Skoða frumkóða fyrir Frjálslyndi flokkurinn (Ísland, 1998–2012)

{{Stjórnmálaflokkur
| litur = {{Flokkslitur|Frjálslyndi flokkurinn}}
| flokksnafn_íslenska = Frjálslyndi flokkurinn
| mynd = [[Mynd:Frjalslyndir2.png|200px|center|Merki Frjálslynda flokksins]]
| fylgi = {{lækkun}} 2,2%¹
| stofnár = 1998
| hugmyndafræði = [[Frjálslyndisstefna]]<ref>[http://www.xf.is/flokkurinn/stjornmalayfirlysing/ Frjálslyndi flokkurinn - Stjórnmálayfirlýsing] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308073017/http://www.xf.is/flokkurinn/stjornmalayfirlysing/ |date=2009-03-08 }}, samþykkt á Landsþingi Frjálslynda flokksins 26. – 27. janúar 2007.</ref>
| einkennislitur = ljósblár
| rauður = 0
| grænn = 1
| blár = 1
| fótnóta = ¹Fylgi á síðustu [[Alþingiskosningar 2009|Alþingiskosningum 2009]]
| bókstafur = F
| gekk í = [[Dögun (stjórnmálasamtök)|Dögun]]
| lagt niður = 2012
}}
:''Tveir aðrir íslenskir stjórnmálaflokkar hafa heitið Frjálslyndi flokkurinn: [[Frjálslyndi flokkurinn (1)]] (1926-1929) og [[Frjálslyndi flokkurinn (2)]] (1973-1974).''
'''Frjálslyndi flokkurinn''' var [[Ísland|íslenskur]] [[stjórnmálaflokkur]], stofnaður [[ár]]ið [[1998]]. Flokkurinn fékk tvo þingmenn í [[Alþingiskosningar 1999|kosningunum 1999]], fjóra í kosningunum [[Alþingiskosningar 2003|2003]] og [[Alþingiskosningar 2007|2007]] en fékk ekki fulltrúa í [[Alþingiskosningar 2009|kosningunum 2009]]. Meginstefnumál flokksins var barátta fyrir breytingum á núverandi [[Íslenska kvótakerfið|kvótakerfi]] í stjórnun [[íslenskur sjávarútvegur|fiskveiða við Ísland]] en einnig áherslur á að setja hömlur á flæði innflytjenda inn í landið. Helsta vígi Frjálslynda flokksins var á [[Vestfirðir|Vestfjörðum]] sem eru hluti [[Norðvesturkjördæmi]]s. Flokkurinn sótti fylgi út um allt land.

Árið [[2012]] var flokkurinn laggður niður og sameinaðist hann og [[Hreyfingin]] í stjórnmálaflokkinn [[Dögun (stjórnmálasamtök)|Dögun]] sem að bauð fram í kosningnum [[2013]], [[2016]] og [[2017]] en náði inn engum þingmanni, og var formlega lögð niður árið [[2021]] og gekk til liðs við [[Flokkur fólksins|Flokk fólksins]] í kjölfarið.

==Saga==
Frjálslyndi flokkurinn var stofnaður af [[Sverrir Hermannsson|Sverri Hermannssyni]], fyrrverandi [[þingmaður|þingmanni]] [[Sjálfstæðisflokkurinn|Sjálfstæðisflokksins]] og [[bankastjóri|bankastjóra]] [[Landsbankinn|Landsbankans]], í nóvember 1998. Meðal helstu baráttumála var að breyta fiskveiðistjórn, umhverfisvernd, sér í lagi á [[hálendi Íslands]] og að varðveita [[velferðarkerfi]]ð.<ref>{{vefheimild|url=http://www.timarit.is/view_page_init.jsp?pageId=1920135|titill=Orðsending til kjósenda|mánuður=21. nóvember|ár=1998|útgefandi=Morgunblaðið}}</ref> Að undirbúningi að stofnun flokksins komu samtökin [[Samtök um þjóðareign]], helstu baráttumál þeirra samtaka var að útgerðarmenn í [[íslenskur sjávarútvegur|íslenskum sjávarútveg]] þyrftu að greiða fyrir aflaheimildir til [[ríkissjóður|ríkissjóðs]].<ref>{{vefheimild|url=http://www.timarit.is/view_page_init.jsp?pageId=1915138|titill=Tekur tvö ár að komast út úr núverandi kerfi|mánuður=25. september|ár=1998|útgefandi=Morgunblaðið}}</ref> Uppúr samstarfi Sverris og Samtaka um þjóðareign slitnaði þó og stofnuðu framamenn innan samtakanna stjórnmálaflokkinn [[Frjálslyndi lýðræðisflokkurinn|Frjálslynda lýðræðisflokkinn]] um sömu mundir.<ref>{{vefheimild|url=http://www.timarit.is/view_page_init.jsp?pageId=1920821|titill=Stefnt að framboði í öllum kjördæmum|mánuður=28. nóvember|ár=1998|útgefandi=Morgunblaðið}}</ref>

Fyrsta landsþing flokksins var haldið í Reykjavík í janúar 1999 og á það mættu á fjórða hundrað manns. Sverrir Hermannsson var kosinn formaður með 183 atkvæðum, Gunnar Ingi Gunnarsson varaformaður með 167 atkvæðum og [[Margrét Sverrisdóttir]], dóttir Sverris Hermannsssonar, var kosin ritari flokksins. Meðal tillagna á þinginu var að Ísland yrði gert að einu [[Kjördæmi Íslands|kjördæmi]] og að þingmönnum yrði fækkað í 51.<ref>{{vefheimild|url=http://www.timarit.is/view_page_init.jsp?pageId=1925725|titill=Öllum auðlindum verði skilað til þjóðarinnar|mánuður=24. janúar|ár=1999|útgefandi=Morgunblaðið}}</ref>

Í fyrstu [[Alþingiskosningar|Alþingiskosningum]] sínum árið [[Alþingiskosningar 1999|1999]] fékk Frjálslyndi flokkurinn 4,2% og tvo menn kjörna á [[Alþingi]]. Flokkurinn fékk langmesta fylgi sitt á [[Vestfirðir|Vestfjörðum]] eða 17,7% í öðrum kjördæmum fór fylgið hvergi yfir 5%.<ref>{{vefheimild|url=http://www.timarit.is/view_page_init.jsp?pageId=1934983|titill=Úrslit Alþingiskosninga 1999|mánuður=11. maí|ár=1999|útgefandi=Morgunblaðið}}</ref> Eftir að niðurstöður kosninganna voru ljósar sagði Sverrir Hermannsson að flokkurinn hefði unnið „málfrelsissigur“ þar sem fjölmiðlar, og þá sér í lagi [[Morgunblaðið]] hefðu lagt sitt af mörkunum til „að drepa á dreif aðalmáli kosninganna“ en með því átti hann við baráttu flokksins fyrir breyttu kvótakerfi.<ref>{{vefheimild|url=http://www.timarit.is/view_page_init.jsp?pageId=1934977|titill=Gagnrýnir skrif Morgunblaðsins|mánuður=11. maí|ár=1999|útgefandi=Morgunblaðið}}</ref> Í [[Alþingiskosningar 2003|Alþingiskosningunum 2003]] jók flokkurinn fylgi sitt í 7,4% og fékk fjóra þingmenn. Ekki munaði nema 13 atkvæðum að flokkurinn fengi einn þingmann til. Í [[Alþingiskosningar 2007|Alþingiskosningunum 2007]] fékk flokkurinn aðeins lægra fylgi, 7,26% en hélt fjórum þingmönnum. Mikil innanflokksátök einkenndu flokkinn kjörtímabilið 2007-2009 og tveir af fjórum þingmönnum flokksins gengu úr honum. Í [[Alþingiskosningar 2009|kosningunum 2009]] beið flokkurinn afhroð, datt af þingi og hlaut aðeins 2,2% atkvæða.

Frjálslyndi flokkurinn bauð fram í Reykjavík og á Ísafirði í [[Sveitarstjórnarkosningar á Íslandi 2002|sveitastjórnarkosningunum 2002]]. Flokkurinn fékk 10,1% atkvæða í Reykjavík og einn fulltrúa, [[Ólafur F. Magnússon|Ólaf F. Magnússon]]. Í Ísafjarðarbæ fékk flokkurinn 13,4% atkvæða og einn fulltrúa sömuleiðis.

Flokkur hætti að vera virkur eftir um árið 2010. Á árinu 2012 bárust fréttir af því að Frjálslyndi flokkurinn væri skuldugur.<ref>{{vefheimild|url=http://www.ruv.is/frett/frjalslyndir-vilja-fe-fra-borginni|titill=Frjálslyndir vilja fé frá borginni|mánuður=19. janúar|ár=2012|útgefandi=Vísir.is}}</ref> Árið 2012 gekk flokkurinn inn í [[Dögun (stjórnmálasamtök)|Dögun]] þannig að flokkurinn er óvirkur eða hefur verið aflagður þó ekki hafi komið opinber yfirlýsing þess efnis en listabókstafur flokksins var lagður niður fyrir [[Alþingiskosningar 2013|kosningarnar 2013]].<ref>[http://www.ruv.is/frett/dogun-skal-hun-heita Dögun skal hún heita] Rúv. Skoðað 13. okt. 2016</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.stjornarradid.is/efst-a-baugi/frettir/stok-frett/2013/02/13/Nyjum-listabokstofum-uthlutad/|title=Nýjum listabókstöfum úthlutað|website=www.stjornarradid.is|language=is|access-date=2024-05-14}}</ref>

== Formenn ==
{| class="wikitable"
|- bgcolor="#D8D8D8"
|'''Formaður'''
|'''Kjörinn'''
|'''Hætti'''
|-
|[[Sverrir Hermannsson]] 
|1998
|2003
|-
|[[Guðjón Arnar Kristjánsson]]
|2003 
|2010
|-
|[[Sigurjón Þórðarson]]
|2010 
|2012
|}

== Varaformenn ==
{| class="wikitable"
|- bgcolor="#D8D8D8"
|'''Varaformaður'''
|'''Kjörinn'''
|'''Hætti'''
|-
|[[Gunnar Ingi Gunnarsson]] 
|1998
|2003
|-
|[[Magnús Þór Hafsteinsson]]
|2003 
|2009
|-
|[[Ásgerður Jóna Flosadóttir]]
|2009
|2009 
|-
|[[Kolbrún Stefánsdóttir]]
|2009
|2010
|-
|[[Ásta Hafberg]]
|2010
|2012
|}

==Tilvísanir==
<div class="references-small">{{reflist}}

==Tengill==
* [http://www.xf.is/ Vefsíða Frjálslynda flokksins]

{{Íslensk stjórnmál}}

{{Stubbur|stjórnmál|ísland}}

[[Flokkur:Frjálslyndi flokkurinn]]
[[Flokkur:Fyrrum íslenskir stjórnmálaflokkar]]

{{sa|1998|2012}}