Harmkvæli Maríu meyjar

Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu
Harmkvæli Maríu meyjar

Harmkvæli Maríu meyjar, sorgarraunir Maríu meyjar, sjö sorgir Maríu eða harmkvælin sjö eru heiti yfir sjö skilgreindar sorgir Maríu meyjar sem hún mátti þola á æviskeiði sínu vegna sonar síns Jesú Krists. María mey er auk þess nefnd hin sorgmædda móðir (latína: Mater Dolorosa).

Harmkvæli Maríu er algengt mótíf rómversk-kaþólskra tilbeiðslumynda og líkneskja. María er gjarnan sýnd á átakanlegan og harmþrunginn hátt þar sem sjö sverð, tákn harmkvælanna, eru rekin henni í hjartastað, sbr. spádómsorð öldungsins Símeons, Lúk. 2:35: „Sjálf munt þú sverði níst í sálu þinni“. Í Rétttrúnaðarkirkjunni er spádómsorða Símeons minnst á sambærilegum íkonum og í hátíðarmessu 2. febrúar þar sem haldið er upp á atburðinn þegar Jesús var færður Drottni í Musterinu.

Í rómversk-kaþólsku kirkjunni er harmkvæla Maríu minnst þann 15. september og í sumum kaþólskum löndum einnig á föstudegi fyrir pálmasunnudag. Oft er hluti messunnar sem þá er sungin miðaldasálmurinn Stabat Mater.

Harmkvælin sjö[breyta | breyta frumkóða]

Harmkvælin eiga við sjö atburði úr lífi Maríu sem greint er frá í guðspjöllunum:

  1. Spádómur Símeons (Lúk. 2:34–35).
  2. Flóttinn til Egyptalands (Matt. 2:13–18).
  3. Jesús týnist í Musterinu í Jerúsalem (Lúk. 2:43–52).
  4. María mætir syni sínum á leiðinni til Golgata (Lúk. 23:27–31).
  5. Krossfesting Jesú að Maríu móður hans ásjáandi (Jóh. 19:25–27).
  6. Jesús tekinn ofan af krossinum, María heldur á honum látnum í fangi sér (Matt. 27:57–61).
  7. Jesús er greftraður fyrir tilstilli Jósefs af Arímaþeu (Jóh. 19:38–42).

Í rómversk-kaþólskri list eru einstaka harmkvæli stundum tekin fyrir sérstaklega, s.s. á Pietà-myndum.

Heimild[breyta | breyta frumkóða]