Sterk sögn
Sterkar sagnir eru sagnir sem hafa mismunandi sérhljóð í kennimyndum sínum og leggjast eftir því í ákveðnar raðir. Kallast það hljóðskipti, og hefur hver hljóðskiptaröð sína raðtölu til aðgreiningar. Myndun sterkra sagna er sameiginlegur indóevrópskur arfur og þær eru því mun eldri en germönsku veiku sagnirnar en myndun þeirra er ekki lengur virk.
Sterkar sagnir eru margar hverjar taldar erfiðari viðureignar en veikar sagnir. Dæmi: Flá - fló - flógum - fleginn. Því er það að margar sagnir hafa veikst (þ.e. fengið veika beygingu). Ein af þeim er sögnin að flá. Hún er nú orðið eiginlega bæði veik og sterk. Flestir segja núorðið: flá - fláði - fláð, en margir þó flegið, því að lýsingarháttur þátíðar er stöðugri en ýmsar aðrar myndir sagnarinnar.
Kennimyndir sterkra sagna eru eftirfarandi:
Fyrsta kennimynd | Önnur kennimynd | Þriðja kennimynd | Fjórða kennimynd |
---|---|---|---|
nafnháttur | 1. persóna eintala þátíð framsöguháttur | 1. persóna fleirtala þátíð framsöguháttur | lýsingarháttur þátíðar |
Að finna | Ég fann | Við fundum | Ég hef fundið |
6. röð
[breyta | breyta frumkóða]Sagnirnar að ala, fara og kala fara t.d. eftir 6. röð, sem mjög er auðkennd, því að þar skiptst á sérhljóðin a og ó.
- Ala - ól - ólum - alið
- Fara - fór - fórum - farið
- Kala - kól - kólum - kalið