í Landmannalaugum.
Notagildi
Blóm hófsóleyjar eru æt og þau er einnig hægt að nota til að lita klæði. Hún er notuð í grasalækningum, m.a. til að losa slím, lina verki og lina krampa.
Til forna töldu sumir að rétti tíminn til að hefja heyskap væri þegar hófsóley felldi blöðin.
Ítarefni
- Hófsóley á veg Náttúrufræðistofnunar Íslands
