Fara í innihald

Íbyggni

Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu

Íbyggni er það einkenni hugsana og orða að vera um eitthvað, standa fyrir eða tákna eitthvað, þ.e. eiga sér viðfang. Hugtakið er notað til að lýsa tengslum hugar og heims. Það varð fyrst til í skólaspeki en var síðan kynnt til sögunnar á ný á 19. öld af austurríska heimspekingnum Franz Brentano í ritinu Sálfræði frá raunvísindalegu sjónarhorni (1874). Fornmenn höfðu ekki hugtakið íbyggni en veltu eigi að síður einnig fyrir sér tengslum hugar og heims.

Í hugspeki er ekki einungis talað um íbyggni orða og hugsana sem þau standa fyrir heldur einnig íbyggin viðhorf. Það eru viðhorf sem eiga sér staðhæfingu sem viðfang. Dæmi um íbyggin viðhorf eru trú, efi, von og ótti sem öll beinast að inntaki staðhæfingar. Ef staðhæfingin er t.d. „Það snjóar“ eru ólík viðhorf til þeirrar staðhæfingar fólgin í því að vona að það snjói, að efa að það snjói og svo framvegis.

  • Dretske, Fred, Naturalizing the Mind (Cambridge, MA.: MIT Press, 1995).
  • Kim, Jaegwon, Mind and Supervenience (Cambridge: Cambridge University Press, 1993).
  • Kim, Jaegwon, Mind in a Physical World (Cambridge, MA.: MIT Press, 1998).
  • McDowell, John, Mind and World (Cambridge, MA.: Harvard University Press, 1994).
  • McGinn, Colin, Mental Content (Oxford: Oxford University Press, 1989).
  • Putnam, Hilary, Representation and Reality (Cambridge, MA.: MIT Press, 1988).
  • Richard, M., Propositional Attitudes (Cambridge: Cambridge University Press, 1990).
  • Searle, John, Intentionality (Cambridge: Cambridge University Press, 1983).
  • Searle, John, The Rediscovery of the Mind (Cambridge, MA.: MIT Press 1992).