Rökhenda

Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu

Rökhenda[1][2] (gríska: συλλογισμός) er sú rökfræðilega leiðsla að niðurstöðu sem dregin er út frá tveimur forsendum (sem einnig mætti nefna fullyrðingar). Saman mynda þessar tvær forsendur og niðurstaðan rökhendu.

Ef forsendurnar eru ósannar, eða stækar alhæfingar, getur niðurstaðan orðið röng.

Til dæmis:

Allir karlmenn stunda kránnar.
Allar krár eru fullar af fyllibyttum.
________________________
Allir karlmenn eru fyllibyttur.

En hún getur einnig verið rétt:

Allar konur eru spendýr.
Öll spendýr hafa hjarta.
________________________
Allar konur hafa hjarta.

Notkun rökhenda til að leysa guðfræðileg vandamál leiddi um 1100 af sér nýja fræðigrein, skólaspekina.


Greinandi mengi af rökhendum[breyta | breyta frumkóða]

1 Modus Barbara.svg
Barbara
Modus Barbari.svg
Barbari
Modus Darii.svg
Darii
Modus Ferio.svg
Ferio
Modus Celaront.svg
Celaront
Modus Celarent.svg
Celarent
2 Modus Festino.svg
Festino
Modus Cesaro.svg
Cesaro
Modus Cesare.svg
Cesare
Modus Camestres.svg
Camestres
Modus Camestros.svg
Camestros
Modus Baroco.svg
Baroco
3 Modus Darapti.svg
Darapti
Modus Datisi.svg
Datisi
Modus Disamis.svg
Disamis
Modus Felapton.svg
Felapton
Modus Ferison.svg
Ferison
Modus Bocardo.svg
Bocardo
4 Modus Bamalip.svg
Bamalip
Modus Dimatis.svg
Dimatis
Modus Fesapo.svg
Fesapo
Modus Fresison.svg
Fresison
Modus Calemes.svg
Calemes
Modus Calemos.svg
Calemos


Tilvísanir[breyta | breyta frumkóða]

  1. syllogism. Afrit af upprunalegu geymt þann 6. mars 2016. Sótt 15. júlí 2011.
  2. Orðið „Rökhenda“ á Orðabanka íslenskrar málstöðvar
  Þessi heimspekigrein er stubbur. Þú getur hjálpað til með því að bæta við greinina.