„Rauðvik“: Munur á milli breytinga
Efni eytt Efni bætt við
You are very stupid, I will kill you. |
m Tók aftur breytingar 46.109.114.104 (spjall), breytt til síðustu útgáfu Xqbot |
||
| Lína 1: | Lína 1: | ||
[[Mynd:Redshift blueshift.svg|thumb|250 px|'''Rauðvik''' þegar hlutur fjarlægist athuganda og [[blávik]] þegar hlutur nálgast athuganda.]] |
|||
You are very stupid, I will kill you. |
|||
'''Rauðvik''' á við [[dopplerhrif]] [[ljós]]s þegar [[bylgjulengd]]in eykst (þ.e. ljósið virðist [[rauður|rauðara]]) vegna þess að ljósgjafinn fjarlægist athugandann. Í [[stjörnufræði]] má greina rauðvik fjarlægra [[geimfyrirbæri|geimfyrirbæra]] með því að bera [[litróf]] þeirra sama við litróf á [[jörðin|jörðu]], en rauðvik virðist aukast með fjarlægð geimfyrirbæris. Rauðvik geimfyrirbæra er skýrt með því að þau fjarlægjast hvert annað með [[hraði|hraða]], sem vex með fjarlægðinni. Rauðvik fjarlægra [[vetrarbraut]]a er talið stafa af útþenslu [[alheimurinn|alheims]] allt frá dögum [[miklihvellur|miklahvells]]. Rauðvik getur einnig orðið á ljósi sem fer um [[þyngdarsvið]] [[massi|massamikis]] geimfyrirbæri, t.d. [[svarthol]]s. Rauðvik er andstaða [[blávik]]s. |
|||
== Heimildir == |
|||
* {{Vísindavefurinn|225|Hvað eru Doppler-hrif og hvernig getum við séð að stjarna er á leið til okkar eða frá?}} |
|||
{{Tengill ÚG|en}} |
|||
[[Flokkur:Stjörnufræði]] |
|||
[[Flokkur:Ljósfræði]] |
|||
{{Tengill GG|zh}} |
|||
[[ar:انزياح أحمر]] |
|||
[[az:Qırmızı yerdəyişmə]] |
|||
[[bg:Червено отместване]] |
|||
[[bn:লোহিত সরণ]] |
|||
[[bs:Crveni pomak]] |
|||
[[ca:Desplaçament cap al roig]] |
|||
[[cs:Rudý posuv]] |
|||
[[cy:Rhuddiad]] |
|||
[[da:Rødforskydning]] |
|||
[[de:Rotverschiebung]] |
|||
[[en:Redshift]] |
|||
[[eo:Ruĝenŝoviĝo]] |
|||
[[es:Corrimiento al rojo]] |
|||
[[et:Punanihe]] |
|||
[[fa:انتقال به سرخ]] |
|||
[[fi:Punasiirtymä]] |
|||
[[fr:Décalage vers le rouge]] |
|||
[[he:הסחה לאדום]] |
|||
[[hr:Crveni pomak]] |
|||
[[hu:Vöröseltolódás]] |
|||
[[id:Pergeseran merah]] |
|||
[[io:Redesko]] |
|||
[[it:Spostamento verso il rosso]] |
|||
[[ja:赤方偏移]] |
|||
[[ka:წითელი ძვრა]] |
|||
[[ko:적색 편이]] |
|||
[[lb:Routverrécklung]] |
|||
[[lv:Sarkanā nobīde]] |
|||
[[mr:ताम्रसृती]] |
|||
[[ms:Anjakan merah]] |
|||
[[nl:Roodverschuiving]] |
|||
[[nn:Raudforskuving]] |
|||
[[no:Rødforskyvning]] |
|||
[[pl:Przesunięcie ku czerwieni]] |
|||
[[pt:Desvio para o vermelho]] |
|||
[[ro:Deplasare spre roșu]] |
|||
[[ru:Красное смещение]] |
|||
[[scn:Spustamentu versu lu russu]] |
|||
[[simple:Red shift]] |
|||
[[sk:Červený posun]] |
|||
[[sl:Rdeči premik]] |
|||
[[sr:Црвени помак]] |
|||
[[sv:Rödförskjutning]] |
|||
[[th:การเคลื่อนไปทางแดง]] |
|||
[[tr:Kırmızıya kayma]] |
|||
[[uk:Червоний зсув]] |
|||
[[vi:Dịch chuyển đỏ]] |
|||
[[zh:紅移]] |
|||
Útgáfa síðunnar 17. júlí 2011 kl. 12:04
Rauðvik á við dopplerhrif ljóss þegar bylgjulengdin eykst (þ.e. ljósið virðist rauðara) vegna þess að ljósgjafinn fjarlægist athugandann. Í stjörnufræði má greina rauðvik fjarlægra geimfyrirbæra með því að bera litróf þeirra sama við litróf á jörðu, en rauðvik virðist aukast með fjarlægð geimfyrirbæris. Rauðvik geimfyrirbæra er skýrt með því að þau fjarlægjast hvert annað með hraða, sem vex með fjarlægðinni. Rauðvik fjarlægra vetrarbrauta er talið stafa af útþenslu alheims allt frá dögum miklahvells. Rauðvik getur einnig orðið á ljósi sem fer um þyngdarsvið massamikis geimfyrirbæri, t.d. svarthols. Rauðvik er andstaða bláviks.