Plagíóklas

Plagíóklas

Plagíóklas tilheyrir hópi feldspata og er þar af leiðandi sílíkatsteind.

Lýsing

Til plagíóklass teljast steindir sem eru úr natríumfeldspati (NaAlSi₃O₈) og kalsíumfeldspati (CaAl₂Si₂O₈) í mismunandi hlutföllum. Plagíóklas verður basískara eftir því sem kalsíumhlutfallið verður hærra. Plagíóklas er oft með samsíða rendur (e: striation) sem hjálpa við að greina það og er glært eða hvítt á litinn.

• Efnasamsetning: NaAlSi₃O₈ og CaAl₂Si₂O₈
• Kristalgerð: Mónóklín, tríklín
• Harka: 6-6½
• Eðlisþyngd: 2,61-2,76
• Kleyfni: Góð

Plagíóklasaröðin

• Albít (NaAlSi₃O₈)
• Oligoklas ((Na,Ca)Al(Si,Al)₃O₈)
• Andesín ((Na,Ca)Al(Si,Al)₃O₈)
• Labradorít (Ca,Na)Al(Si,Al)₃O₈)
• Bytownít (Ca,Na)(Si,Al)₄O₈)
• Anortít (CaAl₂Si₂O₈)

Útbreiðsla

Plagíóklassteindir eru kalsíumríkar í basalti og gabbrói en natríumríkar í granófýri og graníti. Í andesíti er jafnmikið af hvoru og sums staðar er svo mikið af hvítum plagíóklasdílum í berginu að það líkist blóðmöri, dæmi um þetta er Þjórsárhraun.

Heimild

• Kristján Sæmundsson og Einar Gunnlaugsson (1999) Íslenska steinabókin. ISBN 9979-3-1856-2
• Þorleifur Einarsson (1994) Myndun og mótun lands: Jarðfræði. ISBN 9979-3-0263-1