Fara í innihald

Framvirkt óminni

Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu

Framvirkt óminni er tegund minnisleysis sem felst í missi á getu til að flytja nýjar upplýsingar úr skammtímaminni í langtímaminni. Þar af leiðandi er mjög erfitt fyrir viðkomandi að læra eitthvað nýtt. Minningar frá atburðum sem urðu áður en óminnið varð (fyrir slysið, sjúkdóminn eða áfallið) eru þá geymdar í langtímaminninu og viðkomandi getur rifjað þær upp, en minningar um það sem henti eftir slysið hafa glatast.[1] Sá sem þjáist af framvirku óminni getur haldið uppi eðlilegum samræðum við aðra manneskju en um leið og samtalinu lýkur gleymir viðkomandi að það hafi átt sér stað. Framvirkt óminni er önnur tegund óminnis, eða minnisleysis sem stafar af sjúkdómum, slysum eða sálrænum áföllum. Hin tegundin er afturvirkt óminni.

Þó að sjúklingar geti ekki munað það sem þeim hefur verið sagt eða það sem hefur komið fyrir þá, eiga þeir mikið auðveldara með að varðveita hæfni. Ef manneskju með framvirkt óminni er kennt að spila lag á píanó gleymir hún að henni hafi verið kennt lagið, en getur þó spilað það ef hún er beðin um það.[1]

Sá hluti heilans sem hefur verið best rannsakaður þegar kemur að framvirku óminni er drekinn. Hann virðist virka líkt og hlið sem nýjar minningar þurfa að fara í gegnum áður en þær eru geymdar í langtímaminninu. Ef drekinn verður fyrir skaða þá hætta nýjar upplýsingar að geta ferðast inn í langtímaminnið. Á meðan eru minningarnar sem fyrir eru í langtímaminninu oftast öruggar þar.

Tilvísanir

[breyta | breyta frumkóða]
  1. 1,0 1,1 Squire, LR; Stark, CE; Clark, RE (2004). „The medial temporal lobe“. Annu Rev Neurosci. 27: 279–306. doi:10.1146/annurev.neuro.27.070203.144130. PMID 15217334.