Spjall:Bóma

Beitiás

Í þessari merkingu er ekki venjulega talað um beitiás [1], þó að bóma sé haft í sömu merkingu, en það er bara svo margrætt orð?--85.197.210.44 3. maí 2008 kl. 15:03 (UTC)

Bóma er það orð sem "allir" nota yfir þetta tiltekna fyrirbæri. Hef aldrei heyrt orðið beitiás notað, fínt orð samt. Hér mætti samt kannski koma aðgreiningarsíða. --Akigka 3. maí 2008 kl. 15:10 (UTC)

Það er hættulegt að miða heiminn við sjálfan sig. Alltént það getur verið það, þó maðurinn sé auðvitað mælikvarði alls. En þó að þú hafir ekki heyrt það, þá hafa nú ófáir heyrt talað um beitiás held ég. Bóma er svona áðeins meira landkrabbamál. Ekkert að því, en fornmenn kölluðu þetta beitiás einsog kemur fram í Íslendingasögunum og svo er þetta orð notað (auðvitað ásamt bómunni) í ófáum siglingasögum okkar. --85.197.210.44 3. maí 2008 kl. 15:15 (UTC)

Fornmenn notuðu rásegl, en ekki gaffalsegl eða bermúdasegl, svo það á varla við í þessu tilviki. Ég held að orðið bóma eigi aðeins við þegar ráin hangir neðan á stórseglinu. Þegar ég segi "allir" þá meina ég íslenskir sportskútusiglarar dagsins í dag sem eru nánast allir á slúppum með bermúdasegl. Hægt er að skoða t.d. bæklinga siglingasambandsins í þessu sambandi. --Akigka 3. maí 2008 kl. 15:40 (UTC)

Já, það gæti verið eitthvað til í þessu að það væri stigsmunur á bómu og beitiás. En ég leyfi mér að efast um að hann sé mikill. Ég á við að tímarit Verkfræðifélagsins er með: Beitiás --- boom --- Baum --- Bom. Beitiás TímVerk 1925, 37. --85.197.210.44 3. maí 2008 kl. 15:45 (UTC)

beitiás: (k) rá til að þenja út seglið að neðan og aka því með. Dæmi: að hjólreipinu, sem notað var auk skautsins til þess að hafa vald á beitiásnum. (GHagalMaríam). --85.197.210.44 3. maí 2008 kl. 15:47 (UTC)

Ég sé að beitiás er skýrður sem "stutt laus rá". Nær það þá ekki líka yfir lausar rár, eins og t.d. sprit, laus bugspjót og 'spinnaker pole' (sem ég man ekki í svipinn hvað er kallað á íslensku)? --Akigka 3. maí 2008 kl. 15:48 (UTC)

Bóma er svo auðvitað líka til á krana, svo líklega ætti Bóma að vera aðgreiningarsíða. --Akigka 3. maí 2008 kl. 15:49 (UTC)

Mér sýnist að þetta væri nákvæmlega hliðstætt við beitiás á bátum með skautasegl... --Akigka 3. maí 2008 kl. 15:50 (UTC)

Spryt er brandauki. brandauki sem er viðauki bugspjóts. Spinnaker pole er súla sem sportsiglingamenn nota til að dansa í kringum á jól... Nei, ég á við belgseglsrá - eða hvað?--85.197.210.44 3. maí 2008 kl. 15:56 (UTC)

Jamm, en en:Boom (sailing) er ekkert sem fornmenn kunnu að nota af því þeir voru ekki með þannig segl. --Akigka 3. maí 2008 kl. 16:00 (UTC)

Ertu að segja mér að þetta hafi verið misþýtt í tímariti Verkfræðifélagsins? Neiii. En heyrðu, ef þú finnur eitthvað af siglingahugtökum hérna (Two Years before the Mast): [2] þá er þessi bók til í frábærri þýðingu Sigurðar Björgúlfssonar (Hetjur hafsins) og ég ætti þá að geta fundið hvernig hann þýðir það hugtak sem þú vilt á íslensku. --85.197.210.44 3. maí 2008 kl. 16:05 (UTC)

Ég býst við að verkfræðingafélagið eigi fremur við bómu sem hluta krana en sem seglabúnað. Sprit er líka notað til að halda uppi einu horninu á spritsegli (líklega seinni tíma aukamerking). Endilega finndu fleiri heimildir ef þú nennir, ég er sjálfur ekkert alltof viss á þessum hugtökum og það er sannarlega þess virði að hafa þau rétt. Bóma er hins vegar orðið sem á íslensku er oftast notað yfir þetta fyrirbæri, það er morgunljóst. Ef þú ferð niður á bryggju og spyrð menn hvar beitiásinn sé, þá efast ég um að nokkur kynni að svara þér. --Akigka 3. maí 2008 kl. 16:10 (UTC)

Ég býst við að verkfræðingafélagið eigi fremur við bómu sem hluta krana en sem seglabúnað. Neinei. Beitiás segir meira segja hvað ásinn gerir, ef maður er stautfær í íslensku að minnsta kosti. Með honum beitir maður seglinu eftir vindum. Nei, ég ætla ekki að vera leiðinlegur. Ég verð fjandakornið að fara læra sigla og koma þessum sportsiglingamönnum inn í íslensk hugtök. Ég ligg á alveg fleiri blaðsíðum, þéttskrifaðar af hugtökum og útskýringum, en sigla - nei það kann ég ekki. Og bóma, jú, þetta er líka haft um voðmeiðinn á vefstól ofl. En beitiás, ég hélt að allir þekktu það sem hefðu migið í...ja, alltént seltinn jarðveg. --85.197.210.44 3. maí 2008 kl. 16:15 (UTC)

Tja, íslenskir sjómenn eru nú alls ekki þekktir fyrir að vilja nota íslensk hugtök (sbr. lúkar, dekk, slúppa, jakt o.s.frv.) Ég fæ samt ekki betur séð en beitiás og bóma séu tvennt ólíkt. Ef ég skil þetta rétt þá er beitiás notaður til að halda kulborðsskautinu úti, alveg eins og spinnaker pole gerir við belgsegl. Beitiás er þannig laus rá sem er festur öðrum megin við mastrið og hinum megin við klóna á seglinu. Þegar skipið vendir er beitiásinn losaður og festur á hitt skautið (er þetta ekki nokkurn veginn?). Bóman er hins vegar alltaf föst við mastrið, þannig að þótt hún snúist þá er hún ekki laus rá. Neðri faldurinn stórseglinu er festur eftir henni endilangri og er aldrei losaður. Raunar er stórseglinu oftast komið fyrir í geymslu með því að vefja það utanum bómuna og losa síðan bómuna af mastrinu. Þegar seglið er rifað er það reyrt niður á bómuna. Bóman er því að öllu leyti sambærileg við rána sem heldur seglum uppi á rásigldum skipum, en ekki við beitiás myndi ég ætla. --Akigka 3. maí 2008 kl. 16:25 (UTC)

Þú ert greinilega eitthvað viðriðin siglingar, þannig að þú veist meira um þetta en ég. Ég skil beitiás sem þýðingu á Boom. Enda þverrá sem liggur að mastri og heldur þannig seglinu þöndu og notað til að beita upp í vindinn. Skoðaðu þetta vel og talaðu svo við mig: [3]. og svo útskýringu Eddu: rá til að þenja út seglið að neðan og aka því með (einnig nefnt seglás)--85.197.210.44 3. maí 2008 kl. 16:33 (UTC)

Heggstad útskýrir þannig: Beitiás spristake (seglbom) til å spana ut nedre kanten av seglet med, når ein beiter i sigling. --85.197.210.44 3. maí 2008 kl. 16:36 (UTC)

Jú, það er rétt að í dæmunum eru þetta greinilega oft samheiti, en það sem ég er að tala um sem beitiás (og hefur eflaust verið kallað beitiás á ráskipum) væri kannski réttara að kalla útleggjara eða spruð. Beitiás er fínt orð og lýsandi, eins og þú bendir á, en bóma er samt það sem fólk notar almennt nú til dags yfir þetta tiltekna siglutré á slúppum og skonnortum, held ég a.m.k.. --Akigka 3. maí 2008 kl. 16:43 (UTC)

Það er örugglega rétt hjá þér, og þess vegna er ég láta ekki gamla heitið gleymast. Berst hér um einsog naut í flagi fyrir tittlingaskít. Nei, ég hef þá sýn að wikipedia eigi einmitt að vera forðabúr yfir allt sem verið hefur og verður. Þess vegna er mikilvægt að halda upp á íslensku heitin. Ég veit vel að sjómenn nota oft slettur, og þær eru margar fastar í málinu, en það gleymist líka - sérstaklega af því að Íslendingar lesa ekki lengur gamlar bækur (skruddur 50 ára og eldri) að það eru til ótrúlega mikið af hugtökum, sem nútímaíslendingar halda að sé færeyska. Og það eingöngu af því menn lesa ekki bækur. En þú sem siglingakarl, þú verður að lesa Hetjur hafsins eftir Richard Henry Dana í þýðingu Sigurðar Björgólfssonar. Þú gætir sjálfsagt samið margar greinar um segl og seglbúnað að því loknu. Og svo er til mögnuð og stór bók um gömlu seglskipin sem allir verða að eiga. --85.197.210.44 3. maí 2008 kl. 16:52 (UTC)

Ég stend samt fast á því að boom er beitiás. --85.197.210.44 3. maí 2008 kl. 16:53 (UTC)

Þarf að grípa hana á safninu næst. Eina gamla bókin sem ég er með sem fjallar eitthvað um skútur er Verkleg sjóvinna, dönsk bók þýdd og staðfærð af Ársæli Jónassyni og Henrik Thorlaciusi frá 1952. En hvaða stóru bók ert þú að tala um? --Akigka 3. maí 2008 kl. 16:55 (UTC)

Þetta er bók sem AB eða Fjölvi gaf út. Stór og mikill og svo mikið af hugtökum í henni varðandi siglingar að mig svimaði þegar ég opnaði hana fyrst. Algjör gullnáma og heitir að mig minnir: Bókin um skipin eða Bókin um siglingar. Ég á hana til, en veit ekki hvar hún er. Ef ég tek vitlausa bók úr bókahlössunum sem eru hér allt í kringum mig þá gæti ég látist samstundis. En um leið og ég finn hana þá skal ég segja þér það. --85.197.210.44 3. maí 2008 kl. 17:02 (UTC)

Aðrar merkingar

Bóma hefur breitt úr sér og er nú ekki lengur bara á seglskipum heldur einnig á krönum og jafnvel frístandandi á tækjum eða veggjum. Ættum við að færa þessa grein og gera aðgreiningarsíðu eða bæta [hinni merkingunni https://islenskordabok.arnastofnun.is/ord/6567] við hér einnig? --Stalfur (spjall) 13. júlí 2020 kl. 01:01 (UTC)