Fara í innihald

Suðumark

Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu

Suðumark efnis er sá hiti þar sem að meginhluti þess breytist úr vökvaformi yfir í gasham.

Vökvi getur breyst í gas við hita sem að eru lægri en suðumark við uppgufun. Uppgufun er þó aðeins yfirborðsferli, þar sem að eingöngu sameindir staðsettar nálægt yfirborði gas/vökva ná að gufa upp. Suða er á hinn bóginn heildarferli þannig að sameindir hvar sem er í vökvanum geta gufað um, og myndað gufubólur.

Suðumark samsvarar því hitastigi þar sem gufuþrýstingur efnis samsvarar umhverfisþrýstingi. Þess vegna er suðumark háð þrýstingi. Yfirleitt eru suðumörk gefin út miðað við staðalþrýsting (101325 Pa eða 1 loftþyngd). Við efri hæðarmörk, þar sem loftþrýstingur er lægri, er suðumark einnig lægra. Suðumark eykst við aukinn þrýsting, þar til markpunkti er náð þar sem eiginleikar lofttegunda og vökva verða ekki aðgreindir. Suðumark getur ekki hækkað upp fyrir markpunktinn. Á sama hátt lækkar suðumark við minnkandi þrýsting þar til þrípunkti er náð. Suðumark fer ekki niður fyrir þrípunktinn.

Ferlið við að breytast frá vökva yfir í gas þarfnast varma sem kallaður er hamskiptavarmi (eða dulvarmi). Þegar varma er bætt við vökva við suðumark, fer hann allur í hamskiptin. Þar af leiðandi haggast hitastigið ekki þrátt fyrir að varma hafi verið bætt við. Orðið dulvarmi er stundum notað til að útskýra þennan "hverfandi" varma sem bætt er við án þess að hitastig breytist. Vegna þess að við suðumark má bæta varma við án hitabreytingar, er varmarýmd vökvans því sem næst óendanleg.

Útfrá sjónarhorni víxlverkana milli sameinda er suðumarkið sá punktur þar sem fljótandi sameindir öðlast næga varmaorku til að rjúfa hina ýmsu aðdráttarkrafta sem halda þeim föstum í vökvanum (svo sem tvískauts-tvískauts-aðdrátt, augnabliks-tvískauts-tvískauts-aðdrátt og vetnistengi). Því gefur suðumarkið vísbendingu um styrk þessara aðdráttarkrafta.

Suðumark vatns er 100°C við staðalþrýsting. Á tindi Everestfjalls er þrýstingurinn í kringum 260 millibör þannig að suðumark vatns þar er um 69°C.