Jantelögin

Jantelögin.

Jantelögin (danska og norska: Janteloven, sænska: Jantelagen) er hugtak sem notað er á Norðurlöndum og lýsir ákveðnu hugarfari og hegðun sem hópar nota til þess að viðhalda fylgispekt. Jantelögin eru hugarsmíð dansk-norska rithöfundarins Aksel Sandemose en þau koma fram í skáldsögu hans En flyktning krysser sitt spor. Jantelögin sem eru 10 talsins eru svohljóðandi:

• Þú skalt ekki halda að þú sért eitthvað.
• Þú skalt ekki halda að þú sért jafngóður og við.
• Þú skalt ekki halda að þú sért skynsamari en við.
• Þú skalt ekki ímynda þér að þú sért betri en við.
• Þú skalt ekki halda að þú vitir meira en við.
• Þú skalt ekki halda að þú sért okkur fremri.
• Þú skalt ekki halda að þú getir eitthvað.
• Þú skalt ekki hlæja að okkur.
• Þú skalt ekki halda að nokkur kæri sig um þig.
• Þú skalt ekki halda að þú getir kennt okkur eitthvað.

Bærinn Jante í En flyktning krysser sitt spor er byggður á fæðingarstað Sandemose, Nykøbing Mors á Norður-Jótlandi. Sandemose var þó ekki á þeirri skoðun að Jantelögin einskorðuðust við Nykøbing Mors eða Danmörku, þvert á móti taldi hann Jantelögin ekki einskorðast við smábæi og eiga við hvar sem er í heiminum.