Stafróf
Stafróf er ákveðin röð skrifleturstákna, bókstafa, þar sem hvert tákn stendur fyrir eitt hljóð. Á ensku er stafróf kallað alphabet (á dönsku, norsku og sænsku alfabet) og er nafnið dregið af alfa og beta, fyrstu tveimur stöfum gríska stafrófsins, sem eiga rætur að rekja til stafa fönikíska stafrófsins, aleph og beth.
Ekki nota öll ritmál stafróf; í kínversku eru til dæmis svonefnd lesmerki notuð þar sem hvert tákn svarar til tiltekins orðs eða hugtaks. Íslenska er skrifuð með latneska stafrófinu, að viðbættum nokkrum bókstöfum.
Í upphafi þess sem síðar varð stafróf voru táknmyndir yfirleitt notaðar og orðaforðinn var takmarkaður. Táknin stóðu fyrir tiltölulega stórar einingar, svo sem heil orð. Smám saman uppgötvaði fólk að hagkvæmara væri að tákna einstök atkvæði eða hljóð; með því móti næðu miklu færri rittákn yfir öll orð tungumálsins.
Fyrsti bókstafurinn í fönikíska stafrófinu var einfölduð mynd af uxahöfði, þ.e.a.s. A á hvolfi. "Höfðinu" var síðan snúið af Grikkjum. Annar bókstafurinn var mynd af húsi sem seinna var snúið í 90 gráður og varð að B. Stafinn E má svo rekja til þess að mynd af manni þróaðist á svipaðan hátt.
Rúnir minna mikið á latneska og gríska bókstafagerð og hafa sennilega sinn uppruna í samskiptum við menningarsvæði Miðjarðarhafsins.
Tengt efni
[breyta | breyta frumkóða]
