Skoða frumkóða fyrir Vinstrihreyfingin – grænt framboð

{{Stjórnmálaflokkur
| litur = {{Flokkslitur|VG}}
| flokksnafn_íslenska = Vinstrihreyfingin – grænt framboð
| mynd = [[Mynd:Vinstri Græn Logo (2021).png|250px]]
| fylgi = {{lækkun}} 2,3%
| formaður = [[Svandís Svavarsdóttir]]
| varaformaður = [[Guðmundur Ingi Guðbrandsson]]
| frkvstjr = [[Ragnar Auðun Árnason]]
| þingflokksformaður = 
| stofnár = [[6. febrúar]] [[1999]]
| höfuðstöðvar = [[Túngata|Túngötu]] 14, 101 [[Reykjavík]]
| hugmyndafræði = [[Félagshyggja]], [[umhverfisvernd]], [[kvenfrelsisstefna]] og [[friðarhyggja]]
| einkennislitur = grænn og rauður {{Colorbox|{{Flokkslitur|VG}}}}
| vettvangur1 = Sæti á Alþingi
| sæti1 = 0
| sæti1alls = 63
| rauður = 0.28
| grænn = 0.56
| blár = 0.25
| vettvangur2 = Sæti í sveitarstjórnum
| sæti2 = 9
| sæti2alls = 470
| bókstafur = V
| vefsíða = [http://www.vg.is/ www.vg.is]
| fótnóta = ¹Fylgi í síðustu [[Alþingiskosningar 2017|Alþingiskosningum]]
| Bestu kosningaúrslit = 21,7% árið 2009
| Verstu kosningaúrslit = 8,8% árið 2003
}}

'''Vinstrihreyfingin – grænt framboð''' er [[Vinstristefna|vinstrisinnuð]] [[stjórnmálaflokkur|stjórnmálahreyfing]] á [[Ísland]]i sem var stofnuð þann [[6. febrúar]] [[1999]]. Auk hefðbundinnar [[Félagshyggja|félagshyggju]] og [[Jafnaðarstefna|sósíalisma]] á hún margt sameiginlegt með græningjaflokkum [[Evrópa|Evrópu]] í stefnu sinni. Flokkurinn sat á alþingi frá stofnun flokksins árið [[1999]] til ársins [[2024]]. Flokkurinn hefur átt einn forsætisráðherra, [[Katrín Jakobsdóttir|Katrínu Jakobsdóttur]] sem var í embættinu frá [[2017]] til [[2024]]. 

Flokkurinn var stofnaður af hópi þingmanna sem gengu úr [[Alþýðubandalagið|Alþýðubandalaginu]] þegar sá flokkur sameinaðist öðrum vinstri flokkum undir merkjum [[Samfylkingin|Samfylkingarinnar]] árið [[1999]]. Hreyfingin bauð fyrst fram í kosningum til [[Alþingi]]s árið [[1999]] og fékk þá 6 menn kjörna en í kosningunum [[2003]] tapaði hún einum manni og hafði þá 5. Í [[alþingiskosningar 2007|Alþingiskosningunum árið 2007]] jókst fylgi hreyfingarinnar verulega og fékk hún 9 þingmenn. Í [[alþingiskosningar 2009|Alþingiskosningunum árið 2009]] voru 14 þingmenn kosnir á þing fyrir Vinstrihreyfinguna – grænt framboð. Í [[Alþingiskosningar 2013|þingkosningum árið 2013]] fékk hreyfingin 10,9% og 7 þingmenn, sem var ívið meira en kannanir höfðu gefið til kynna. Aðildarfélög hreyfingarinnar eru svæðisfélög hennar en einnig starfa innan hennar bæði Ung vinstri græn og Eldri vinstri græn. Félagar í VG eru nú um fimm þúsund talsins og er hreyfingin meðlimur [[Norræna Vinstri-Græna Bandalagið|Norræna Vinstri-Græna Bandalagsins]]. Í [[Alþingiskosningar 2024|Alþingiskosningunum 2024]] féll flokkurinn af þingi. Má rekja sögu Vinstri grænna til ársins [[1930]] á tíma [[Kommúnistaflokkur Íslands|Kommúnistaflokks Íslands]] og [[Sósíalistaflokkur Íslands|Sósíalistaflokk Íslands]].

== Stjórn ==
* '''Formaður''': [[Svandís Svavarsdóttir]]
* '''Varaformaður''': [[Guðmundur Ingi Guðbrandsson]]
* '''Ritari''': Hólmfríður Jennýar-Árnadóttir
* '''Gjaldkeri''': Steinar Harðarson
* Aldey Unnar Traustadóttir
* Anna Þorsteinsdóttir
* Elín Björk Jónasdóttir
* Fjölnir Sæmundsson
* Jósúa Gabríel Davíðsson
* Maarit Kaipainen
* Pétur Heimisson 

== Tengd félög ==
=== UVG ===
Ung vinstri græn stofnuðu með sér formlegan samstarfsvettvang haustið [[2000]]. Þó svo að Ung vinstri græn séu ungliðahreyfing Vinstrihreyfingarinnar – græns framboðs þá þýðir það ekki að UVG sé í einu og öllu sammála móðurflokknum. Þvert á móti hefur verið lögð á það mikil áhersla í starfi ungliðahreyfingarinnar að hún taki sjálfstæða afstöðu til allra mála því þannig veiti hún móðurflokknum best aðhald.


== Formenn ==
{| class="wikitable"
|+
! colspan="2" |Formenn
!Kjörinn
!Hætti
!Aldur við embættistöku
|-
|[[Mynd:Steingrímur J. Sigfússon 2017.jpg|frameless|111x111dp]]
|[[Steingrímur J. Sigfússon]]
|[[6. febrúar]] [[1999]]
|[[23. febrúar]] [[2013]]
|44 
|-
|[[Mynd:Katrín Jakobsdóttir 2017.jpg|frameless|111x111dp]]
|[[Katrín Jakobsdóttir]]
|[[23. febrúar]] [[2013]]
|[[5. apríl]] [[2024]]
|37
|-
|[[Mynd:Guðmundur_Ingi_Guðbrandsson_2021.jpg|frameless|113x113px]]
|[[Guðmundur Ingi Guðbrandsson]]
|[[5. apríl]] [[2024]]
|[[5. október]] [[2024]]
|47
|-
|[[Mynd:Svandís Svavarsdóttir 2021.jpg|frameless|113x113px]]
|[[Svandís Svavarsdóttir]]
|[[5. október]] [[2024]]
|Enn í embætti
|60
|}

=== Varaformenn ===
{| class="wikitable"
!Varaformenn
!Kjörinn
!Hætti
|-
|[[Svanhildur Kaaber]]
|[[6. febrúar]] [[1999]]
|[[9. nóvember]] [[2003]]
|-
|[[Katrín Jakobsdóttir]]
|[[9. nóvember]] [[2003]]
|[[23. febrúar]] [[2013]]
|-
|[[Björn Valur Gíslason]]
|[[23. febrúar]] [[2013]]
|[[7. október]] [[2017]]
|-
|[[Edward Hujibens]]
|[[7. október]] [[2017]]
|[[19. október]] [[2019]]
|-
|[[Guðmundur Ingi Guðbrandsson]]
|[[19. október]] [[2019]]
|[[5. apríl]] [[2024]]
|-
|[[Jana Salóme Ingibjargar Jósepsdóttir]]
|[[5. apríl]] [[2024]]
|[[5. október]] [[2024]]
|-
|[[Guðmundur Ingi Guðbrandsson]]
|[[5. október]] [[2024]]
|Enn í embætti
|}

== Landsfundir ==
Landsfundur er æðsta vald flokksins en hann er haldinn á tveggja ára fresti. Á landsfundi er kosin stjórn flokksins og flokksráð. Í stjórn flokksins sitja 11 aðalmenn auk 4 varamanna og fer þessi hópur með daglega stjórn flokksins í samræmi við lög og samþykktir. Stjórnin hittist mánaðarlega. Flokksráð er æðsta vald flokksins milli landsfunda en það mynda aðal- og varamenn í flokksstjórn, þingmenn, varaþingmenn, sveitarstjórnarfulltrúar, formenn kjördæmisráða, formenn svæðisfélaga, fulltrúi ungliðahreyfingar flokksins og 40 fulltrúar sem kosnir eru sérstaklega af landsfundi. Varaformaður flokksstjórnar er jafnframt formaður flokksráðs.

== Kjörtímabilið 2009 - 2013 ==
Kjörfylgi VG fór úr 21,7% í kosningum 2009 í 10,9% árið 2013, sem jafngildir tæplega helmings fylgistapi. Á kjörtímabilinu var tekist á innanflokks um ýmis erfið deilumál sem hreyfingin þurfti að taka afstöðu til í ríkisstjórnarsamstarfi með [[Samfylkingin|Samfylkingunni]] (t.a.m. aðildarumsókn að Evrópusambandinu, Icesave og stjórnarskrármálið). Sögðu fjórir þingmenn hreyfingarinnar sig úr þingflokknum á kjörtímabilinu 2009 - 2013. Þá lét [[Guðfríður Lilja Grétarsdóttir]] af þingmennsku um áramótin 2012 - 2013. Í kosningunum 2013 tapaðist ekki síst fylgi út á landsbyggðinni. Í [[Norðvesturkjördæmi]] fékk flokkurinn 22,8% í kosningunum 2009 og þrjá þingmenn kjörna, þau [[Jón Bjarnason]], [[Lilja Rafney Magnúsdóttir|Lilju Rafneyju Magnúsdóttur]] og [[Ásmundur Einar Daðason|Ásmund Einar Daðason]]. Árið 2011 gekk Ásmundur Einar til liðs við [[Framsóknarflokkurinn|Framsóknarflokkinn]] eftir deilur innan hreyfingarinnar um Icesave og Evrópusambandsumsóknina. Jón Bjarnason sagði sig úr þingflokki VG í upphafi árs 2013 og leiddi J-lista Regnbogans í [[Norðvesturkjördæmi]] í kosningunum 2013. VG fékk 8,5% atkvæða í kjördæminu árið 2013 og Lilja Rafney náði kjöri sem jöfnunarþingmaður. Í [[Norðausturkjördæmi]] vann VG ákveðinn varnarsigur, fékk tæp 16% atkvæða og tvo þingmenn kjörna. Í [[Suðurkjördæmi]] hrundi fylgi hreyfingarinnar úr 17,1% árið 2009 í 5,9% árið 2013. Það má að hluta til rekja til úrsagnar [[Atli Gíslason|Atla Gíslasonar]] úr hreyfingunni. Í [[Reykjavík|höfuðborginni]] blasti fylgistap einnig við flokknum. Hreyfingin missti einn þingmann í hvoru Reykjavíkurkjördæminu og hefur nú þrjá þingmenn í Reykjavík. [[Ögmundur Jónasson]] náði kjöri í [[Suðvesturkjördæmi]]. Þar fékk hreyfingin 7,9% atkvæða í kosningunum 2013 en hafði fengið 17,4% atkvæða í kosningunum 2009 þegar tveir menn náðu kjöri.

== Staða hreyfingarinnar í dag ==
Eins og staðan er í dag hefur Vinstrihreyfingin - grænt framboð 9 sveitarstjórnarfulltrúa í 6 sveitarfélögum auk þess sem að fjöldi félaga hefur tekið sæti á blönduðum listum sem víða fara með meirihlutavald. {{heimild vantar}}

Hreyfingin sat í ríkisstjórn með Sjálfstæðisflokki og Framsóknarflokki frá 2017 til 2024 en hlaut ekki stuðning í [[Alþingiskosningar 2024|kosningunum 2024]], fékk einungis 2,3% á landvísu og engan þingmann.

== Kjörfylgi ==
===Alþingiskosningar===
{|class=wikitable style="text-align: right;"
|-
! Kosningar
! Atkvæði
! %
! Þingsæti
! +/–
! {{Tooltip|Sæti|Sæti í röð flokka sem voru í framboði}}
! Stjórnarþátttaka
|-
![[Alþingiskosningar 1999|1999]]
|15.115
|9,1
|{{composition bar|6|63|hex={{flokkslitur|Vinstrihreyfingin – grænt framboð}}}}
|{{stöðugt}} 6
|{{stöðugt}} 4.
|{{Nei|Stjórnarandstaða}}
|-
![[Alþingiskosningar 2003|2003]]
|16.129
|8,8
|{{composition bar|5|63|hex={{flokkslitur|Vinstrihreyfingin – grænt framboð}}}}
|{{lækkun}} 1
|{{stöðugt}} 4.
|{{Nei|Stjórnarandstaða}}
|-
![[Alþingiskosningar 2007|2007]]
|26.136
|14,3
|{{composition bar|9|63|hex={{flokkslitur|Vinstrihreyfingin – grænt framboð}}}}
|{{hækkun}} 4
|{{hækkun}} 3.
|{{Nei|Stjórnarandstaða}}
|-
![[Alþingiskosningar 2009|2009]]
|40.581
|21,6
|{{composition bar|14|63|hex={{flokkslitur|Vinstrihreyfingin – grænt framboð}}}}
|{{hækkun}} 5
|{{stöðugt}} 3.
|{{já|Í stjórnarsamstarfi}}
|-
![[Alþingiskosningar 2013|2013]]
|20.546
|10,8
|{{composition bar|7|63|hex={{flokkslitur|Vinstrihreyfingin – grænt framboð}}}}
|{{lækkun}} 7
|{{lækkun}} 4.
|{{Nei|Stjórnarandstaða}}
|-
![[Alþingiskosningar 2016|2016]]
|30.166
|15,9
|{{composition bar|10|63|hex={{flokkslitur|Vinstrihreyfingin – grænt framboð}}}}
|{{hækkun}} 3
|{{hækkun}} 2.
|{{Nei|Stjórnarandstaða}}
|-
![[Alþingiskosningar 2017|2017]]
|33.155
|16,9
|{{composition bar|11|63|hex={{flokkslitur|Vinstrihreyfingin – grænt framboð}}}}
|{{hækkun}} 1
|{{stöðugt}} 2.
|{{já|Í stjórnarsamstarfi}}
|-
![[Alþingiskosningar 2021|2021]]
|25.114
|12,6
|{{composition bar|8|63|hex={{flokkslitur|Vinstrihreyfingin – grænt framboð}}}}
|{{lækkun}} 3
|{{lækkun}} 3.
|{{já|Í stjórnarsamstarfi}}
|-
![[Alþingiskosningar 2024|2024]]
|4.973
|2,3
|{{composition bar|0|63|hex={{flokkslitur|Vinstrihreyfingin – grænt framboð}}}}
|{{lækkun}} 8
|{{lækkun}} 9.
|{{Utan þings}}
|}
===Sveitarstjórnarkosningar===
{| class="sortable wikitable" |
! colspan="3" | Sveitarstjórnarkosningar
|-
! Kosningar
!Atkvæði
! Fulltrúar
|-
| [[Sveitarstjórnarkosningar á Íslandi 2002|2002]]
| align="right" | 6,7%
| align="right" | 3
|-
| [[Sveitarstjórnarkosningar á Íslandi 2006|2006]]
| align="right" | 12,8%
| align="right" | 14
|-
| [[Sveitarstjórnarkosningar á Íslandi 2010|2010]]
| align="right" |9.6%
| align="right" | 15
|-
|[[Sveitarstjórnarkosningar á Íslandi 2014|2014]]
| align="right" |10.1%
| align="right" | 17
|-
|[[Sveitarstjórnarkosningar á Íslandi 2018|2018]]
|
|8
|-
|[[Sveitarstjórnarkosningar á Íslandi 2022|2022]]
|
|9
|-
|}

== Þingflokkur 2021-2024==
* [[Bjarkey Gunnarsdóttir]], 3. þingmaður Norðausturkjördæmis
* [[Bjarni Jónsson (stjórnmálamaður)|Bjarni Jónsson]], 4. þingmaður Norðvesturkjördæmis
* [[Guðmundur Ingi Guðbrandsson]], 4. þingmaður Suðvesturkjördæmis
* [[Jódís Skúladóttir]], 10. þingmaður Norðausturkjördæmis
* [[Eva Dögg Davíðsdóttir]], 2. þingmaður Reykjavíkurkjördæmis norður
* [[Orri Páll Jóhannsson]], 10. þingmaður Reykjavíkurkjördæmis suður
* [[Steinunn Þóra Árnadóttir]], 7. þingmaður Reykjavíkurkjördæmis norður
* [[Svandís Svavarsdóttir]], 2. þingmaður Reykjavíkurkjördæmis suður

== Heimildir ==
<div class="references-small"><references/>
</div>

== Tengt efni ==
* [[Jafnaðarstefna á Íslandi]]
* [http://www.felagshyggja.net Klassísk rit jafnaðarsinna á Íslandi]
* [[Félagshyggja (stjórnmálaheimspeki)|Félagshyggja]]
* [[Jafnaðarstefna]]
* [[Alþýðubandalagið]]

== Tengill ==
* [http://www.vg.is/ Heimasíða Vinstri hreyfingarinnar - græns framboðs]

{{Íslensk stjórnmál}}
{{S|1998}}

[[Flokkur:Íslenskir stjórnmálaflokkar]]
[[Flokkur:Vinstrihreyfingin - grænt framboð]]