Dzhambúl
Dzhambúl Dzhabajev (oftast skrifað Dsjambúl eða Dsambúl í íslenskum textum) (1846 – 22. júní 1945) var hirðingjaskáld í Kasakstan. Hann var í miklum metum í Ráðstjórnarríkjunum í stjórnartíð Stalíns fyrir lofsöngva um einræðisherrann, sem hann var skrifaður fyrir, en talið var, að aðrir hefðu ort. Halldór Kiljan Laxness hitti Dzhambúl á rithöfundaþingi í Tbílísí í Georgíu í árslok 1937 og sneri á íslensku einum lofsöng hans um Stalín og birti í Gerska æfintýrinu (1938). Þar eru línurnar:
- Í Stalín rætist draumur fólksins
- um gleði og fegurð.
- Stalín, elskaði vinur,
- þú átt ekki þinn líka;
- þú ert skáld jarðarinnar.
- Stalín, þú ert söngvari þjóðvísunnar.
- Stalín, þú ert hinn voldugi faðir Dzhambúls.
Trúði Laxness því, að Dzhambúl hefði ort kvæðið. Frumflutti hann þýðingu sína við mikinn fögnuð á fundi íslenskra stúdenta í Kaupmannahöfn 11. apríl 1938.
Guðmundur Böðvarsson minnist einnig á Dzhambúl í kvæði, sem hann orti í Alma Ata í boðsferð til Ráðstjórnarríkjanna vorið 1953.
Heimildir
[breyta | breyta frumkóða]- Arnór Hannibalsson. 1999. Moskvulínan. (Reykjavík: Nýja bókafélagið).
- Hannes Hólmsteinn Gissurarson. 2004. Kiljan. (Reykjavík: Bókafélagið).
- Volkov, Solomon. 2004. Testimony: The Memoirs of Dmitri Shostakovich. (Pompton Plains, NJ: Limelight Editions).