Skoða frumkóða fyrir Zaporízjzja

[[Mynd:Над_проспектом_Металургів.jpg|275px|right]]
[[File:Панорама_Січі.jpg|275px|right]]
[[File:Башта_та_заводи.jpg|275px|right]]
{{Bær
|Nafn=Zaporizja
|Skjaldarmerki= Герб Запорожья 2003 года.svg
|Land=Úkraína
 |lat_dir = N|lat_deg = 47 |lat_min = 50 |lat_sec = 16
  |lon_dir = E|lon_deg = 35 |lon_min =  8 |lon_sec = 18
|Íbúafjöldi=764.000 (2018)
|Flatarmál=334 
|Póstnúmer=69000—499
|Web=https://zp.gov.ua/en
}}
'''Zaporízjzja''' ([[úkraínska]]: '''Запоріжжя''') er borg í [[Úkraína|Suður-Úkraínu]]. Borgin er sjötta stærsta borg Úkraínu. Í borginni búa um 760 þúsund manns<ref name=Folk>[http://zp.ukrstat.gov.ua/images/stories/Exp_dem_1651.pdf Головне управління статистики у Запорізькій області&nbsp;— Чисельність населення м. Запоріжжя]</ref> og er hún stjórnarsetur fyrir [[Zaporízjzja-fylki]] (úkraínska: Запорізька область, ''Zaporizka oblast''). Borgin liggur í suðurhluta landsins víð fljótið [[Dnjepr]].

==Saga==
Elstu heimildir um borgina eru frá árinu [[952]]<ref>{{Vefheimild|url=https://zp.gov.ua/uk/documents/item/3749|titill=Про затвердження звіту робочої групи із уточнення дати заснування м. Запоріжжя|höfundur=Запорізька містька рада|útgefandi=Запорізька міська рада. Офіційний сайт|mánuður=júni|ár=2014|mánuðurskoðað=|árskoðað=|safnár=|tungumál=úkraínska}}</ref>. Á tímum [[Garðaríki]] á yfirráðasvæði nútímaborgar voru þveranir yfir Dnjepr í landnám Protoltja á suðurhluta eyjunnar [[Khortytsia]].

Borgin hét Aleksandrovsk frá 1770 til 1920 þegar hún var hluti af [[rússneska keisaradæmið|Rússneska keisaradæminu]]. Á [[sovétríkin|sovéttímanum]] varð borgin mikilvæg iðnaðarborg. Í seinni heimsstyrjöld héldu Þjóðverjar borginni í 2 ár og eyðilögðu verksmiðjur þegar þeir hörfuðu.

Í [[innrás Rússa í Úkraínu 2022]] héldu Rússar kjarnorkuverinu nálægt borginni sem er það stærsta í Evrópu.

==Landfræði==
[[File:Міст Преображенського в м. Запоріжжя.jpg|left|thumb|Brú yfir [[Dnjepr|Danparfljót]] við Zaporízjzja]]
Zaporízjzja er 444 km suðaustan af [[Kænugarður|Kænugarði]]. Í gegnum borgina rennur [[Dnjepr]] sem tæmist í Svartahaf og tengir borgina við [[Svartahaf|Svartahafið]] og [[Asovshaf|Asovshafið]]. Borgin liggur á [[Meginlandsloftslag|meginlandsloftslagssvæðinu]] sem einkennist af heitum sumrum með lítilli úrkomu. Loftslag er þurrt og er meðalhiti á sumrin +22 °C og á veturna –2.7 °C.
</br>

'''Veðuryfirlit'''
{{veðurlag|
|hmjan=2.6
|hmfeb=4.8
|hmmar=10.4
|hmapr=16.8
|hmmaj=22.2
|hmjun=27.5
|hmjul=31.2
|hmaug=31.0
|hmsep=27.1
|hmokt=20.1
|hmnov=12.2
|hmdec=3.7
|lmjan=-6.1
|lmfeb=-5.8
|lmmar=-0.1
|lmapr=5.2
|lmmaj=9.1
|lmjun=12.9
|lmjul=16.6
|lmaug=15.9
|lmsep=11.5
|lmokt=6.6
|lmnov=-1.4
|lmdec=-3.2
|nbjan=30.2
|nbfeb=33.2
|nbmar=52.3
|nbapr=62.2
|nbmaj=45.6
|nbjun=14.2
|nbjul=5.5
|nbaug=2.1
|nbsep=4.4
|nbokt=21.8
|nbnov=40.0
|nbdec=29.7
}}
==Hverfaskipting==
Borginni er skipt í 7 stjórnsýsluumdæmi:

{| "toccolours" style="text-align:center; float:right; font-size:80%; margin-left:10px;"
|+ <big></big>
| style="padding-left:1em;" | <ol>
<li>'''Oleksandrívskyj'''</li>
<li>'''Zavodskyj'''</li>
<li>'''Komunarskyj'''</li>
<li>'''Dníprovskyj'''</li>
<li>'''Voznesenívskyj'''</li>
<li>'''Chortyckyj'''</li>
<li>'''Sjevtjenkívskyj'''</li>
</ol>
|[[File:Районы Запорожья.svg|left|300px|'''Stjórnsýslusvið borgarinnar''']]
| <ol start="18">
</ol>
|}

Íbúar hverfanna í borginni Zaporízjzja frá og með 1. nóvember 2015<ref name=Folk/>:
{| class="wikitable sortable"
|-
! № !! Nafn !! Fjöldi, einstaklingar!! Hlutfall
|-
| 1 || Oleksandrívskyj || 68 666 || 9,06 %
|-
| 2 || Zavodskyj || 50 750 || 6,7 %
|-
| 3 || Komunarskyj || 133 752 || 17,64 %
|-
| 4 || Dníprovskyj || 135 934 || 17,95 %
|-
| 5 || Voznesenívskyj || 101 349 || 13,37 %
|-
| 6 || Chortyckyj || 115 641 || 15,27 %
|-
| 7 || Sjevtjenkívskyj || 151 558 || 20,0 %
|}

== Efnahagsmál ==
* Málmvinnsla
* Vélaverkfræði
* Orkuframleiðsla
* Rannsóknarstofnanir

==Borgarstjórn==
[[File:Zaporizhzhia City Administration.jpg|right|thumb|Ráðhúsið í Zaporízjzja]]
Zaporízjzja er stjórnarsetur fyrir Zaporízjzja-sýslu. 
==Menntun==
[[File:Biological Faculty, Zaporizhia 03.jpg|right|thumb|Zaporizjzja þjóðháskólinn]]
*Zaporizjzja þjóðháskólinn (úkraínska ''Запорізький Національний Університет'')
*Zaporizjzja Fjölbrautaskólaháskólinn (úkraínska ''Національний університет «Запорізька політехніка»'')
*Zaporizjzja Læknaháskólinn (úkraínska ''Запорізький державний медичний університет'')

 

==Vinabæir==
*[[Lahti]]
*[[Belfort]]
*[[Birmingham]]
*[[Linz]]
*[[Oberhausen]]
*[[Yichang]]
*[[Magdeburg]] 
*[[Ashdod]]
==Myndasafn==
<center><gallery widths="200px">
File:Зимове Запоріжжя.jpg
File:Дніпрогес.jpg
File:Zaporizhzhya prospeckt Lenina 01 (YDS 9179).JPG
</gallery></center>

==Tilvísanir==
<references />
==Tenglar==
*[https://zp.gov.ua/en Zaporizhzhia City Council] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200328161428/https://zp.gov.ua/en |date=2020-03-28 }}
*[https://zaporizhzhia.city/en Zaporizhzhia. Seven ways to adventure] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200516222356/https://zaporizhzhia.city/en |date=2020-05-16 }}
{{stubbur|landafræði}}
{{Borgir í Úkraínu}}
[[Flokkur:Borgir í Úkraínu]]