Skoða frumkóða fyrir Súesdeilan

{{Infobox military conflict
| conflict    = Súesdeilan
| partof      = [[Kalda stríðið|kalda stríðinu]] og [[Átök Araba og Ísraelsmanna|deilum araba og Ísraela]]
| image       = Tanks Destroyed Sinai.jpg
| image_size  = 300px
| caption     = Laskaðir egypskir skriðdrekar á Sínaískaga árið 1956.
| date        = 29. október 1956 – 7. nóvember 1956 (1 vika og 2 dagar) 
| place       = [[Gasaströndin]] og [[Egyptaland]] (á [[Sínaískagi|Sínaískaga]] og við [[Súesskurðurinn|Súesskurðinn]])
| territory   = 
| result      = Bandalag Breta, Frakka og Ísraela vinnur hernaðarsigur en Egyptar vinna pólitískan sigur og halda eftir Súesskurðinum.
| combatant1  = {{UK}} [[Bretland]]<br>{{FRA}} [[Frakkland]]<br>{{ISR}} [[Ísrael]]
| combatant2  = {{flagicon|Egyptaland|1922}} [[Egyptaland]]
| commander1  = {{UK}} [[Anthony Eden]]<br>{{FRA}} [[Guy Mollet]]<br>{{ISR}} [[David Ben-Gurion]]
| commander2  = {{flagicon|Egyptaland|1922}} [[Gamal Abdel Nasser]]
| strength1   = {{ISR}} 175.000<br>{{UK}} 45.000<br>{{FRA}} 34.000
| strength2   = {{flagicon|Egyptaland|1922}} 300.000
| casualties1 = {{small|'''Ísrael:'''
* 172 drepnir
* 817 særðir
* 1 handtekinn
'''Bretland:'''
* 16 drepnir
* 96 særðir
'''Frakkland:'''
* 10 drepnir
* 33 særðir}}
| casualties2 = * 1.650–3.000 drepnir
* 1.000 almennir borgarar drepnir
* 4.900 særðir
* 5.000–30.000+ teknir höndum
| notes       = 
| casus       = 
}}
'''Súesdeilan''', '''þriggjaveldainnrásin''', '''Kadesh-aðgerðin''' eða '''Sínaí-stríðið''' var innrás [[Ísrael|Ísraels]], [[Bretland|Bretlands]] og [[Frakkland|Frakklands]] í [[Egyptaland]] árið 1956. Markmið innrásarríkjanna var að endurheimta völd vesturveldanna á [[Súesskurðurinn|Súesskurðinum]] og hrekja [[Gamal Abdel Nasser]] forseta Egyptalands, sem hafði þá nýlega [[Þjóðnýting|þjóðnýtt]] skurðinn, frá völdum.<ref>{{cite book |last=Mayer |first=Michael S. |title=The Eisenhower Years |url=https://books.google.com/books?id=dIhZxpoZVIQC&pg=PR44 |publisher=Infobase Publishing |year=2010 |page=44}}</ref> Eftir að átökin hófust beittu [[Bandaríkin]], [[Sovétríkin]] og [[Sameinuðu þjóðirnar]] þrýstingi á innrásarríkin til að stöðva innrásina. Þessi atburðarás var mikil auðmýking fyrir Breta og Frakka<ref>{{cite book|last=Abernathy|first=David|title=''The Dynamics of Global Dominance: European Overseas Empires, 1415-1980The Dynamics of Global Dominance: European Overseas Empires, 1415-1980'', page CXXXIX |url=https://books.google.com/books?id=ennqNS1EOuMC&pg=PA139 |date=2000|publisher=Yale University Press|accessdate=1 September 2015}}</ref> og styrkti mjög stöðu Nassers.<ref>Roger Owen "Suez Crisis" ''The Oxford Companion to the Politics of the World'', Second edition. Joel Krieger, ed. Oxford University Press Inc. 2001.</ref><ref name="Economist2006">{{cite web|url=http://www.economist.com/node/7218678|title=An affair to remember|work=The Economist|date=27 June 2006|accessdate=3 September 2014}}</ref>

Þann 29. október réðust Ísraelsmenn inn á yfirráðasvæði Egypta á [[Sínaískagi|Sínaískaga]]. Bretar og Frakkar sendu sameiginlega úrslitakosti til beggja aðila um að hætta átökum nærri Súesskurði. Þann 5. nóvember lentu breskir og franskir fallhlífaliðar við Súesskurðinn. Egypski herinn var sigraður en tókst þó að loka ferð allra kaupskipa um skurðinn. Það varð síðar ljóst að innrás Ísraelsmanna og árás Breta og Frakka sem fylgdi í kjölfarið höfðu verið skipulagðar fyrirfram af ríkjunum þremur.

Bandamennirnir þrír náðu flestum hernaðarmarkmiðum sínum en skurðurinn var nú ónothæfur. Stjórnmálaþrýstingur frá Bandaríkjunum og Sovétríkjunum leiddi til þess að bandamenn drógu herafla sína burt úr Egyptalandi. [[Dwight D. Eisenhower]] Bandaríkjaforseti hafði varað Bretland gegn því að gera innrás og hótaði nú alvarlegum efnahagsrefsingum gegn Bretum með því að selja skuldabréf sem Bandaríkjastjórn átti í breskum pundum. Sagnfræðingar telja Súesdeiluna almennt marka endalok Bretlands sem heimsveldis.<ref>{{cite book|author=Sylvia Ellis|title=Historical Dictionary of Anglo-American Relations|url=https://books.google.com/books?id=MYs-8OMk_H0C&pg=PA212|year=2009|publisher=Scarecrow Press|page=212}}</ref><ref>{{citation |first=G. C. |last=Peden |authorlink=G. C. Peden |title=Suez and Britain's Decline as a World Power |journal=The Historical Journal |date=December 2012 |volume=55 |issue=4 |pages=1073–1096 |publisher=Cambridge University Press |doi=10.1017/S0018246X12000246 }}</ref>  Súesskurðurinn var lokaður frá október 1956 fram í mars 1957. Ísraelsmönnum tókst að ná fram sumum markmiðum sínum, eins og að tryggja siglingarétt Ísraelsmanna í gegnum [[Tíransund]], sem Egyptar höfðu lokað fyrir þeim frá árinu 1950.<ref name="Pierre2014">{{cite book|author=Major Jean-Marc Pierre|title=1956 Suez Crisis And The United Nations|url=https://books.google.com/books?id=YxRvCwAAQBAJ|date=15 August 2014|publisher=Tannenberg Publishing|quote= Still in 1950 Egypt blocked the Straits of Tiran barring Israel from the waterway ( Longgood 1958, xii-xiii).}}</ref>

Vegna átakanna stofnuðu Sameinuðu þjóðirnar sérsveit [[Friðargæslusveitir Sameinuðu þjóðanna|friðargæslusveita Sameinuðu þjóðanna]] (''UNEF'') til þess að standa vörð um landamæri Egyptalands og Ísraels. [[Anthony Eden]] forsætisráðherra Bretlands sagði af sér, [[Lester B. Pearson]] utanríkisráðherra Kanada vann friðarverðlaun Nóbels og Sovétríkin fengu hugsanlega kjark til þess að [[Ungverska uppreisnin|ráðast inn í Ungverjaland]].<ref>{{cite web |url=http://stage-wilson.p2technology.com/sites/default/files/ACFB01.pdf |title=NATO in the Beholder's Eye:  Soviet Perceptions and Policies, 1949–56 |publisher=Woodrow Wilson International Center for Scholars |work=Cold War International History Project |date=March 2002 |author=Mastny, Vojtech }}{{Óvirkur hlekkur|bot=InternetArchiveBot }}{{dead link|date=September 2016 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref><ref>{{cite book |last=Christopher |first=Adam |title=The 1956 Hungarian Revolution: Hungarian and Canadian Perspectives |url=https://books.google.com/books?id=K33FTgZjPFIC&pg=PA37 |publisher=University of Ottawa Press |year=2010 |page=37}}</ref>

==Tilvísanir==
<references/>

{{Kalda stríðið}}
[[Flokkur:Deilur araba og Ísraela]]
[[Flokkur:Kalda stríðið]]
[[Flokkur:Stríð á 20. öld]]
[[Flokkur:1956]]
[[Flokkur:Saga Egyptalands]]
[[Flokkur:Saga Ísraels]]
[[Flokkur:Saga Bretlands]]
[[Flokkur:Saga Frakklands]]