Skeiðarárhlaup

Skeiðarárhlaup kallast það þegar jökulhlaup verður í Skeiðará.

Skeiðarárhlaupið 1996

Eitt stærsta jökulhlaup síðustu aldar var Skeiðarárhlaupið árið 1996 sem olli miklu tjóni.

Tímalínan var þessi:

• Sunnudaginn 29. september kl. 10:48 hefst skjálftahrina í Bárðarbungu sem boðar komu eldgoss.
• Um einum og hálfum sólahring síðar, stuttu fyrir miðnætti mánudagsins 30. sept. hefst gos á um 6 km langri spurngu undir ísnum.
• Bræðsluvatnið rennur í gengum móbergshrygg sem myndaðist í gosi árið 1938 yfir í grímsvötn. -Þriðjudaginn 1. okt höfðu myndast myndarlegir sigkatlar yfir sprungunni, og vatnið hækkaði og hækkaði í Grímsvötnum. -2. október kl. 5 um morgun braust eldurinn upp úr 400m þykkum ísnum sem segir okkur að þá hafi töluvert magn af ís þegar verið bráðnaður en ekkert bólaði hlaupi.
• Föstudaginn 11. okt hafði myndast um 3.5 km löng gjá í jökulinn. Hún var um 500 m breið nyrst en mjókkaði niður í 200 m syst. Þar sem gjánni sleppti tók við sprungubelti í jöklinum sem náði langleiðina suður að Grímsvötnum.
• Þriðjudaginn 15. okt, tveim vikum eftir að gosið hófst, lauk því eða lá allavegana niðri í bili. Eldgígurinn sem lengst var virkur hafði náð að hlaðast upp úr vatni og gjáin nánast full af gosefnum.
• Fimmtudaginn 17. október lauk gosinu endanlega, eldgígurinn náði allveg upp úr vatninu og vatnshæð Grímsvatna komin upp í 1505 m. -Skeiðarárhlaup hófst kl. 8 að morgni þriðjudagsins 5. Nóv og náði hámarki um kl. 23 með 45 þús. rúmmetra á sek. Tvem klukkustundum seinna var hlaupið hjaðnað

Tjón nam 1,5 milljarði króna á verðlagi ársins 2007.

Tenglar

• Skeiðarárhlaupið og rannsóknir á því; grein í Lesbók Morgunblaðsins 1945