Edgars Rinkēvičs

Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu
Edgars Rinkēvičs
Edgars Rinkēvičs árið 2023.
Forseti Lettlands
Núverandi
Tók við embætti
8. júlí 2023
ForsætisráðherraArturs Krišjānis Kariņš
Evika Siliņa
ForveriEgils Levits
Persónulegar upplýsingar
Fæddur21. september 1973 (1973-09-21) (50 ára)
Jūrmala, lettneska sovétlýðveldinu (nú Lettlandi)
StjórnmálaflokkurLettneska leiðin (1998–2004)
Umbótaflokkurinn (2012–2014)
Eining (2014–2023)
HáskóliHáskóli Lettlands

Edgars Rinkēvičs (f. 21. september 1973) er lettneskur embættismaður og stjórnmálamaður sem er núverandi forseti Lettlands. Hann var utanríkisráðherra Lettlands frá 2011 til 2023. Áður en hann varð ráðherra hafði hann verið formaður yfirdómstóls forsetaembættis Lettlands, ríkisritari varnarmálaráðuneytisins og meðlimur á lettneska þinginu (Saeima). Þegar hann tók við forsetaembætti varð hann fyrsti samkynhneigði þjóðhöfðingi í Evrópusambandinu.[1]

Rinkēvičs hafði setið á þingi fyrir Lettnesku leiðina og Umbótaflokkinn en var meðlimur í stjórnmálaflokknum Einingu frá maí 2014. Hann sagði upp aðild sinni að flokknum eftir að hann var kjörinn forseti þar sem hefð er fyrir því að forsetar viðhaldi pólitísku hlutleysi.

Æviágrip[breyta | breyta frumkóða]

Rinkēvičs fæddist í Jūrmala og útskrifaðist úr menntaskóla þar árið 1991.[2] Eftir útskrift hóf hann BA-nám í sagnfræði- og heimspekideild Háskóla Lettlands og útskrifaðist úr því námi árið 1995. Á sama tíma, frá 1994 til 1995, nam hann stjórnmálafræði og alþjóðasamskipti við Háskólann í Groningen í Hollandi og hlaut gráðu þaðan árið 1995.[3]

Árið 1997 útskrifaðist Rinkēvičs með mastersgráðu í stjórnmálafræði og síðan með aðra mastersgráðu frá Dwight D. Eisenhower-skólanum í þjóðaröryggismálum og auðlindastefnu, árið 2000.[2][4]

Starfsferill[breyta | breyta frumkóða]

Á námsárum sínum frá 1993 til 1994 vann Rinkēvičs sem blaðamaður og fjallaði um utanríkisstefnu og alþjóðasamskipti á útvarpsstöðinni Latvijas Radio.[5] Árið 1995 tók hann að sér stöðu sem álitsgjafi hjá lettneska varnarmálaráðuneytinu og gegndi því embætti til mars 1996, en þá varð hann starfandi leiðtogi stefnumótunardeildarinnar og gegndi þeirri stöðu til september sama árs. Hann varð síðan starfandi aðstoðarríkisritari í varnarmálum.[6] Í maí 1997 varð hann starfandi ríkisritari varnarmála og síðan varnarmálaráðherra í ágúst 1997. Hann gegndi því embætti til október 2008.[6]

Rinkēvičs fundar með bandaríska utanríkisráðherranum Michael R. Pompeo í utanríkisráðuneyti Bandaríkjanna þann 27. febrúar 2020.

Rinkēvičs var meðlimur í stjórnmálaflokknum Lettnesku leiðinni frá 1998 til 2004.[6] Í febrúar 1998 tók hann þátt í viðræðum um samstarfssáttmála Bandaríkjanna og Eystrasaltsríkjanna. Frá 2002 til 2003 var hann meðlimur í samninganefnd Lettlands um inngöngu landsins í Atlantshafsbandalagið. Árið 2008 var hann útnefndur formaður yfirdómstóls forsetaembættis Lettlands og gegndi því starfi til júlí 2011.[6] Í október sama ár hlaut Rinkēvičs sæti í þriðju ríkisstjórn Valdis Dombrovskis sem utanríkisráðherra. Rinkēvičs var á þeim tíma óflokksbundinn stjórnmálamaður en hann gekk í Umbótaflokkinn í janúar 2012.[7] Í maí 2014 færði Rinkēvičs sig yfir í stjórnmálaflokkinn Einingu.[8]

Rinkēvičs með bandaríska utanríkisráðherranum Antony Blinken þann 7. mars 2022

Þegar ríkisstjórn Dombrovskis sagði af sér árið 2014 hélt Rinkēvičs ráðuneyti sínu í fyrstu ríkisstjórn Laimdota Straujuma. Hann var kjörinn á lettneska þingið áður en hann var aftur útnefndur utanríkisráðherra í annarri stjórn Straujuma.[5] Hann var utanríkisráðherra frá 2016 til 2019 í stjórn Māris Kučinskis og frá 2019 til 2023 í stjórn Arturs Krišjānis Kariņš.

Rinkēvičs var kjörinn forseti Lettlands þann 31. maí 2023.[9] Hann tók við embætti þann 8. júlí 2023.[10]

Stjórnmálaskoðanir[breyta | breyta frumkóða]

Rinkēvičs sagðist taka því fagnandi þegar Ísrael og Barein komu sér upp stjórnmálasambandi árið 2020.[11]

Rinkēvičs lýsti yfir þungum áhyggjum af stigmögnun átaka á umdeilda landsvæðinu í Nagornó-Karabak árið 2020 og biðlaði til Armeníu og Aserbaísjans að leggja strax niður vopn og leita friðsamlegrar lausnar.[12]

Einkahagir[breyta | breyta frumkóða]

Þann 6. nóvember 2014 lýsti Rinkēvičs því opinberlega yfir á Twitter-síðu sinni að hann væri samkynhneigður.[13][14] Hann var fyrsti þingmaður Lettlands sem lýsti yfir samkynhneigð sinni á opnum vettvangi og er nú fyrsti opinberlega samkynhneigði þjóðhöfðingi aðildarríkis í Evrópusambandinu.[15][1] Auk lettnesku talar Rinkēvičs ensku, rússnesku og frönsku reiprennandi.

Tilvísanir[breyta | breyta frumkóða]

  1. ↑ 1,0 1,1 „EU's First Openly Gay Head of State Elected by Latvian Assembly“. Bloomberg.com (enska). 31. maí 2023. Sótt 31. maí 2023.
  2. ↑ 2,0 2,1 Barkāns, Elmārs (13. október 2008). „Pilī jaunas asinis – Edgars Rinkēvičs“ (lettneska). TV NET. Afrit af uppruna á 2. mars 2021. Sótt 2. mars 2021.
  3. ↑ „Par uzticības izteikšanu Ministru kabinetam“ (PDF) (lettneska). Saeima. 24. október 2011. Sótt 2. mars 2021.
  4. ↑ „Minister for Foreign Affairs – Edgars Rinkēvičs“ (enska). Ríkisstjórn Lettlands. Afrit af uppruna á 28. febrúar 2021. Sótt 2. mars 2021.
  5. ↑ 5,0 5,1 Kroet, Cynthia (18. desember 2014). „Edgars Rinkēvičs: Latvia's foreign minister“. POLITICO Europe. Sótt 18. desember 2014.
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 „Ārlietu ministra amata kandidāta Edgara Rinkēviča biogrāfija“. LETA (lettneska). TV NET. 24. október 2011.
  7. ↑ „Ārlietu ministrs Rinkēvičs iestājas ZRP“ (lettneska). Delfi. 30. janúar 2012. Sótt 2. mars 2021.
  8. ↑ „Astoņi RP politiķi iestājas "Vienotībā" (papild.)“ (lettneska). ir. 19. maí 2014. Sótt 2. mars 2021.
  9. ↑ „Edgars Rinkevics elected president of Latvia“. Reuters (enska). 31. maí 2023. Sótt 31. maí 2023.
  10. ↑ „President Edgars Rinkēvičs takes oath of office“. Public Broadcasting of Latvia (enska). 8. júlí 2023. Sótt 8. júlí 2023.
  11. ↑ Rinkēvičs, Edgars [@edgarsrinkevics] (11. september 2020). „I welcome the news about the establishment of full diplomatic relations between #Israel and #Bahrain, it will foster peace and stability in the region. I applaud the role of the United States for efforts to facilitate the normalisation of Israel-Bahrain relations“ (Tweet) – gegnum Twitter.
  12. ↑ „Lithuanian, Latvian FMs concerned over Armenia's large-scale provocation against Azerbaijan“. Trend News Agency. 27. september 2020. Afrit af uppruna á 29. september 2020.
  13. ↑ „Foreign Minister 'Proud to be gay'“. Public Broadcasting of Latvia. 6. nóvember 2014. Sótt 6. nóvember 2014.
  14. ↑ „Latvia's foreign minister comes out as gay“. The Guardian (bresk enska). Agence France-Presse. 7. nóvember 2014. ISSN 0261-3077. Sótt 6. apríl 2019.
  15. ↑ Potts, Andrew (7. nóvember 2014). „Latvia's Foreign Minister Edgars Rinkevics has come out as gay on Twitter“. Gay Star News. Afrit af upprunalegu geymt þann 8. nóvember 2014. Sótt 8. nóvember 2014.


Fyrirrennari:
Egils Levits
Forseti Lettlands
(8. júlí 2023 –)
 Eftirmaður:
Enn í embætti


Sótt frá „https://is.wikipedia.org/w/index.php?title=Edgars_Rinkēvičs&oldid=1828524“