Skoða frumkóða fyrir Hvalfjarðargöng

[[Mynd:Opi Hvalfjarðagöng.jpg|thumb|Sunnanvert op Hvalfjarðarganganna.]]
'''Hvalfjarðargöngin''' eru [[jarðgöng]] á milli [[Suðvesturland|Suðvesturlands]] og [[Vesturland|Vesturlands]]. Í þeim liggur [[Vesturlandsvegur]] undir utanverðan [[Hvalfjörður|Hvalfjörð]]. Göngin eru samtals 5770 metrar að lengd og þar af liggja 3750 metrar undir sjó. Göngin eru að mestu tvíbreið en þrjár [[Akrein|akreinar]] í hallanum norðan megin. Dýpst fara göngin 165 metra undir yfirborð sjávar og eru grafin djúpt í berggrunninn undir sjávarbotninum.<ref name="dýpi"> ''[[Mbl.is]]:'' [http://mbl.is/mm/frettir/innlent/2008/02/15/nyju_hvalfjardargongin_verda_a_minna_dypi/ Nýju Hvalfjarðargöngin verða á minna dýpi]</ref> Um 5.500 bílar ferðast um göngin á sólarhring en göngin voru upprunalega hönnuð fyrir aðeins fimm þúsund bíla á sólarhring.<ref name="mbl"/>

==Um framkvæmdina==
Göngin voru grafin á árunum [[1996]]-[[1998]] og voru opnuð fyrir bílaumferð þann [[11. júlí]] [[1998]] af þáverandi [[forsætisráðherra]], [[Davíð Oddson|Davíð Oddsyni]].<ref>''[[Mbl.is]]:'' [http://mbl.is/mm/frettir/innlent/1998/07/11/david_oddsson_opnadi_hvalfjardargongin/ Davíð Oddsson opnaði Hvalfjarðargöngin]</ref> Frá opnun ganganna hafa um 14 milljónir ökutækja farið um göngin eða um 5.500 bílar á sólarhring að [[meðaltal]]i.<ref name="mbl"> ''[[Mbl.is]]:'' [http://mbl.is/mm/frettir/innlent/2008/07/11/14_milljonir_okutaekja_um_hvalfjardargongin_a_tiu_a/ 14 milljónir ökutækja um Hvalfjarðargöngin á tíu árum]</ref> Við byggingu ganganna var farin ný leið í slíkum stórframkvæmdum á [[Ísland|Íslandi]] þar sem [[einkafyrirtæki]] stóð fyrir framkvæmdunum og fjármagnaði án aðkomu [[Ríkissjóður|ríkissjóðs]].

Það er [[Spölur ehf.]] sem sá um framkvæmdina og er nú rekstraraðili<ref name="mbl"/> og eigandi Hvalfjarðarganganna í dag og innheimtir [[veggjald]] af vegfarendum til að borga fyrir framkvæmdina. Upphaflega var áætlað að göngin yrðu greidd að fullu eftir 20 ár frá opnun en umferð um þau hefur reynst töluvert meiri en gert var ráð fyrir og því mun það mark nást nokkuð fyrr. Um það var samið að íslenska ríkið eignaðist göngin þegar þau verða greidd að fullu.

==Notkun ganganna==
{{hreingera}}
Frá þeim tíma að göngin voru kláruð hafa ríflega 15 milljónir ökutækja farið um göngin og meðaltalsumferð er um 5.500-6.000<ref name="dýpi"/> bílar á sólarhring en göngin voru upprunalega hönnuð fyrir aðeins fimm þúsund bíla á sólarhring.<ref name="mbl"/> Talið er að vegna hækkandi bensínverðs frá árinu 2003 þá hafi eitthvað dregið úr umferðinni. Göngin voru mikil samgöngubót fyrir alla sem leið eiga um Hvalfjörð þar sem þau stytta leiðina frá [[Borgarfjörður|Borgarfirði]] að [[Reykjavík]] um 42 km. Mestu hafa göngin þó breytt fyrir íbúa [[Akranes|Akraness]] en landleið þeirra til Reykjavíkur styttist um 60 km með tilkomu ganganna og gerði það kleyft að nú sækja margir vinnu til Reykjavíkur frá Akranesi og öfugt.

==Ný göng==
Spölur ætlast til að ný göng, samhliða Hvalfjarðargöngunum, verði grafin til að sporna við umferð, en þeir telja að það muni vera varasamt fari umferð yfir sex þúsund bíla á dag. Áætlaði Spölur að hin nýju göng yrðu klár árið [[2013]]-[[2014]], en tilraunaborunum er lokið.<ref name="mbl"/><ref name="dýpi"/> Þær áætlanir hafa ekki gengið eftir.

==Banaslys==
Þann 6. júní 2016, varð fyrsta banaslysið þegar fólksbíll og jeppi skullu saman í hörðum árekstri. Kona á sjötugsaldri lést á staðnum og 4 slösuðust þar af þrír alvarlega. <ref>http://ruv.is/frett/banaslys-i-hvalfjardargongunum</ref>

==Tenglar==
*[http://www.spolur.is Spölur ehf] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20040614132130/http://www.spolur.is/ |date=2004-06-14 }}
*[http://www.vegagerdin.is Vegagerðin]
* [http://islandsmyndir.is/html_skjol/vesturland/Hvalfjardargong-2012-01-07/index.html Ljósmyndir úr Hvalfjarðargöngunum á vegum islandsmyndir.is]{{Óvirkur hlekkur|bot=InternetArchiveBot }}

==Heimildir==
<references/>

{{s|1998}}
[[Flokkur:Íslensk jarðgöng]]
[[Flokkur:Hvalfjörður]]