Skoða frumkóða fyrir Kamala Harris

{{Stjórnmálamaður
| nafn           = Kamala Harris
| mynd           = Kamala Harris Vice Presidential Portrait.jpg
| myndastærð     = 
| myndatexti     = 
| titill= [[Varaforseti Bandaríkjanna]]
| stjórnartíð_start = [[20. janúar]] [[2021]]
| stjórnartíð_end = 
| forseti = [[Joe Biden]]
| forveri = [[Mike Pence]]
| titill2= [[Öldungadeild Bandaríkjaþings|Öldungadeildarþingmaður]] fyrir [[Kalifornía|Kaliforníu]]
| stjórnartíð_start2 = [[3. janúar]] [[2017]]
| stjórnartíð_end2 = [[18. janúar]] [[2021]]
| forveri2 = [[Barbara Boxer]]
| eftirmaður2 = [[Alex Padilla]]
| fæðingarnafn   = .
| fæddur= {{Fæðingardagur og aldur|1964|10|20}}
| fæðingarstaður = [[Oakland]], [[Kalifornía|Kaliforníu]], [[Bandaríkin|Bandaríkjunum]]
| maki = [[Douglas Emhoff]] (g. 2014)
| háskóli = [[Howard-háskóli]]<br>[[Kaliforníuháskóli í Hastings]]
| stjórnmálaflokkur = [[Demókrataflokkurinn]]
| starf          = Lögfræðingur, stjórnmálamaður
| undirskrift = Kamala Harris Signature.svg
| vefsíða = [https://kamalaharris.org/ kamalaharris.org]
}}
'''Kamala Devi Harris''' (f. [[20. október]] [[1964]]) er [[Bandaríkin|bandarískur]] stjórnmálamaður úr [[Demókrataflokkurinn|Demókrataflokknum]] sem að hefur verið [[varaforseti Bandaríkjanna]] fyrir [[Joe Biden]] frá [[2021]]. Hún sat áður á [[öldungadeild Bandaríkjaþings]] fyrir [[Kalifornía|Kaliforníu]] frá [[2017]] til [[2021]]. Áður en hún tók sæti á þinginu var Harris dómsmálaráðherra Kaliforníu frá [[2011]] til [[2017]].<ref>{{cite web|url=http://www.worldbookonline.com/student/article?id=ar756836|title=Harris, Kamala|last=Shenkman|first=Kenneth|date=2018|website=World Book Advanced|archive-url=|archive-date=|access-date=8. maí 2018}}{{Óvirkur hlekkur|bot=InternetArchiveBot }}</ref> Kamala hlaut tilnefningu forsetaefnis Demókrataflokksins í [[Forsetakosningar í Bandaríkjunum 2024|forsetakosningunum 2024]].

Þann [[21. janúar]] árið [[2019]] tilkynnti Harris framboð sitt til [[Forseti Bandaríkjanna|forseta Bandaríkjanna]] í [[Forsetakosningarnar í Bandaríkjunum 2020|forsetakosningunum 2020]]. Harris náði snemma talsverðu fylgi í forvali Demókrataflokksins en ákvað vegna dvínandi fylgis að draga framboð sitt til baka þann [[3. desember]] [[2019]]. Eftir að [[Joe Biden]] vann tilnefningu flokksins í kosningunum útnefndi hann Harris sem varaforsetaefni sitt.<ref>{{Cite web|url=https://www.cnn.com/2020/08/11/politics/biden-vp-pick/index.html|title=Joe Biden picks Kamala Harris as his running mate|date=11. ágúst 2020}}</ref> Biden og Harris unnu kosningarnar og Harris varð því fyrsta konan til að gegna embætti [[Varaforseti Bandaríkjanna|varaforseta Bandaríkjanna]].

== Bakgrunnur ==
Kamala Harris fæddist í [[Oakland]] í [[Kalifornía|Kaliforníu]]. Foreldrar hennar, Shyamala Gopalan Harris og Donald Harris voru báðir innflytjendur. Móðir hennar var frá [[Indland]]i en faðir hennar frá [[Jamaíka|Jamaíku]]. Foreldrar hennar skildu árið [[1971]] og árið [[1976]] flutti Harris til [[Kanada]] ásamt móður sinni og systur. Harris hóf nám við [[Howard-háskóli|Howard-háskóla]] árið [[1986]] og útskrifaðist þaðan með gráðu í [[stjórnmálafræði]].

==Starfsferill==
Árið [[1989]] hóf Harris störf sem lögmaður eftir að hafa lokið lagaprófi við Hastings-lagaháskólann við [[Kaliforníuháskóli|Kaliforníuháskóla]]. Hún starfaði á skrifstofu héraðssaksóknarans í Alameda frá árinu [[1990]] til [[1998]]. Árið [[1998]] hóf hún störf á skrifstofu héraðssaksóknarans í [[San Francisco]]. Árið [[2003]] varð hún sjálf héraðssaksóknari borgarinnar.

Harris var dómsmálaráðherra Kaliforníu frá [[2011]] til [[2017]], þar til hún tók sæti í [[öldungadeild Bandaríkjaþings]] fyrir fylkið.<ref>{{cite web|url=http://link.galegroup.com/apps/doc/K1618006718/SUIC?u=palo88030&sid=SUIC&xid=75ec2aec|title=Kamala Harris|last=Newsmakers|first=|date=2017|website=Student Resources In Context|archive-url=|archive-date=|access-date=8. maí 2018}}{{Óvirkur hlekkur|bot=InternetArchiveBot }}</ref>

===Þingframboð 2016 ===
Í byrjun ársins 2016 tilkynnti Harris að hún myndi sækjast eftir kjöri á öldungadeild Bandaríkjaþings eftir að [[Barbara Boxer]] tilkynnti að hún myndi ekki sækjast eftir endurkjöri. Harris náði kjöri fyrir [[Demókrataflokkurinn|Demókrataflokkinn]] í [[nóvember]] [[2016]] og tók við þingsætinu þann [[3. janúar]] [[2017]].<ref>{{cite web|url=http://go.galegroup.com/ps/i.do?p=BIC&u=palo88030&id=GALE%7CK1606003853&v=2.1&it=r&sid=BIC&asid=8307aad6|title=Kamala D. Harris|last=|first=|date=8. mars 2017|website=Biography in Context|archive-url=https://web.archive.org/web/20190405213043/http://go.galegroup.com/ps/i.do?p=BIC&u=palo88030&id=GALE%7CK1606003853&v=2.1&it=r&sid=BIC&asid=8307aad6|archive-date=2019-04-05|url-status=dead|access-date=8. mars 2018}}</ref>

=== Forsetaframboð 2020 ===
Þann [[21. janúar]] árið [[2019]] tilkynnti Harris formlega að hún hygðist gefa kost á sér í forvali [[Demókrataflokkurinn|Demókrataflokksins]] fyrir [[Forsetakosningar í Bandaríkjunum 2020|forsetakosningarnar í Bandaríkjunum árið 2020]].<ref name="harris announcement">{{cite news |url=https://www.cnn.com/2019/01/21/politics/kamala-harris-president-2020/index.html?cid=web-alerts&nsid=94986245|title=Kamala Harris to run for president in 2020|date=21. janúar 2019|first=Maeve|last=Reston|work=CNN}}</ref> Framboð hennar fór vel af stað og hún vakti mikla athygli í fyrstu kappræðum flokksins en eftir að fylgið hafði farið dvínandi í nokkra mánuði og fjárskortur var farinn að þjaka herferðina dró hún sig úr forvalinu þann [[3. desember]] [[2019]].<ref>{{cite news|url=https://www.politico.com/news/2019/12/03/kamala-harris-drops-out-out-of-presidential-race-074902|title=Kamala Harris drops out of presidential race|date=3. desember 2019|first=Christopher|last=Cadelago|work=[[Politico]]|access-date=3. desember 2019|url-status=live}}</ref>

[[Joe Biden]], forsetaframbjóðandi Demókrataflokksins, tilkynnti þann [[11. ágúst]] [[2020]] að hann hefði valið Harris sem [[Varaforseti Bandaríkjanna|varaforsetaefni]] sitt í kosningabaráttunni.<ref>{{Vefheimild|titill=Kamala Harris verður varaforsetaefni Biden|url=https://www.ruv.is/frett/2020/08/11/kamala-harris-verdur-varaforsetaefni-biden|útgefandi=[[RÚV]]|mánuður=11. ágúst|ár=2020|árskoðað=2020|mánuðurskoðað=11. ágúst|höfundur=Freyr Gígja Gunnarsson}}</ref> Kamala mætti [[Mike Pence]], varaforsetaefni [[Repúblikanaflokkurinn|Repúblika]] í kappræðum þann [[7. október]]. Í skoðanakönnun sögðust 69% að hún vann kappræðurnar. Biden og Harris unnu kosningarnar auðveldlega með 51.3% atkvæða.

== Varaforseti Bandaríkjanna (2021-2025)==
Harris tók við embætti varaforseta [[20. janúar]] [[2021]] og var því fyrsta konan til þess að gegna embættinu ásamt því að vera fyrsti svarti og asíski einstaklingurinn til að gegna því. Harris fór með vald forseta í nokkrar klukkustundir þann [[19. nóvember]] [[2021]] á meðan Biden forseti fór í [[ristilspeglun]]. Hún var fyrsta konan til að fara með þetta vald.<ref>{{Vefheimild|titill=Fyrsta konan til að vera handhafi forsetavaldsins|url=https://www.frettabladid.is/frettir/fyrsta-konan-til-ad-vera-handhafi-forsetavaldsins/|útgefandi=''[[Fréttablaðið]]''|mánuður=19. nóvember|ár=2021|árskoðað=2021|mánuðurskoðað=23. nóvember|höfundur=Þorvaldur S. Helgason|safnslóð=https://web.archive.org/web/20211123155937/https://www.frettabladid.is/frettir/fyrsta-konan-til-ad-vera-handhafi-forsetavaldsins/|safndags=23. nóvember 2021}}</ref>

== Forsetaframboð 2024 ==
Áætlað var að Harris yrði í endurframboði til embættis varaforseta á kjörseðli með [[Joe Biden]], sem sóttist eftir endurkjöri í [[Forsetakosningar í Bandaríkjunum 2024|forsetakosningunum 2024]] þann [[25. apríl]] [[2023]]. Þann [[21. júlí]] [[2024]] ákvað Biden hins vegar að draga framboð sitt til baka í kjölfar fjölda áskorana vegna áhyggja af aldri hans.<ref>{{Vefheimild|url=https://www.visir.is/g/20242599267d/joe-biden-dregur-fram-bod-sitt-til-baka|titill=Joe Biden dregur framboð sitt til baka
|útgefandi=[[Vísir (vefmiðill)|Vísir]]|árskoðað=21. júlí 2024|dags=21. júlí 2024|höfundur=Eiður Þór Árnason}}</ref> Biden og ýmsir áhrifamenn innan [[Demókrataflokkurinn|Demókrataflokksins]] lýstu fljótt stuðningi við framboð Harris sem að lýsti í kjölfarið yfir eigin framboði til forseta.<ref>{{Vefheimild|titill=Kamala Harris býður sig fram — kosningabarátta hennar er hafin|url=https://www.ruv.is/frettir/erlent/2024-07-22-kamala-harris-bydur-sig-fram-kosningabaratta-hennar-er-hafin-418148|útgefandi=[[RÚV]]|dags=22. júlí 2024|skoðað=22. júlí 2024|höfundur=Grétar Þór Sigurðsson}}</ref> Tveimur dögum síðar hafði nægilegur fjöldi kjörmanna í forvali flokksins lýst yfir stuðningi við Harris til að tryggja henni útnefningu flokksins fyrir forsetakosningarnar.<ref>{{Cite web|url=https://www.visir.is/g/20242599762d/hefur-tryggt-ser-nogu-marga-kjormenn-til-ad-hljota-ut-nefninguna|title=Hefur tryggt sér nógu marga kjörmenn til að hljóta útnefninguna - Vísir|last=Gísladóttir|first=Hólmfríður|date=2024-07-23|website=visir.is|language=is|access-date=2024-07-23}}</ref> Hún mun mæta [[Donald Trump]] í kosningunum sem að fara fram [[5. nóvember]] [[2024]]. Nái Harris kjöri verður hún fyrsta konan til að gegna embætti forseta Bandaríkjanna.

Harris valdi [[Tim Walz]], fylkisstjóra [[Minnesota]], sem varaforsetaefni sitt í kosningunum þann 6. ágúst.<ref>{{Vefheimild|url=https://www.ruv.is/frettir/erlent/2024-08-06-kamala-harris-velur-tim-walz-sem-varaforsetaefni-419066|titill=Kamala Harris velur Tim Walz sem varaforsetaefni|útgefandi=[[Vísir (vefmiðill)|Vísir]]|árskoðað=6. ágúst 2024|dags=6. ágúst 2024|höfundur=Ragnar Jón Hrólfsson}}</ref>

==Tilvísanir==
{{reflist}}

{{Töflubyrjun}}
{{Erfðatafla
| titill = [[Varaforseti Bandaríkjanna]]
| frá = [[20. janúar]] [[2021]]
| til = 
| fyrir = [[Mike Pence]]
| eftir = Enn í embætti
}}
{{Töfluendir}} 
{{Varaforsetar Bandaríkjanna}}
{{DEFAULTSORT:Harris, Kamala}}
{{f|1964}}
[[Flokkur:Fólk fætt árið 1964]]
[[Flokkur:Bandarískir lögfræðingar]]
[[Flokkur:Bandarískir öldungadeildarþingmenn]]
[[Flokkur:Demókratar]]
[[Flokkur:Frambjóðendur til embættis forseta Bandaríkjanna 2020]]
[[Flokkur:Frambjóðendur til embættis forseta Bandaríkjanna 2024]]
[[Flokkur:Varaforsetar Bandaríkjanna]]