Skoða frumkóða fyrir Alþjóðaheilbrigðismálastofnunin

{{félagasamtök
|nafn = Alþjóðaheilbrigðismálastofnunin
|bakgrunnslitur =
|mynd =Flag of WHO.svg
|myndaheiti ={{small|Fáni Alþjóðaheilbrigðismálastofnunarinnar.}}
|kort = 
|kortastærð= 
|kortaheiti=
|skammstöfun= WHO
|einkennisorð= 
|stofnun={{start date and age|1948}}
|gerð= Alþjóðleg heilbrigðisstofnun
|höfuðstöðvar={{CHE}} [[Genf]], [[Sviss]]
|móðurfélag=[[Efnahags- og félagsmálaráð Sameinuðu þjóðanna]]
|staðsetning=
|hnit={{Coord|46|13|56|N|06|08|03|E|display=inline,title}}
|markaðsvæði=
|tungumál= 
|titill_leiðtoga = Framkvæmdastjóri
|nafn_leiðtoga = [[Tedros Adhanom]] (síðan 2017<ref>{{Vefheimild|titill=Yfirmaður WHO er eþíópískur sérfræðingur í malaríu|höfundur=Davíð Roach Gunnarsson|höfundur2=Þórunn Elísabet Bogadóttir|url=https://www.ruv.is/frett/yfirmadur-who-er-ethiopiskur-serfraedingur-i-malariu|útgefandi=[[RÚV]]|ár=2019|mánuður=24. mars|árskoðað=2019|mánuðurskoðað=15. maí}}</ref>)
|vefsíða=[https://www.who.int www.who.int]
}}
'''Alþjóðaheilbrigðismálastofnunin''' (stundum nefnd '''Alþjóðaheilbrigðisstofnunin'''; [[enska]]: ''World Health Organization'', '''WHO''') er sérhæfð stofnun innan [[Sameinuðu þjóðirnar|Sameinuðu þjóðanna]], sem samræmir aðgerðir á sviði alþjóðlegra [[heilbrigðismál]]a. WHO var stofnað [[7. apríl]] [[1948]] og er með höfuðstöðvar í [[Genf]] í [[Sviss]][[Flokkur:]]. Hjá stofnuninni starfa um 7000 manns í 150 löndum. Framkvæmdarstjórinn er [[Tedros Adhanom]].

==Starfsemi==
WHO er stjórnunar og samhæfingar yfirvald á alþjóðlegum grundvelli inn í Sameinuðu Þjóða kerfinu. WHO gerir það með því að vera leiðandi í málefnum sem skipta heilbrigði miklu máli og taka þátt í sameiginlegum aðgerðum þar sem þess er þörf. Með því að móta rannsóknar markmið og örva framleiðslu, þýðingu og dreifingu verðmætrar þekkingar. Með því að setja staðla og viðmið, fylgjast með og efla innleiðingu þeirra. Fylgjast með heilbrigðisástandi og meta stefnu heilbrigðismála. WHO gefur út árlega skýrslu, World Health Report. WHO er leiðandi afli í baráttunni við sjúkdóma. Stofnunin hefur starfað með UN AIDS og komið í veg fyrir 50% nýrra smita hjá fólki á aldrinum 15-24 ára. Stofnunin hefur einnig átt stóran þátt í að finna mótefni við Malaríu og komið í veg fyrir ótímabæran dauða hjá óléttum konum og ungum börnum. Með hjálp WHO hefur þeim sem hafa dáið úr [[lungnabólga|lungnabólgu]] fækkað um 40% á árunum 1990-2010. 

==Umsvif==
WHO starfar með öllum aðildarríkjum SÞ til að stuðla að bættu heilbrigði og þróun innan aðildarríkjanna. WHO starfar með ríkisstjórnum aðildarríkjanna og öðrum aðilum í að framfylgja heilbrigðisstefnum þessara ríkja sem og sameiginlegum skuldbindingum stjórnar WHO.

==Fjármagn==
Miklar endurbætur eru að verða hjá WHO til þess að tryggja það að stofnunin sé vel í stakk búin til þess að takast á við sí flóknari áskoranir tuttugustu og fyrstu aldarinnar í heilbrigðismálum. Fjárheimildir WHO árið 2015 voru $5 miljarðar.

==Viðfangsefni==
Stærsta áskorun WHO árið 2016 var [[zika-vírusinn]]. WHO hefur komið af stað alþjóðlegri viðbragðsáætlun- og sameiginlegum viðbragðshópi til að leiða svar alþjóðasamfélagsins við útbreiðslu vírusins. Heilbrigðisyfirvöld hafa greint zika-vírusinn í fimm heimsálfum, Evrópu, Norður- og Suður Ameríku, Asíu og Afríku.

Helsta viðfangsefni Alþjóðaheilbrigðismálastofnunarinnar frá árinu 2020 hefur verið [[Kórónaveirufaraldurinn 2019–2021|kórónaveirufaraldur]] sjúkdómsins [[COVID-19]] sem átti upptök sín í [[Wuhan]] í Kína í lok ársins 2019. Stofnunin lýsti yfir [[Heimsfaraldur|heimsfaraldri]] vegna veirunnar þann 11. mars 2020.<ref>{{Vefheimild|titill=COVID-19 flokkaður sem heimsfaraldur|url=https://www.frettabladid.is/frettir/covid-19-flokkadur-sem-heimsfaraldur/|útgefandi=''Fréttablaðið''|höfundur=Fanndís Birna Logadóttir|ár=2020|mánuður=11. mars|árskoðað=2020|mánuðurskoðað=5. júní}}</ref> [[Donald Trump]] Bandaríkjaforseti hefur verið gagnrýninn á stofnunina fyrir viðbrögð hennar við veirufaraldrinum. Meðal annars hefur hann sakað stofnunina að förlast að senda sérfræðinga í læknavísindum til Kína við upphaf faraldursins og hafa þannig mistekist að koma í veg fyrir útbreiðslu hans.<ref>{{Vefheimild|titill=Trump stöðvar greiðslur Bandaríkjanna til WHO|url=https://www.frettabladid.is/frettir/trump-stvar-greislur-bandarkjanna-til-who/|útgefandi=''Fréttablaðið''|ár=2020|mánuður=14. apríl|árskoðað=2020|mánuðurskoðað=15. apríl|höfundur=Hjörvar Ólafsson}}</ref> Þann 30. maí tilkynnti Trump að Bandaríkin hygðust slíta öll tengsl við WHO og hætta að fjármagna stofnunina.<ref>{{Vefheimild|titill=Bandaríkin slíta á tengsl við WHO|url=https://www.ruv.is/frett/2020/05/30/bandarikin-slita-a-tengsl-vid-who|útgefandi=RÚV|ár=2020|mánuður=30. maí|árskoðað=2020|mánuðurskoðað=5. júní|höfundur=Markús Þ. Þórhallsson}}</ref>

==Tenglar==
* [http://www.who.int Vefur Alþjóðaheilbrigðismálastofnunarinnar]

==Tilvísanir==
<references/>
{{Stubbur|heilsa}}
{{Sameinuðu þjóðirnar}}
{{s|1948}}
[[Flokkur:Sérstofnanir Sameinuðu þjóðanna]]