Notandi:SkyeCoulson/sandkassi

Ophiocordyceps unilateralis
Dauðir maurar sýktir með Ophiocordyceps unilateralis
Vísindaleg flokkun
Ríki: Svepparíki (Fungi) Fylking: Asksveppir (Ascomycota) Flokkur: Skjóðusveppir (Sordariomycetes) Ættbálkur: Hypocreales Ætt: Ophiocordycipitaceae Ættkvísl: Ophiocordyceps Tegund: O. unilateralis

Ophiocordyceps unilateralis er skordýrasýkill, eða sveppur sem ræðst á skordýr, hann uppgötvaðist af náttúrufræðingnum og landkönnuðinum Alfred Russel Wallace árið 1859 og finnst aðallega í regnskógum. O. unilateralis sýkir maura af Camponotini ættkvíslinum. Meingerðinni er lýst sem breytingum í hegðunarmynstri sýkta maursins, Sýkillinn tekur maurinn inn og gerir hann að hluta af sýkklinum, hann andsetur maurinn og breytir honum í verur sem þjónar í þeirra þágu. Sýktu hýslarnir fara úr trjákrónu hreiðri fyrir skógarbotninn, svæði með hita og raka sem hentugur er fyrir sveppavöxt; síðan nota þeir kjálkana til þess að festa sig við stóra æð undir laufblaði, þar sem hýsillin dvelur til dauðadags. Ferlið tekur allt að 4-10 daga.

Formgerð

Tegundin þekkist við lok lífferils af æxlunnar uppbyggingu þess, sem samanstendur af mjóum, stæltum og sveigjanlegum dökklitaðum vefstilk sem framlengist frá afturhluta haus dauða maursins. Sveppurinn sýkir maura, mest þektkir sem smíðamaurarnir. Þar sem sveppurinn býr til einn stilk sem rísir á svæðinu fyrir aftan hálsinn þar sem gróberandi kynuppbyggingunni sem eru bornar lárétt. Þegar maurinn er sýktur með sveppnum, mun hann klifra niður úr sínu venjulega búsvæði og bíta niður á neðanverðu laufinu. Þetta er þekkt sem "dauðagripið" og á sér stað á mjög tilteknum stöðum.

• 
  Ophiocordyceps unilateralis

Æviferill

Eins og aðrir sveppir sem sýkja skordýr í ættkvíslinum Ophiocordyceps, O. unilateralis ræðst á tiltekna hýsiltegund, Camponotus leonardi maurinn. Hins vegar, getur sveppurinn sýkt aðrar náskyldar tegundir af maurum með minni líkum á hýsilstjórn og minni árangri í æxlun. Breytingarnar í hegðun sýktu maurana eru mjög tilteknar, sem gefur ris í vinsæla hugtakið "zombie ants" og eru breyttir til hagsbóta sveppsins. Gróin úr sveppunum festir sig og að lokum brýtur í gegn um stoðgrind maursins með þrýstingi og ensímum. Gerstig sveppsins breiðast um í líkama maursins og búa væntanlega til efnasambönd sem hafa áhrif á æðakerfi maursins og nýtir þróunnareinkenni þess að svipfar ætti ekki að vera takmarkað í líffræðilegu ferli eins og prótín nýmyndun eða vefjamyndun, heldur að framlengja það til þess að innihalda öll áhrifin sem erfðavísirinn hefur á umhverfi sitt, til þess að stjórna hegðunnarmynstri sem maurinn sýnir. Sýktur maur sýnir óreglulega tímasetta krampa sem losa það á skógarbotninum.

Búsvæði

Sveppurinn finnst aðallega í regnskógum Tælands sem og í Brasilísku regnskógunum.

Áhrif á hýsilstofninn

O. unilateralis er þekkt fyrir að hafa gjöreytt heilum maurabúum. Maurar hafa aftur á móti getuna til þess að skynja það að meðlimur búsinns sé sýktur; heilbrigðu maurarnir bera dauðvona maurana langt í burtu frá þyrpingunni til þess að forðast sveppargró útbreiðslu innan stofnsins.

Heimildir

Heimild er meðal annars fengin af ensku Wikipedia; greininni Ophiocordyceps unilateralis. skoðað 29. nóvember, 2018.