Skoða frumkóða fyrir Singapúr

{{Land 
| nafn_á_frummáli          = Republic of Singapore<br />新加坡共和国<br />Republik Singapura<br />சிங்கப்பூர் குடியரசு 
| nafn_í_eignarfalli       = Singapúr 
| fáni                     = Flag of Singapore.svg 
| skjaldarmerki            = Coat of arms of Singapore.svg
| kjörorð                  = Majulah Singapura
| kjörorð_tungumál         = malasíska
| kjörorð_þýðing           = Áfram, Singapúr
| þjóðsöngur               = [[Majulah Singapura]] 
| höfuðborg                = [[Singapúr]] 
| staðsetningarkort        = Singapore_on_the_globe_(Southeast_Asia_centered)_zoom.svg
| tungumál                 = [[enska]], [[mandarín]], [[malasíska]], [[tamílska]] 
| stjórnarfar              = [[lýðveldi]] 
| titill_leiðtoga1         = [[Forseti Singapúr|Forseti]]
| titill_leiðtoga2         = [[Forsætisráðherra Singapúr|Forsætisráðherra]] 
| nafn_leiðtoga1           = [[Tharman Shanmugaratnam]]
| nafn_leiðtoga2           = [[Lawrence Wong]] 
| staða                    = [[Sjálfstæði]] 
| staða_athugasemd         = frá [[Malasía|Malasíu]] 
| atburður1                = Aðskilnaður
| dagsetning1              = [[9. ágúst]] [[1965]] 
| stærðarsæti              = 176
| flatarmál                = 728,6 
| hlutfall_vatns           = 1,4
| mannfjöldasæti           = 115
| mannfjöldaár             = 2021
| fólksfjöldi              = 5.453.600 
| íbúar_á_ferkílómetra     = 7.804 
| VLF                      = 600,063 
| VLF_ár                   = 2021
| VLF_sæti                 = 38
| VLF_á_mann               = 102.742
| VLF_á_mann_sæti          = 2
| VÞL                      = {{hækkun}} 0.938
| VÞL_ár                   = 2019
| VÞL_sæti                 = 11
| gjaldmiðill              = [[singapúrdalur]] (SGD) 
| símakóði                 = 65 
| tímabelti                = [[UTC]]+8 
| tld                      = sg
}}

'''Singapúr''' ([[einfölduð kínverska]]: 新加坡共和国; [[pinyin]]: Xīnjiāpō Gònghéguó, [[malasíska]]: ''Republik Singapura''; [[tamílska]]: சிங்கப்பூர் குடியரசு) er [[borgríki]] á [[eyja|eyju]] við suðurodda [[Malakkaskagi|Malakkaskaga]] í [[Suðaustur-Asía|Suðaustur-Asíu]]. Landið liggur sunnan við [[Malasía|malasíska]] héraðið [[Johor]] og norðan við [[Riau-eyjar]] í [[Indónesía|Indónesíu]]. Nafnið er dregið af tveimur orðum úr sanskrít ''singa'' sem merkir „ljón“ og ''pura'' sem merkir „borg“. Singapúr gengur líka undir sínu gamla malasíska nafni '''Temasek'''. Landið er mjög þéttbýlt og borgin nær yfir svo til allt landsvæði þess. Land Singapúr hefur verið stækkað með landfyllingum í sjó. 

Singapúr var ásamt suðurhluta Malakkaskaga hluti af [[Srivijaya]] á miðöldum og síðan [[Chola-veldið|Chola-veldinu]]. Árið [[1587]] brenndu Portúgalir byggðina til að slíta á tengsl Malakkaskaga við [[Soldánsdæmið Johor]] í suðri. Núverandi byggð í Singapúr var stofnuð af breska landstjóranum í [[Bengkulu-borg]] á [[Súmatra|Súmötru]], [[Stamford Raffles]]. Breta vantaði höfn á sjóleiðinni til [[Kína]]. Eyjan heyrði þá aðeins að nafninu til undir soldáninn í Johor. Raffles stofnaði þarna [[fríhöfn]] og brátt tók íbúafjöldinn að vaxa mjög hratt. [[William Farquhar]] var gerður að landstjóra. Raffles sneri aftur árið 1822 en nýlendan var orðin illa þokkaður staður. Hann tók þá til hendinni, gerði nýtt skipulag ([[Jackson-skipulagið]]) og setti stjórnarskrá sem bannaði fjárhættuspil og þrælahald. Borgin óx enn á 19. öld og varð ein mikilvægasta [[hafnarborg]]in í heimshlutanum. Helstu viðskipti Singapúr fólust í [[umskipun]]. [[Japan]]ir lögðu Singapúr undir sig eftir [[orrustan um Singapúr|orrustuna um Singapúr]] [[1942]] og sýndu þar með fram á að Bretar gætu ekki alltaf varið lönd sín í Asíu. Eftir [[Síðari heimsstyrjöld]] fóru því íbúar Singapúr að krefjast sjálfstjórnar í auknum mæli. Fyrstu þingkosningar í Singapúr voru haldnar [[1948]] og landið fékk [[heimastjórn]] að hluta [[1955]]. Margir töldu að Singapúr væri best borgið í sambandi við önnur ríki á Malakkaskaga og Singapúr tók því þátt í stofnun [[Malasía|Malasíu]] [[1963]]. Vaxandi þjóðernishyggja í Malasíu og ótti við að viðskiptaveldið Singapúr drægi mátt úr [[Kúala Lúmpúr]] varð til þess að forsætisráðherra Malasíu, [[Tunku Abdul Rahman]], ákvað að reka Singapúr úr sambandsríkinu. 

Singapúr er ein af mikilvægustu viðskiptaborgum heims, fjórða stærsta fjármálamiðstöð heims og fimmta mest notaða höfnin. Landið er eitt af [[Asíutígrarnir|Asíutígrunum]] fjórum ásamt [[Hong Kong]], [[Suður-Kórea|Suður-Kóreu]] og [[Tævan]]. Verg landsframleiðsla á mann með kaupmáttarjöfnuði er sú þriðja mesta í heimi, en landið er líka heimsmeistari í launaójöfnuði meðal þróaðra ríkja. Íbúar Singapúr eru um 5,5 milljónir, þar af 2 milljónir aðfluttra. 75% íbúa eru af kínverskum uppruna. Í landinu er [[þingræði]] að breskri fyrirmynd en frá 1959 hefur [[Aðgerðaflokkur alþýðunnar]] verið samfleytt við völd. Flokkurinn hefur dregið úr borgararéttindum og fjölmiðlafrelsi svo Singapúr er gjarnan talið vera [[flokksræði]] í reynd.

== Heiti ==
Íslenska heitið Singapúr er dregið af [[malasíska]] heitinu ''Singapura'' sem aftur kemur úr [[sanskrít]] (सिंहपुर ''siṃhapura'') og merkir „ljónaborg“.<ref>{{cite web|url=http://www.bartleby.com/61/46/S0424600.html|archive-url=https://web.archive.org/web/20010411060419/http://www.bartleby.com/61/46/S0424600.html|url-status=dead|archive-date=11 April 2001|title=Singapore|publisher=bartleby.com|access-date=13 May 2020}}</ref> Í kínverskri heimild frá 3. öld er talað um staðinn ''Pú Luó Zhōng'' (蒲羅中) sem hljómar eins og malasíska yfir „eyjan við enda Malakkaskaga“.<ref name="utexas">{{cite web|title=Singapore: History, Singapore 1994|url=http://inic.utexas.edu/asnic/countries/singapore/Singapore-History.html|publisher=Asian Studies @ University of Texas at Austin|access-date=13 May 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20070323095958/http://inic.utexas.edu/asnic/countries/Singapore/Singapore-History.html|archive-date=23 March 2007|url-status=dead}}</ref> Heitið [[Temasek]] kemur fram í sagnakvæðinu ''[[Nagarakretagama]]'' sem var ritað á [[javíska|javísku]] árið 1365 og í víetnamskri heimild frá sama tíma. Nafnið merkir hugsanlega „sjóbær“, úr malasíska orðinu ''tasek'' „sjór“ eða „vatn“.<ref name="toponym">{{cite book |url=https://books.google.com/books?id=DTOJAAAAQBAJ&pg=PA381 |title=Singapore Street Names: A Study of Toponymics|authors= Victor R Savage, Brenda Yeoh |publisher=Marshall Cavendish |date= 15 June 2013 |isbn=9789814484749 |page=381}}</ref> Kínverski ferðalangurinn [[Wang Dayuan]] heimsótti staðinn ''Tan Ma Shi'' (淡馬錫) árið 1330 eða ''Tam ma siak''. Hugsanlega er það umritun á Temasek. Það gæti líka verið samsetning á malasísku orðunum ''Tanah'' „land“ og kínverska orðinu ''Xi'' „tin“ sem vísar til verslunarvöru eyjarinnar.<ref>{{cite book |url=https://books.google.com/books?id=bMt3BgAAQBAJ&pg=PA173 |title=Singapore and the Silk Road of the Sea, 1300–1800|author= John N. Miksic |publisher=NUS Press |date=15 November 2013|isbn= 978-9971695743|pages=171–182 }}</ref><ref name="toponym" />

Nokkrar borgir á þessu svæði notuðust við ýmsar útgáfur heitisins ''Siṃhapura'' áður en [[konungsríkið Singapura]] var stofnað. Í menningu hindúa og búddista tengjast ljón völdum og vernd sem gæti útskýrt vinsældir nafnsins.{{sfn|Miksic|2013|pp=[https://books.google.com/books?id=bMt3BgAAQBAJ&pg=PA151 151–152]}}<ref>{{cite news|url=https://mothership.sg/2016/12/5-other-places-in-asia-which-are-also-called-singapura/ |title=5 other places in Asia which are also called Singapura |author=Joshua Lee |work=Mothership |date=6 December 2016 |access-date=13 May 2020}}</ref> Nafnið Singapura hafði tekið við af Temasek einhvern tíma fyrir 15. öld, eftir að konungsríkið Singapura var stofnað á eyjunni af flóttaprinsi frá [[Srivijaya]], en ástæður nafnskiptanna eru óþekktar. [[Malajaannálarnir]] segja að [[Sang Nila Utama]] frá [[Palembang]] hafi gefið Temasek nafnið Singapura þegar hann mætti undarlegu dýri sem hann taldi vera ljón. Portúgalskar heimildir segja að þessi saga byggist á sögulega konungnum [[Parameswara]] sem lýsti yfir sjálfstæði frá [[Majapahit]] og setti upp ljónahásæti sem tilkall til Srivijaya-veldisins. Hann var rekinn í útlegð frá Jövu og rændi þá völdum í Temasek.<ref name="turnbull">{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=Y9yvBgAAQBAJ&pg=PA22|title=A History of Modern Singapore, 1819–2005|last=Turnbull|first=C.M.|pages=21–22|publisher=NUS Press|year=2009|isbn=978-9971-69-430-2}}</ref>

Þegar borgin var [[Hernám Japana í Singapúr|hernumin af Japönum]] í síðari heimsstyrjöld, nefndu þeir borgina ''Syonan'' (昭南) „ljós suðursins“.<ref>{{cite book|last=Abshire|first=Jean|title=The History of Singapore|year=2011|publisher=ABC-CLIO|page=104|url=https://books.google.com/books?id=AHF59oExO80C&pg=PA104|isbn=978-0-313-37743-3}}</ref><ref>{{cite book|last1=Blackburn|first1=Kevin|first2=Karl|last2=Hack|title=Did Singapore Have to Fall?: Churchill and the Impregnable Fortress|year=2004|publisher=Routledge|isbn=978-0-203-40440-9|page=132|url=https://books.google.com/books?id=TUC2qveu-b8C&pg=PA132}}</ref> Singapúr er oft kölluð „garðaborgin“ með vísun í almenningsgarða og trjágarða meðfram götum borgarinnar.<ref>{{cite book|last1=inc|first1=Encyclopaedia Britannica|title=The New Encyclopædia Britannica|url=https://archive.org/details/isbn_0852295294_14|date=1991|publisher=Encyclopædia Britannica|location=Chicago|isbn=978-0-85229-529-8|page=[https://archive.org/details/isbn_0852295294_14/page/832 832]|edition=15th|quote="Singapore, known variously as the 'Lion City,' or 'Garden City,' the latter for its many parks and tree-lined streets|bibcode=1991neb..book.....G}}</ref> Annað gælunafn borgarinnar er „litli rauði punkturinn“ eftir grein sem birtist í ''[[The Wall Street Journal Asia]]'' árið 1998.<ref>{{cite news|title=50 reasons Singapore is the best city in the world |first1=Charlotte |last1=Glennie |first2=Mavis |last2=Ang |first3=Gillian |last3=Rhys |first4=Vidhu |last4=Aul |first5=Nicholas |last5=Walton |url=http://edition.cnn.com/travel/article/singapore-50-reasons |publisher=CNN |date=6 August 2015 |access-date=13 May 2020 |quote="The Lion City. The Garden City. The Asian Tiger. The 'Fine' City. All venerable nicknames, and the longtime favourite is the 'Little Red Dot'"}}</ref><ref>{{cite news|title=A little red dot in a sea of green|url=https://www.economist.com/news/special-report/21657610-sense-vulnerability-has-made-singapore-what-it-today-can-it-now-relax-bit|work=The Economist|date=16 July 2015|quote="..with a characteristic mixture of pride and paranoia, Singapore adopted 'little red dot' as a motto"|location=London}}</ref><ref>{{cite news|title=Editorial: The mighty red dot|url=http://www.thejakartapost.com/academia/2017/09/08/editorial-the-mighty-red-dot.html|work=The Jakarta Post|date=8 September 2017|access-date=13 May 2020}}</ref><ref>{{citation|title=Habibie truly admired the 'Little Red Dot'|newspaper=[[Today (Singapore newspaper)]]|date=20 September 2006}}.</ref>

== Saga ==
Samkvæmt [[Malajaannálum]] var [[konungsríkið Singapura]] stofnað á eyjunni af [[Sang Nila Utama]].<ref>{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=J9JAAAAAYAAJ&pg=PA43|title=Malay Annals|page=43|author=<!--unknown; old historical document-->|translator-last=Leyden|translator-first=John|date=1821}}</ref> Þótt sanngildi frásagna Malajaannálanna sé umdeilt eru margar heimildir frá 14. öld sem greina frá verslunarhöfn á [[Temasek]], undir áhrifum frá bæði [[Majapahit]] og [[Ayutthaya]]{{sfn|Miksic|2013|pp=[https://books.google.com/books?id=bMt3BgAAQBAJ&pg=PA184 183–185]}} sem var á [[áhrifasvæði Indlands]].<ref name=Dixon>{{cite book|last1=Dixon|first1=Robert M.W.|last2=Alexandra|first2=Y.|year=2004|title=Adjective Classes: A Cross-linguistic Typology|url=https://archive.org/details/adjectiveclasses00dixo_002|url-access=limited|page=[https://archive.org/details/adjectiveclasses00dixo_002/page/n96 74]|publisher=Oxford University Press|isbn=0-19-920346-6}}</ref><ref name=Matisoff1990>{{Citation|last=Matisoff|first=James|author-link=James Matisoff|title=On Megalocomparison|journal=Language|volume=66|issue=1|pages=106–120|year=1990|doi=10.2307/415281|jstor=415281}}</ref><ref name=Enfield>{{Citation|last=Enfield|first=N.J.|title=Areal Linguistics and Mainland Southeast Asia|journal=Annual Review of Anthropology|volume=34|pages=181–206|year=2005|doi=10.1146/annurev.anthro.34.081804.120406|url=http://pubman.mpdl.mpg.de/pubman/item/escidoc:57458/component/escidoc:57459/Enfield_2005_areal.pdf|hdl=11858/00-001M-0000-0013-167B-C|hdl-access=free}}</ref><ref name="academia edu">{{cite journal|url=https://www.academia.edu/2635407|title=As in Heaven, So on Earth: The Politics of Visnu Siva and Harihara Images in Preangkorian Khmer Civilisation|journal=Journal of Southeast Asian Studies|volume=34|issue=1|pages=21–39|publisher=academia edu|access-date=23 December 2015|last1=Lavy|first1=Paul A.|doi=10.1017/S002246340300002X|s2cid=154819912}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.anthropology.hawaii.edu/people/faculty/stark/pdfs/AP1999%20article.pdf|title=Results of the 1995–1996 Archaeological Field Investigations at Angkor Borei, Cambodia|publisher=University of Hawai'i-Manoa|access-date=5 July 2015|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20150923172419/http://www.anthropology.hawaii.edu/People/Faculty/Stark/pdfs/AP1999%20article.pdf|archive-date=23 September 2015}}</ref> Ríkin á Temasek einkenndust af seiglu og stöðugleika.<ref>Pierre-Yves Manguin, "From Funan to Sriwijaya: Cultural continuities and discontinuities in the Early Historical maritime states of Southeast Asia", in ''25 tahun kerjasama Pusat Penelitian Arkeologi dan Ecole française d'Extrême-Orient,'' Jakarta, Pusat Penelitian Arkeologi / EFEO, 2002, p. 59-82.</ref> Sögulegar heimildir benda líka til þess að undir lok 14. aldar hafi konungur að nafni [[Parameswara]] orðið fyrir árás annað hvort frá Majapahit eða Ayutthaya, sem neyddi hann til að flýja til [[Malakka]] þar sem hann stofnaði [[soldánsdæmið Malakka]].<ref>{{Cite book|last=Miksic|first=John N.|url=https://www.worldcat.org/oclc/867742213|title=Singapore & the Silk Road of the sea, 1300-1800|date=2013|isbn=978-9971-69-700-6|location=Singapore|oclc=867742213|pages=155–163}}</ref> Fornleifar benda til þess að aðalbyggðin á [[Fort Canning]] hafi verið yfirgefin á þessum tíma, en lítill verslunarstaður hafi lifað áfram í Singapúr einhvern tíma á eftir.<ref name="turnbull" /> Árið 1613 brenndu portúgalskir ræningjar byggðina og eyjan hvarf úr heimildum næstu tvær aldirnar.<ref name="Borschbergp157-158">{{cite book|last=Borschberg|first=P.|title=The Singapore and Melaka Straits. Violence, Security and Diplomacy in the 17th century|publisher=NUS Press|year=2010|location=Singapore|pages=157–158|isbn=978-9971-69-464-7}}</ref> Þá var Singapúr orðið hluti af [[soldánsdæmið Johor|soldánsdæminu Johor]] að nafninu til.<ref name="country studies">{{cite web|url=http://countrystudies.us/singapore/3.htm|title=Country Studies: Singapore: History|publisher=U.S. Library of Congress|access-date=1 May 2007}}</ref> Hafsvæðið í kring og verslunarleiðir voru undir yfirráðum Hollendinga eftir að þeir [[Hollenska Malakka|hernámu Malakka]].<ref name=uslcFοunding>{{cite book|editor-last=Leitch Lepoer|editor-first=Barbara|title=Singapore: A Country Study|url=http://countrystudies.us/singapore/|access-date=18 February 2010|series=Country Studies|year=1989|publisher=GPO for tus/singapore/4.htm}}</ref>

=== Yfirráð Breta ===
Breski landstjórinn [[Stamford Raffles]] kom til Singapúr 28. janúar 1819 og áttaði sig fljótt á að eyjan var frá náttúrunnar hendi góður staður fyrir nýja höfn.<ref name="YongRao1995">{{cite book|author1=Mun Cheong Yong|author2=V. V. Bhanoji Rao|title=Singapore-India Relations: A Primer|url=https://books.google.com/books?id=ZdZo5Ui8oS4C&pg=PA3|year=1995|publisher=NUS Press|isbn=978-9971-69-195-0|page=3}}</ref> Eyjan var þá að nafninu til undir yfirráðum [[Tengku Abdul Rahman]], soldánsins af Johor, sem aftur var undir stjórn [[Hollenska heimsveldið|Hollendinga]] og [[Bugisar|Bugisa]].<ref name="Trocki2009">{{cite book|last=Trocki|first=Carl A.|title=Singapore: Wealth, Power and the Culture of Control|url=https://books.google.com/books?id=vA-CAgAAQBAJ&pg=PA73|year=2009|publisher=Routledge|isbn=978-1-134-50243-1|page=73}}</ref> Soldánsdæmið var veikt vegna innri átaka. Forsætisráðherra soldánsins og embættismenn hans voru trúir eldri bróður hans, [[Tengku Long]] sem var í útlegð á [[Riau-eyjar|Riau-eyjum]]. Með aðstoð ráðherrans tókst Raffles að smygla Tengku Long inn í Singapúr. Raffles bauðst til að styðja Tengku Long til að ná soldánsdæminu, auk þess að greiða honum 5.000 dali árlega, og forsætisráðherranum 3.000. Í staðinn gæfi soldáninn Bretum leyfi til að reisa verslunarstað á Singapúr.<ref name="uslcFounding">{{cite web|title=Singapore – Founding and Early Years|url=http://countrystudies.us/singapore/4.htm|publisher=[[U.S. Library of Congress]]|access-date=18 July 2006}}</ref> Formlegur samningur var gerður 6. febrúar 1819.<ref>{{cite web|title=1819 – The February Documents|publisher=[[Ministry of Defence (Singapore)|Ministry of Defence]]|date=7 February 1997|access-date=18 July 2006|last=Ng|first=Jenny|url=http://www.mindef.gov.sg/imindef/about_us/history/overview/the_early_years/v01n02b_history.html|archive-date=17 júlí 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170717065310/https://www.mindef.gov.sg/imindef/about_us/history/overview/the_early_years/v01n02b_history.html|url-status=dead}}</ref><ref>{{cite web|title=Milestones in Singapore's Legal History|publisher=[[Supreme Court, Singapore]]|access-date=18 July 2006|url=http://app.supremecourt.gov.sg/default.aspx?pgID=39|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20070927183512/http://app.supremecourt.gov.sg/default.aspx?pgID=39|archive-date=27 September 2007}}</ref>

[[File:Part of Singapore Island (British Library India Office Records, 1825, detail).jpg|thumb|left|Skipulagskort frá 1825. [[Fríhöfn]] Singapúr var við [[Singapúrfljót]] í 150 ár meðan [[Fort Canning]] (í miðju) var stjórnsýslumiðstöð.]]
Árið 1824 var gerður nýr samningur við soldáninn sem færði Bretum yfirráð yfir allri eyjunni.<ref name="Founding of Modern Singapore">{{cite web|title=Founding of Modern Singapore|url=http://app.www.sg/who/32/Founding-of-Modern-Singapore.aspx|publisher=[[Ministry of Information, Communications and the Arts]]|access-date=13 April 2011|archive-url=https://web.archive.org/web/20090508135636/http://app.www.sg/who/32/Founding-of-Modern-Singapore.aspx|archive-date=8 May 2009}}</ref> Árið 1826 varð Singapúr hluti af [[Sundabyggðirnar|Sundabyggðunum]], sem þá voru undir stjórn [[Breska Indland]]s. Singapúr varð höfuðstaður landsvæðisins árið 1836.<ref>{{cite web|url=http://www.archiveeditions.co.uk/titledetails.asp?tid=17|title=East & South-East Asia Titles: Straits Settlements Annual Reports (Singapore, Penang, Malacca, Labuan) 1855–1941|publisher=[[Cambridge University Press]]|access-date=31 July 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20120609014003/http://www.archiveeditions.co.uk/titledetails.asp?tid=17|archive-date=9 June 2012|url-status=dead}}</ref> Fyrir komu Raffles bjuggu aðeins um þúsund manns á eyjunni, mest innfæddir [[Malajar]] ásamt nokkrum aðfluttum [[Kínverjar|Kínverjum]].<ref name="The Malays">{{cite web|title=The Malays|url=http://yesterday.sg/discover-more/communities-festivals/communities/the-malays/|publisher=National Heritage Board 2011|access-date=28 July 2011|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20110223000344/http://yesterday.sg/discover-more/communities-festivals/communities/the-malays/|archive-date=23 February 2011}}</ref> Árið 1860 hafði mannfjöldinn vaxið í 80.000, þar sem yfir helmingur var [[kínverskir Singapúrbúar]].<ref name="Founding of Modern Singapore" /> Margir af þessum fyrstu innflytjendum fluttu þangað til að starfa á pipar- og [[gambírjurt]]aplantekrum.<ref>{{cite book|url=https://archive.org/stream/cu31924023134368#page/n227/mode/2up|editor1-last=Wright|editor1-first=Arnold|editor2-last=Cartwright|editor2-first=H.A.|last=Sanderson|first=Reginald|date=1907|title=Twentieth century impressions of British Malaya: its history, people, commerce, industries, and resources|pages=220–221}}</ref> Árið 1867 voru Sundabyggðirnar skildar frá Breska Indlandi og sett undir beina breska stjórn.<ref>{{Cite web|url=https://eresources.nlb.gov.sg/history/events/372a4e72-9f1b-4eb4-9ec6-58cad02000f0|title=Singapore attains crown colony status - Singapore History|website=eresources.nlb.gov.sg}}</ref> Undir lok 19. aldar, þegar gúmmíiðnaðurinn óx í Singapúr og Malasíu,<ref>{{cite web|url=http://eresources.nlb.gov.sg/history/events/a8ceea4c-1c8b-4c9a-885c-b85038b39e4c|title=First Rubber Trees are Planted in Singapore – 1877|website=History SG|publisher=National Library Board Singapore}}</ref> varð eyjan alþjóðleg miðstöð fyrir flokkun og útflutning á gúmmíi.<ref name="Founding of Modern Singapore" />

[[Fyrri heimsstyrjöld]] hafði ekki mikil áhrif á Singapúr þar sem átökin breiddust ekki út til [[Suðaustur-Asía|Suðaustur-Asíu]]. Eina atvikið sem átti sér þar stað var þegar múslimskir [[sepojar]] frá Breska Indlandi sem mynduðu setulið þar gerðu [[uppreisnin í Singapúr 1915|uppreisn 1915]].<ref name=Brill1>{{cite book|title=The Indian Army in the Two World Wars|url=https://books.google.com/books?id=cON5DwAAQBAJ&pg=PA17|date=14 October 2011|publisher=[[Brill Publishers]]|isbn=978-90-04-21145-2|pages=17–18}}</ref> Þegar þeir heyrðu orðróm um að það ætti að senda þá til að berjast gegn [[Tyrkjaveldi]], gerðu hermennirnir uppreisn, myrtu foringja sína og nokkra breska borgara áður en uppreisnin var barin niður af herdeildum frá [[Johor]] og [[Búrma]].<ref>{{cite web|url=http://eresources.nlb.gov.sg/infopedia/articles/SIP_570_2005-01-24.html|title=1915 Singapore Mutiny|website=National Library Board|publisher=National Library Board Singapore}}</ref>

Eftir styrjöldina reistu Bretar [[Singapúrflotastöðin]]a sem hluta af vörnum borgarinnar.<ref name="Stille2016">{{cite book|last=Stille|first=Mark|title=Malaya and Singapore 1941–42: The fall of Britain's empire in the East|url=https://books.google.com/books?id=gHe9DAAAQBAJ&pg=PA5|year=2016|publisher=Bloomsbury Publishing|isbn=978-1-4728-1124-0|pages=5–6}}</ref> Hafist var handa 1921 en bygging stöðvarinnar gekk hægt fram að [[innrás Japana í Mansjúríu]] árið 1931. Stöðin kostaði 60 milljón dali og var ekki fullbyggð árið 1938, en var samt orðin stærsta [[þurrkví]] í heimi, þriðja stærsta [[flotkví]] í heimi, og með nægilegt eldsneyti til að knýja allan breska flotann í sex mánuði.<ref name="Stille2016" /><ref name="Tan2008">{{cite book |last=Tan |first=Kevin |title=Marshall of Singapore: A Biography |url= https://books.google.com/books?id=BH88kpvyrdYC&pg=PA90 |year=2008 |publisher=Institute of Southeast Asian Studies |isbn=978-981-230-878-8|pages=90–}}</ref><ref name="Hobbs2017">{{cite book |last=Hobbs |first=David |title=The British Pacific Fleet: The Royal Navy's Most Powerful Strike Force |url= https://books.google.com/books?id=FVEgDAAAQBAJ&pg=PA5 |year=2017 |publisher=Naval Institute Press |isbn=978-1-61251-917-3 |page=5}}</ref> Stórar fallbyssur í [[Fort Siloso]], [[Fort Canning]] og [[Fort Labrador]] vörðu stöðina, auk flugvallar [[Konunglegi breski flugherinn|flughersins]] á [[Tengah-flugstöðin]]ni. [[Winston Churchill]] kallaði hana „Gíbraltar austurlanda“ og í hernaðarmáli var flotastöðin einfaldlega kölluð „austan við Súes“. [[Breski heimaflotinn]] var samt staðsettur í Evrópu og Bretar gátu ekki komið sér upp öðrum flota í Indlandshafi. Hugmyndin var að heimaflotinn gæti siglt hratt til Singapúr ef neyðarástand skapaðist. Þegar [[síðari heimsstyrjöld]] braust út árið 1939 var flotinn upptekinn við varnir Bretlands og gat ekki varið Singapúr fyrir [[hernám Japana í Singapúr|innrás Japana]].<ref name="LambTarling2001">{{cite book |last1=Lamb |first1=Margaret |last2=Tarling |first2=Nicholas |title=From Versailles to Pearl Harbor: The Origins of the Second World War in Europe and Asia |url=https://books.google.com/books?id=4izcCwAAQBAJ&pg=PA39 |date=2001 |publisher=Macmillan International Higher Education |isbn=978-1-4039-3772-8 |page=39 }}{{Óvirkur hlekkur|bot=InternetArchiveBot }}</ref><ref>{{cite book |url= https://books.google.com/books?id=BH88kpvyrdYC&pg=PA90|title=Marshall of Singapore: A Biography |last=Tan |first=Kevin |isbn=978-981-230-878-8 |year=2008}}</ref>

=== Síðari heimsstyrjöld ===
[[File:Evacuation of British POWs, Kallang Airport, Singapore - 19450908.jpg|thumb|right|Breskir stríðsfangar fluttir burt frá [[Kallangflugvöllur|Kallangflugvelli]] eftir [[uppgjöf Japana]] 1945.]]
Í [[Kyrrahafsstríðið|Kyrrahafsstríðinu]] lauk [[Malakkaherför Japana]] með [[orrustan um Singapúr|orrustunni um Singapúr]]. Þegar breska herliðið, sem taldi 60.000 hermenn, gafst upp 15. febrúar 1942 kallaði [[Winston Churchill]] það „mesta áfall og uppgjöf í sögu Bretlands“.<ref>{{cite news |url= http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/february/15/newsid_3529000/3529447.stm |title= On This Day&nbsp;– 15 February 1942: Singapore forced to surrender |access-date=1 May 2007 |work=BBC News |date= 15 February 1942 }}</ref> Mannfall í liði Breta í bardögum um Singapúr var mikið og nær 85.000 voru tekin höndum.<ref name="wigmore382">{{Cite book|last=Wigmore|first=Lionel|url=https://books.google.com/books?id=Rd5mAAAAMAAJ|title=The Japanese Thrust|date=1957|publisher=Australian War Memorial|language=en|page=382}}</ref> Um 5.000 voru drepin eða særðust,<ref>{{cite web |url= http://www.historynet.com/battle-of-singapore |title=Battle of Singapore |publisher=World History Group |access-date=8 May 2015 }}</ref> meirihlutinn [[Ástralar]].<ref>{{cite book|last=Legg|first=Frank|title=The Gordon Bennett Story: From Gallipoli to Singapore|year=1965|publisher=Angus & Robertson|location=Sydney, New South Wales|oclc=3193299|page=248}}</ref><ref>{{cite news |title=1,000 Aussie victims of WWII join suit against Japan |first=Teresa |last=Ooi |newspaper=The Straits Times |location= Singapore |date=17 January 1995 }}</ref><ref>{{cite news |title = South West Pacific War: Australia's Fine Record |url= http://eresources.nlb.gov.sg/newspapers/Digitised/Article/straitstimes19460912-1.2.47?ST=1&AT=search&k=battle%20of%20singapore,%20world%20war%20ii,%20australians&QT=battle,of,singapore,world,war,ii,australians&oref=article |newspaper= The Straits Times |location= Singapore |date=12 September 1946 }}</ref> Mannfall Japana var 1.714 drepin og 3.378 særð.<ref name="wigmore382" /> Hernám Singapúr olli þáttaskilum í sögu margra landa, þar á meðal [[Japan]]s, [[Bretland]]s og Singapúr. Dagblöð í Japan lýstu sigrinum sem vendipunkti í gangi stríðsins.<ref>{{cite book|last=Toland|first=John|title=The Rising Sun, The Decline and Fall of the Japanese Empire: 1936–1945|url=https://archive.org/details/risingsundecline00tola|url-access=registration|publisher=Random House|location=New York, NY|year=1970|lccn=77-117669|isbn=978-0-394-44311-9|page=277}}</ref><ref>{{cite news |title=Japanese Occupation newspaper in library portal |url= https://www.straitstimes.com/singapore/japanese-occupation-newspaper-in-library-portal |newspaper=The Straits Times |location= Singapore |first=Melody |last=Zaccheus |date=21 January 2017 }}</ref> Milli 5.000 og 25.000 íbúar af kínverskum uppruna voru myrtir í [[Sook Ching-fjöldamorðin|Sook Ching-fjöldamorðunum]] sem fylgdu í kjölfarið.<ref>{{cite web |url = http://lcweb2.loc.gov/cgi-bin/query/r?frd/cstdy:@field(DOCID+sg0027) |title = Singapore, Shonan: Light of the South |last=Leitch Lepoer |first=Barbara |year=1989 |website=[[Library of Congress Country Studies]] |publisher=[[United States Government Printing Office|Government Printing Office]] |access-date=29 January 2011 |location=Washington, DC }}</ref> Breski herinn ætlaði sér að [[Tiderace-aðgerðin|frelsa Singapúr]] árið 1945, en stríðinu lauk áður en aðgerðin hófst.<ref name="bose">{{Cite book|last=Bose|first=Romen|url=https://www.worldcat.org/oclc/830169524|title=The End of the War : Singapore's Liberation and the Aftermath of the Second World War.|date=2010|publisher=Marshall Cavendish|isbn=978-981-4435-47-5|location=Singapore|oclc=830169524|pages=18-22}}</ref><ref name="auto1">{{cite news |title=The real Japanese surrender |url= http://staff.science.nus.edu.sg/~sivasothi/blog/pdf/jap_surrender-st04sep2005.pdf |archive-url= https://wayback.archive-it.org/all/20080119210334/http://staff.science.nus.edu.sg/~sivasothi/blog/pdf/jap_surrender-st04sep2005.pdf |url-status= dead |archive-date=19 January 2008 |newspaper=The Sunday Times |location= Singapore |date= 4 September 2005 |access-date=22 October 2019 }}</ref>

=== Eftirstríðsárin ===
Eftir [[uppgjöf Japana]] 15. ágúst 1945 tók við stutt skeið óeirða í Singapúr, með útbreiddum ránum og hefndarmorðum. Breskar, ástralskar og indverskar herdeildir undir stjórn [[Louis Mountbatten]] tóku formlega við uppgjöf japanskra hermanna á staðnum frá [[Siehiro Itagaki]] hershöfðingja, fyrir hönd [[Hisaichi Terauchi]] 12. september 1945.<ref name="bose" /><ref name="auto1" /> Japanski herforinginn [[Tomoyuki Yamashita]] var kærður fyrir stríðsglæpi af bandarískri nefnd, en ekki fyrir glæpi sem herir hans frömdu í Malaja eða Singapúr. Hann var dæmdur og hengdur á Filippseyjum 23. febrúar 1946.<ref>{{cite book|title=Singapore Burning|url=https://archive.org/details/singaporeburning0000coli|last=Smith|first=Colin|publisher=Penguin|location=London|year=2006|isbn=978-0-14-101036-6|pages=[https://archive.org/details/singaporeburning0000coli/page/556 556]-557}}</ref><ref>{{cite news|title=Yamashita Hanged|url=http://eresources.nlb.gov.sg/newspapers/Digitised/Article/maltribune19460223-1.2.12|work=Malaya Tribune|date=23 February 1946}}</ref>

Mikið af innviðum í Singapúr höfðu verið eyðilagðir í stríðinu, þar á meðal aðflutningsleiðir og birgðageymslur. Matarskortur leiddi til vannæringar, sjúkdóma og öldu glæpa og ofbeldis. Röð verkfalla árið 1947 varð til þess að opinber þjónusta stöðvaðist, þar á meðal almenningssamgöngur, en seinna sama ár tók efnahagurinn að braggast vegna vaxandi eftirspurnar eftir tini og gúmmíi.<ref name="uslcAftermathOfWar">{{cite web|title=Singapore – Aftermath of War|url=http://countrystudies.us/singapore/9.htm|publisher=U.S. Library of Congress|access-date=16 May 2020}}</ref> Sú staðreynd að Bretum mistókst að verja nýlenduna gegn Japönum breytti ímynd þeirra í augum íbúa Singapúr. [[Bresk herstjórn í Malaja]] tók enda 1. apríl 1946 og Singapúr varð sérstök [[krúnunýlenda]].<ref name="uslcAftermathOfWar" /> Í júlí 1947 var komið á fót framkvæmdanefnd og löggjafarnefnd og boðað til kosningar sex fulltrúa í löggjafarnefndina árið eftir.<ref name="micaSelfGovernment">{{cite web|title=Towards Self-government|url=http://www.sg/explore/history_towards.htm|publisher=Ministry of Information, Communications and the Arts, Singapore|access-date=18 June 2006|archive-date=13 July 2006|archive-url=https://web.archive.org/web/20060713023113/http://www.sg/explore/history_towards.htm|url-status=dead}}</ref>

Á 6. áratugnum stóðu [[Kínverski kommúnistaflokkurinn|kínverskir kommúnistar]], með náin tengsl við verkalýðsfélög og kínverska skóla, fyrir [[skæruhernaður|skæruhernaði]] gegn ríkisstjórninni sem leiddi til [[Neyðarástandið í Malaja|neyðarástands í Malaja]]. Uppþot eins og [[National Service-uppþotin]], [[Hock Lee-strætisvagnauppþotin]] og [[Kínversku miðskólauppþotin]] í Singapúr tengdust þessum atburðum.<ref>{{cite web|url=http://library.thinkquest.org/12405/19.htm|title=Communism|website=Thinkquest|access-date=29 January 2012|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20000409182924/http://library.thinkquest.org/12405/19.htm|archive-date=9 April 2000}}</ref> Singapúrski stjórnmálamaðurinn [[David Marshall (Singapúr)|David Marshall]], sem var leiðtogi [[Verkalýðsfylkingin|Verkalýðsfylkingarinnar]] og hlynntur sjálfstæði, vann fyrstu almennu kosningarnar í Singapúr árið 1955.<ref>{{Cite journal|last=Low|first=James|date=2004|title=Kept in Position: The Labour Front-Alliance Government of Chief Minister David Marshall in Singapore, April 1955-June 1956|url=https://www.jstor.org/stable/20072556|journal=Journal of Southeast Asian Studies|volume=35|issue=1|pages=41–64|doi=10.1017/S0022463404000037|jstor=20072556|s2cid=154326049|issn=0022-4634}}</ref> Hann fór fyrir sendinefnd til London þar sem Bretar höfnuðu hugmyndum hans um fulla sjálfstjórn. Eftir að Bretar höfðu fallist á heimastjórn í öllum málum nema utanríkis- og varnarmálum, sagði hann af sér og [[Lim Yew Hock]] tók við.<ref name=countrystudies10>{{cite web|url=http://countrystudies.us/singapore/10.htm|title=Country studies: Singapore: Road to Independence|publisher=U.S. Library of Congress|access-date=16 May 2020}}</ref> Í kosningum 1959 vann [[Aðgerðaflokkur alþýðu]] yfirburðasigur.<ref name="yewnyt">{{cite news|title=Headliners; Retiring, Semi|date=2 December 1990|newspaper=[[The New York Times]]|url=https://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=9D0CE4DD123DF931A35751C1A966958260|access-date=27 December 2008}}</ref> [[Landstjóri Singapúr]], [[William Allmond Codrington Goode]], varð fyrsti þjóðhöfðingi landsins.<ref name="Law">{{cite web|url=http://www.singaporelaw.sg/content/LegalSyst1.html|title=The Singapore Legal System|publisher=Singapore Academy of Law|access-date=26 June 2011|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20110603225639/http://www.singaporelaw.sg/content/LegalSyst1.html|archive-date=3 June 2011}}</ref>

=== Singapúr í Malasíu ===
[[File:SingaporeRiver-bumboats-196009.jpg|thumb|left|Singapúr blómstraði sem umskipunarhöfn og vörugeymsla. Á 7. áratugnum voru uppskipunarbátar notaðir til að flytja farm og birgðir milli skipa á hafnarlegunni og Singapúrár.]]
Leiðtogar Aðgerðaflokksins trúðu því að framtíð Singpúr lægi innan Malajasambandsins, vegna sterkra tengsla þangað. Talið var að sameining myndi efla efnahagslífið með því að skapa sameiginlegan markað, draga úr atvinnuleysi sem hrjáði Singapúr. Nokkuð stór kommúnistaarmur flokksins var þó mótfallinn sameiningu og myndaði klofningsflokkinn [[Barisan Sosialis]].<ref>{{cite book|last=Lee|first=T. H|year=1996|title=The Open United Front: The Communist Struggle in Singapore, 1954–1966|publisher=Singapore: South Seas Society}}</ref><ref>{{cite book|last=Bloodworth|first=D|year=1986|title=The Tiger and the Trojan Horse|url=https://archive.org/details/tigertrojanhorse00bloo|url-access=registration|publisher=Singapore: Times Books International}}</ref> [[Sameinuð þjóðfylking Malaja]] var valdaflokkur Malaja og andsnúinn kommúnistum. Þjóðfylkingin var upphaflega efins um sameiningu vegna ótta við að kínverskir íbúar Singapúr myndu breyta samsetningu Malaja sem þeir byggðu fylgi sitt á, en studdu síðar sameininguna vegna ótta við yfirtöku kommúnista í Singapúr.<ref name="Wipe out extremists">{{cite news|title=MCA: Wipe out extremists|date=18 February 1959|newspaper=Singapore Standard}}</ref>

Þann 27. maí 1961 lagði forsætisráðherra Malaja, [[Tunku Abdul Rahman]], óvænt fram tillögu að nýju sambandsríki, [[Malasía|Malasíu]], sem myndi sameina allar núverandi og fyrrverandi nýlendur Breta í heimshlutanum: [[Sambandsríki Malaja]], Singapúr, [[Norður-Borneó]] og [[Sarawak]].<ref name="Wipe out extremists" /> Flokkur hans taldi að Malajar frá Borneó myndu jafna út kínverska íbúa Singapúr.<ref name=countrystudies10 /> Breska ríkisstjórnin taldi að sameining myndi koma í veg fyrir að Singapúr yrði griðland kommúnisma.<ref>{{cite news|title=Appeal To Singapore|url=http://eresources.nlb.gov.sg/newspapers/Digitised/Article/straitstimes19620328-1.2.70.1?ST=1&AT=advanced|newspaper=The Straits Times|location=Singapore|page=10|date=28 March 1962}}</ref> Aðgerðaflokkurinn hélt þjóðaratkvæðagreiðslu um mögulega sameiningu árið 1962 þar sem kosið var milli ólíkra tillagna að sameiningu, en enginn þeirra fól í sér að hafna sameiningunni alveg. Þann 16. september 1963 sameinuðust Singapúr, Malaja, Norður-Borneó og Sarawak í sambandsríkinu Malasíu samkvæmt skilyrðum [[Malasíusáttmálinn|Malasíusáttmálans]]. Samkvæmt sáttmálanum naut Singapúr meira sjálfræðis en önnur fylki Malasíu.<ref>{{cite web|url=http://eresources.nlb.gov.sg/history/events/1dab53ea-788c-461c-acfb-ca625b974c9c|title=Singapore becomes part of Malaysia|publisher=HistorySG|access-date=6 February 2017}}</ref>

[[Indónesía]] var mótfallinn stofnun Malasíu vegna eigin tilkalls til héraða á Borneó og hóf óformleg vopnuð átök, [[Konfrontasi]].<ref>{{cite book|last1=James|first1=Harold|last2=Sheil-Small|first2=Denis|year=1971|title=The Undeclared War: The Story of the Indonesian Confrontation 1962–1966|publisher=Rowman and Littlefield|location=Totowa|isbn=978-0-87471-074-8}}{{cite book|last=Mackie|first=J.A.C.|year=1974|title=Konfrontasi: The Indonesia-Malaysia Dispute 1963–1966|url=https://archive.org/details/konfrontasiindon0000mack|location=Kuala Lumpur|publisher=Oxford University Press|isbn=978-0-19-638247-0}}</ref> Þann 10. mars 1965 sprakk sprengja sem indónesískir hermdarverkamenn höfðu komið fyrir í MacDonald House með þeim afleiðingum að þrjú létust og 33 særðust. Þetta var sú banvænasta af röð sprengjuárása sem voru hluti af Konfrontasi.<ref>{{cite news|title=Record of the Wreckers|url=http://eresources.nlb.gov.sg/newspapers/Digitised/Article/straitstimes19650516-1.2.85|newspaper=The Straits Times|location=Singapore|date=16 May 1965}}</ref> Tveir hermenn úr [[sjóher Indónesíu]], Osman bin Haji Mohamed Ali og Harun bin Said, voru dæmdir og teknir af lífi fyrir árásina.<ref>{{cite news|title=Mac Donald House blast: Two for trial|url=http://eresources.nlb.gov.sg/newspapers/Digitised/Article/straitstimes19650406-1.2.99|newspaper=The Straits Times|location=Singapore|date=6 April 1965}}</ref> Skemmdir á MacDonald House voru metnar á 250.000 dali.<ref>{{cite web|author=Tan Lay Yuan|title=MacDonald House bomb explosion|url=http://infopedia.nl.sg/articles/SIP_62_2004-12-17.html|website=Singapore Infopedia|publisher=National Library Board|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20111215082844/http://infopedia.nl.sg/articles/SIP_62_2004-12-17.html|archive-date=15 December 2011}}</ref><ref>{{cite news|title=Mac Donald House suffered $250,000 bomb damage|url=http://eresources.nlb.gov.sg/newspapers/Digitised/Article/straitstimes19651009-1.2.46|newspaper=The Straits Times|location=Singapore|date=9 October 1965}}</ref>

Eftir sameiningu kom oft upp ósætti milli Aðgerðaflokksins og ríkisstjórnar Malasíu um bæði þjóðfélagsmál og efnahagsmál. Þrátt fyrir samkomulag um sameiginlegan markað voru áfram hömlur á verslun Singapúr við aðra hluta Malasíu. Vegna þessa ákvað Singapúr að greiða ekki út að fullu lán til [[Sabah]] og [[Sarawak]] sem áttu að styðja efnahagsþróun þeirra. Brátt sigldu samningaviðræður í strand og ásakanir fóru vaxandi í ræðu og riti á báða bóga. Þetta leiddi til átaka innan Singapúr sem náðu hámarki með [[kynþáttaóeirðirnar í Singapúr 1964|kynþáttaóeirðunum í Singapúr 1964]].<ref>{{Cite book|title=A moment of anguish: Singapore in Malaysia and the politics of disengagement|last=Lau|first=A|publisher=Times Academic Press|year=2000|location=Singapore}}</ref> Þann 7. ágúst 1965 ráðlagði forsætisráðherrann, Tunku Abdul Rahman, [[þing Malasíu|þingi Malasíu]] að reka Singapúr úr sambandsríkinu til að koma í veg fyrir frekara blóðbað.<ref name="Road to Independence">{{cite news|title=Road to Independence|url=http://ourstory.asia1.com.sg/merger/merger.html|archive-url=https://web.archive.org/web/20131013002423/http://ourstory.asia1.com.sg/merger/merger.html|archive-date=13 October 2013|publisher=[[AsiaOne]]|year=1998}}</ref> Tveimur dögum síðar samþykkti þingið með 126 atkvæðum gegn engu að reka Singapúr úr Malasíu.<ref name=countrystudies10 /><ref name="LOC2">{{cite web|url=http://lcweb2.loc.gov/cgi-bin/query/r?frd/cstdy:@field(DOCID+sg0033)|title=Singapore as Part of Malaysia|last=Leitch Lepoer|first=Barbara|year=1989|website=Library of Congress Country Studies|publisher=Government Printing Office|access-date=29 January 2011|location=Washington, DC}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.europe-solidaire.org/spip.php?article7878|title=A Summary of Malaysia-Singapore History|website=europe-solidaire|access-date=29 January 2012|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20120529081759/http://www.europe-solidaire.org/spip.php?article7878|archive-date=29 May 2012}}</ref><ref>{{cite web|url=http://eresources.nlb.gov.sg/history/events/dc1efe7a-8159-40b2-9244-cdb078755013#27|title=Singapore separates from Malaysia and becomes independent – Singapore History|quote=Negotiations were, however, done in complete secrecy... (Tunku moved) a bill to amend the constitution that would provide for Singapore's departure from the Federation. Razak was also waiting for the fully signed separation agreement from Singapore to allay possible suggestions that Singapore was expelled from Malaysia.|publisher=National Library Board|access-date=12 May 2017}}</ref>

=== Sjálfstæði ===
[[File:Prime Minister Lee Kuan Yew of Singapore Making a Toast at a State Dinner Held in His Honor, 1975.jpg|thumb|upright|[[Lee Kuan Yew]], fyrsti forsætisráðherra Singapúr.]]
Við aðskilnaðinn frá Malasíu varð Singapúr sjálfstætt ríki 9. ágúst 1965. [[Lee Kuan Yew]] varð fyrsti forsætisráðherra landsins og [[Yusof bin Ishak]] fyrsti forsetinn.<ref>{{Cite web|title=Past and present leaders of Singapore {{!}} Infopedia|url=https://eresources.nlb.gov.sg/infopedia/articles/SIP_139_2005-01-19.html|website=eresources.nlb.gov.sg|access-date=28 May 2020}}</ref><ref>{{Cite web|title=Yusof to be the first President|url=https://eresources.nlb.gov.sg/newspapers/Digitised/Article/straitstimes19651215-1.2.60|website=eresources.nlb.gov.sg|access-date=28 May 2020}}</ref> Árið 1967 tók landið þátt í stofnun [[Samband Suðaustur-Asíuríkja|Sambandi Suðaustur-Asíuríkja]] (ASEAN). [[Kynþáttaóeirðirnar í Singapúr 1969|Kynþáttaóeirðir]] brutust út að nýju árið 1969.<ref>{{cite book |last1=Sandhu |first1=Kernial Singh |last2=Wheatley |first2=Paul |title=Management of Success: The Moulding of Modern Singapore |publisher= Institute of Southeast Asian Studies |isbn=978-981-3035-42-3 |page=107|url=https://books.google.com/books?id=ldKwPQ2PyBAC&pg=PA107 |year=1989}}</ref> Lee Kuan Yew lagði áherslu á hraða efnahagsuppbyggingu og stuðning við fyrirtæki, samhliða takmörkunum á lýðræði, sem mótaði Singapúr næstu hálfa öldina.<ref>Terry McCarthy, "Lee Kuan Yew." ''Time ''154: 7–8 (1999). [https://web.archive.org/web/20150402104451/http://madeinthoughts.com/pdf/LeeKuanYew.pdf online]</ref><ref name="lky-7prin" /> Hagvöxtur var mikill og stöðugur og atvinnuleysi féll niður í 3%. Hagvöxtur hélst í kringum 8% fram til 1999. Á 9. áratugnum hóf Singapúr að skipta yfir í hátækniiðnað eins og [[kísilflaga|kísilflöguiðnaðinn]] til að halda samkeppnisstöðu sinni gagnvart nágrannaríkjum. [[Changi-flugvöllur]] var opnaður 1981 og flugfélagið [[Singapore Airlines]] hóf flug þaðan.<ref>{{cite web|title=History of Changi Airport|publisher=Civil Aviation Authority of Singapore|url=http://www.changiairport.com.sg/changi/en/about_us/history_changi.html|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20060629014047/http://www.changiairport.com.sg/changi/en/about_us/history_changi.html|archive-date=29 June 2006}}</ref> [[Singapúrhöfn]] varð ein af stærstu flutningahöfnum heims og þjónustuiðnaður og ferðaþjónusta uxu líka hratt á þessum tíma.<ref>{{cite web|title=LUNCH DIALOGUE ON 'SINGAPORE AS A TRANSPORT HUB'|url=https://lkyspp.nus.edu.sg/news-events/events/details/lunch-dialogue-on-singapore-as-a-transport-hub|website=Lee Kuan Yew School of Public Policy|publisher=Lee Kuan Yew School of Public Policy|access-date=17 November 2018}}</ref><ref>{{cite web|last1=Lam|first1=Yin Yin|title=Three factors that have made Singapore a global logistics hub|url=http://blogs.worldbank.org/transport/three-factors-have-made-singapore-global-logistics-hub|website=The World Bank Blogs|publisher=The World Bank|access-date=17 November 2018}}</ref>

Aðgerðaflokkurinn hefur verið við völd samfleytt frá sjálfstæði. Margir líta svo á að stjórnarhættir hans séu [[gerræði]]slegir vegna strangra reglna um stjórnmálastarfsemi og fjölmiðlun.<ref>{{cite news|title=Singapore elections|publisher=BBC|date=5 May 2006|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/asia-pacific/4976536.stm}}</ref> Til að bregðast við þessu hafa verið gerðar breytingar á stjórnkerfinu, eins og með inngöngu kjördæmalausra þingmanna 1984 til að hleypa allt að þremur þingmönnum frá stjórnarandstöðuflokkum sem höfðu tapað kosningu inn á þing. Árið 1988 voru stofnuð listakjördæmi til að skapa kjördæmi með þingmenn úr fleirum en einum flokki og tryggja aðgang minnihlutaflokka að þinginu. Árið 1990 var ákveðið að tilnefna nokkra þingmenn til að hleypa að fulltrúum utan flokka.<ref name="HoKhaiLeong">Ho Khai Leong (2003). ''Shared Responsibilities, Unshared Power: The Politics of Policy-Making in Singapore''. Eastern Univ Pr. {{ISBN|978-981-210-218-8}}</ref> [[Stjórnarskrá Singapúr]] var breytt árið 1991 til að gera ráð fyrir kjöri [[forseti Singapúr|forseta Singapúr]] sem hefur neitunarvald hvað varðar hagnýtingu þjóðarauðlinda og skipanir í opinber embætti.<ref>{{cite web|title=Presidential Elections|publisher=Elections Department Singapore|date=18 April 2006|url=http://www.elections.gov.sg/presidential_elections.htm|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20080827213801/http://www.elections.gov.sg/presidential_elections.htm|archive-date=27 August 2008}}</ref>

Árið 1990 tók [[Goh Chok Tong]] við af Lee sem annar forsætisráðherra Singapúr.<ref>{{cite book|title=Encyclopedia of Singapore|date=2006|location=Singapore|publisher=Tailsman Publishing|isbn=978-981-05-5667-9|page=82|url=http://eservice.nlb.gov.sg/item_holding_s.aspx?bid=12751459}}</ref> Á embættistíma hans gekk landið gegnum [[Fjármálakreppan í Asíu 1997|fjármálakreppuna í Asíu 1997]] og [[HABL]]-faraldurinn 2003.<ref>{{cite news|last=Yeoh|first=En-Lai|date=9 April 2003|title=Singapore Woman Linked to 100 SARS Cases|agency=Associated Press}}</ref><ref name="Goh">{{cite web|url=http://eresources.nlb.gov.sg/infopedia/articles/SIP_860_2004-12-27.html|title=Goh Chok Tong|publisher=National Library Board|access-date=6 February 2017}}</ref> Árið 2004 varð elsti sonur Lee Kuan Yew, [[Lee Hsien Loong]], þriðji forsætisráðherra landsins.<ref name="Goh" /> Á embættistíð hans hafa meðal annars átt sér stað [[alþjóðlega fjármálakreppan 2008]], lausn deilna við Malasíu um eignarhald á landi við [[Tanjong Pagar-járnbrautarstöðin]]a og bygging tveggja stórra hótelmiðstöðva, [[Marina Bay Sands]] og [[Resorts World Sentosa]].<ref>{{cite news|title=Country profile: Singapore|work=BBC News|url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/asia-pacific/country_profiles/1143240.stm|access-date=22 April 2010|date=15 July 2009}}</ref> Aðgerðaflokkurinn hlaut sína verstu kosningu í þingkosningum árið 2011 með rétt um 60% atkvæða, vegna deilna um aðflutt vinnuafl og hækkandi framfærslukostnað.<ref>{{Cite news|url=https://www.straitstimes.com/politics/ge2015-a-look-back-at-the-last-5-general-elections-from-1991-to-2011|title=GE2015: A look back at the last 5 general elections from 1991 to 2011|last=hermesauto|date=28 August 2015|work=The Straits Times|access-date=7 October 2018}}</ref> Þann 23. mars 2015 dó Lee Kuan Yew og við tók einnar viku opinbert sorgartímabil.<ref name="lky-7prin">{{cite news|url=http://www.straitstimes.com/singapore/remembering-lee-kuan-yew-our-chief-diplomat-to-the-world|title=Lee Kuan Yew: Our chief diplomat to the world|date=25 March 2015|work=The Straits Times|location=Singapore}}</ref> Aðgerðaflokkurinn náði aftur að tryggja sér yfirburði í kosningum sama ár með 69,9% atkvæða.<ref name="ELE">{{cite web|url=https://eresources.nlb.gov.sg/infopedia/articles/SIP_549_2004-12-28.html|title=History of general elections in Singapore|publisher=National Library Board|access-date=4 February 2020}}</ref> Í kosningum 2020 féll fylgi Aðgerðaflokksins aftur niður í 61% meðan stjórnarandstöðuflokkurinn [[Verkamannaflokkur Singapúr]] náði 10 af 93 þingsætum sem var met.<ref name="Economist2020election">{{cite news |url=https://www.economist.com/asia/2020/07/18/why-so-many-singaporeans-voted-for-the-opposition |title=Why so many Singaporeans voted for the opposition |newspaper=The Economist |date=18 July 2020 |access-date=20 July 2020}}</ref>

== Landfræði ==
[[Mynd:CIA_World_Factbook_map_of_Singapore_(English).png|thumb|right|Kort.]]
Singapúr nær yfir [[Listi yfir eyjar Singapúr|63 eyjar]] en stærsta eyjan er [[Pulau Ujong]]. Þaðan eru tvær vegtengingar við Malasíu; [[Johor–Singapúr-brautin]] í norðri og [[Malasíu-Singapúr-brautin]] í suðri. Stærstar af minni eyjunum eru [[Jurong-eyja]], [[Pulau Tekong]], [[Pulau Ubin]] og [[Sentosa]]. Hæsti punktur Singapúr er [[Bukit Timah-hæð]] sem nær 163,63 metra hæð. Þegar Singapúr var undir breskri stjórn heyrðu [[Jólaeyja]] og [[Kókoseyjar]] undir landstjórnina en árið 1957 var stjórn þeirra flutt til [[Ástralía|Ástralíu]]. Singapúr deildi við Malasíu um yfirráð yfir smáeyjunni [[Pedra Branca]] langt austan við megineyjuna en [[Alþjóðadómstóllinn]] úrskurðaði Singapúr í hag árið 2008.

Singapúr hefur stækkað mikið vegna [[landfylling]]a. Landsvæðið hefur stækkað úr 581,5 km² á 7. áratug 20. aldar í 721,5 km² árið 2018, sem er stækkun upp á 23%. Áætlað er að land Singapúr verði 766 km² fyrir 2030. Í sumum tilvikum voru búnar til tengingar milli minni eyja til að búa til stærri einingar, eins og í tilviki Jurong-eyju. Singapúr flytur inn sand til uppfyllingar og eftirspurnin er slík að Indónesía, Malasía og Víetnam hafa öll takmarkað eða bannað útflutning sands til Singapúr. Í kjölfarið fór Singapúr að nota [[sæland|sælönd]], aðferð frá Hollandi sem felst í að afmarka hafsvæði með landfyllingum og dæla svo sjónum upp úr gerðinu sem myndast.

=== Náttúra ===
Vegna þéttbýlisvæðingar hefur Singapúr misst 95% af náttúrulegum skógi. Yfir helmingur af upprunalegum gróðri og dýralífi er nú að finna á náttúruverndarsvæðum eins og [[Bukit Timah-þjóðgarðurinn|Bukit Timah-þjóðgarðinum]] og [[Sungei Buloh-votlendið|Sungei Buloh-votlendinu]]. Árið 1967 brást stjórnin við hnignun náttúrunnar með því að kynna hugmyndina um „garðaborgina“ til að bæta borgarlífið. Síðan þá hefur 10% af landi Singapúr verið tekið frá fyrir þjóðgarða og verndarsvæði. Stjórnin hefur lagt fram áætlanir til að vernda það villta dýralíf sem eftir er.

Meðal þekktra garða í Singapúr eru [[Grasagarður Singapúr]], sem er á [[Heimsminjaskrá UNESCO]], og [[Flóagarðarnir]] sem eru vinsæll ferðamannastaður.

=== Veðurfar ===
Í Singapúr ríkir [[hitabeltisregnskógaloftslag]] án árstíða, með litlar breytingar á hitastigi og loftþrýstingi, mikinn raka og næga úrkomu. Þar sem [[kyrrabeltið]] hefur þar meiri áhrif en [[staðvindar]] og [[fellibylur|fellibylir]] sjaldgæfir, er þetta miðbaugsloftslag. Hiti sveiflast venjulega milli 25 og 35°C. Þótt hitinn breytist lítið er [[monsúntími]] með aukinni úrkomu frá nóvember til janúar. 

Milli júlí og október er oft [[móða]] í Singapúr vegna [[kjarreldur|kjarrelda]] í nágrannalandinu Indónesíu, aðallega [[Súmatra|Súmötru]]. Singapúr notar ekki [[sumartími|sumartíma]] en er klukkustund á undan dæmigerðu tímabelti á þeirri lengdargráðu sem veldur því að sólin sest seint á kvöldin í janúar og febrúar, eða um 19:25. 

Singapúr áætlar að landið þurfi að eyða 100 milljörðum dala yfir hundrað ára tímabil til að verja strönd sína fyrir áhrifum loftslagsbreytinga.<ref>{{cite web|title=Singapore Budget 2020: New coastal and flood protection fund to protect|url=https://www.straitstimes.com/singapore/singapore-budget-2020-new-coastal-and-flood-protection-fund-to-protect-singapore-against|accessdate=20 February 2020}}</ref><ref>Overland, Indra et al. (2017) ''[https://www.researchgate.net/publication/320622312 Impact of Climate Change on ASEAN International Affairs: Risk and Opportunity Multiplier]'', Norwegian Institute of International Affairs (NUPI) and Myanmar Institute of International and Strategic Studies (MISIS).</ref>

== Íbúar ==
=== Trúarbrögð ===
Algengustu trúarbrögðin í Singapúr eru [[búddatrú]]. 31% íbúa lýstu sig búddista í nýjasta manntalinu. Önnur útbreiddustu trúarbrögðin eru [[kristni]]. Þar á eftir koma [[íslam]], [[daóismi]] og [[hindúatrú]]. 20% íbúa sögðust ekki aðhyllast nein trúarbrögð. Hlutfall kristinna, daóista og fólks utan trúfélaga fjölgaði um um það bil 3% hvert milli 2000 og 2010, sem hlutfall íbúa.<ref name=2010censuspercentage>{{cite web|url= http://www.singstat.gov.sg/news/news/press12012011.pdf |title=Census of population 2010: Statistical Release 1 on Demographic Characteristics, Education, Language and Religion |publisher= Singapore Department of Statistics |date=12 January 2011 |access-date=16 January 2011 |url-status=dead |archive-url= https://web.archive.org/web/20110124160522/http://www.singstat.gov.sg/news/news/press12012011.pdf |archive-date=24 January 2011}}</ref>

Allar þrjár helstu greinar búddatrúar eiga sín klaustur og [[dharma]]-miðstöðvar í Singapúr: [[theravada]], [[mahayana]] og [[vajrayana]]. Flestir búddistar í Singapúr eru af kínverskum uppruna og tilheyra mayahana-hefðinni þar sem trúboðar frá Kína hafa boðað hana öldum saman.<ref>{{cite book |url= https://books.google.com/books?id=GBdX2ELnkXQC&pg=PR8 |title=State, society, and religious engineering: toward a reformist Buddhism in Singapore |author=Khun Eng Kuah |publisher=Institute of Southeast Asian Studies |location=Singapore |access-date=1 November 2010 |isbn=978-981-230-865-8 |year=2009}}</ref> Vinsældir theravada-búddisma hafa þó farið vaxandi síðasta áratuginn. Margir íbúa Singapúr eru í japanskættaða búddasamfélaginu [[Soka Gakkai International]]. [[Tíbetskur búddismi]] hefur líka farið hægt vaxandi undanfarin ár.<ref>{{cite news |title=Modernity in south-east Asia |publisher= Informaworld |date=2 December 1995}}</ref>

=== Menntun ===
* [[ESSEC Business School]]
* [[INSEAD]]

==Tilvísanir==
{{reflist}}

{{Stubbur|landafræði}}
{{Breska samveldið}}
{{ASEAN}}
{{Asía}}
{{Höfuðborgir í Asíu}}

[[Flokkur:Singapúr]]