Gluggi

Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu
Kirkjugluggi.
Gluggi
Þessi grein fjallar um op á byggingum. Til að lesa um glugga í tölvum má fara á greinina um tölvuglugga.

Gluggi er op á vegg eða þak byggingar, sem stundum er lokað en að auki stundum opið og hleypir inn ljósi í vistarverunar. Á gluggum geta verið opnanleg fög sem notuð eru til að hleypa inn fersku lofti eða til að losa um fnyk og ódaun svo greiða leið hans út í andrúmsloftið. Gluggarúður úr gerðar úr gleri eða plexigleri.

Gluggategundir[breyta | breyta frumkóða]

  • blindgluggi er falskur skrautgluggi á kirkjuveggjum í gotneskri byggingarlist.
  • glygg er gamalt íslenskt orð sem þýðir gluggi.
  • hverfigluggi er lausagluggi, festur á teina um miðjan rammann þannig að hann opnast jafnmikið út að neðan og inn að ofan.
  • ljóri er þakgluggi.
  • rennigluggi er gluggi sem opnast og lokast með því að rúðunni er rennt til hliðar (eða upp og niður).
  • renniloksgluggi er gluggi með renniloki sem er lok sem rennt er fyrir (ekki fellt yfir).
  • skansgluggi er gluggi sem myndar bogalaga útskot frá sjálfum veggnum; skansgluggi er oft alsettur mörgum smágluggum.
  • skjágluggi er gluggi með gagnsærri himnu í stað glerrúðu.
  • sprógur er gamalt íslenskt orð yfir vindauga eða glugga.
  • stafngluggi er gluggi á húsgafli, stafni.
  • súðargluggi er gluggi á þaksúð.
  • völtugluggi er e.k. hverfigluggi, opnanlegur gluggi sem leikur á tönnum neðst (og opnast inn að ofan).
  • þakgluggi er (lítill) gluggi á þaki húss.

Gluggaumgjörð[breyta | breyta frumkóða]

  • gluggakista er lárétt (tré)sylla innan við og undir gluggarúðu. Einnig nefnt gluggasylla, gluggatrog eða sólbekkur.
  • gluggafaldur er oft skrautlaga listar meðfram gluggum að innan (stundum einnig að utan).
  • glugghús er gluggagrind, þ.e. bilið frá glugganum út á ytri brún veggjar eða inn á sólbekkjarbrún innan húss; gluggaloft.
  • gluggapóstur er lóðréttur stafur (rimill) milli gluggarúðna.
  • krosspóstur er póstur í glugga sem myndir kross.
  • skjábulungur er umgerð (úr tré) utan um skjáinn, skjágrind.
  • skjár er gegnsæ himna í glugga, notuð í stað rúðu (oft haft um allan gluggann)
  • sólborð er gluggakarmur.
  • sprausa er gamalt orð yfir gluggarúðuramma.
  • sprossi er gluggapóstur.
  • sproti er mjór póstur í glugga, hafður til að skipta honum í fleiri og smærri rúður.
  • tíglagrind er grind í glugga sem myndar tígla og fyllir út í gluggarammann.
  • vatnsbretti er skáhöll stein- eða trébrík undir glugga að utanverðu sem veitir vatni frá honum. Hallinn kallast gluggabotn á steinhúsum ef hann nær ekki fram úr vegg.

Glertegundir[breyta | breyta frumkóða]

  • blýgreypt gler eða blýgreyptir gluggar eru gluggar, jaðraðir með blýlengjum sem eru bræddar og festa þannig glerin saman.
  • glýjað gler er gler sem minnir á hélaða rúðu.
  • skæni er líknarbelgur, himna sem notuð var hér áður fyrr fyrir gler í gluggum (aðallega í íslenskum torfbæjum).
  • vírgler er gler með innlögðum vírþráðum til styrktar.
  • þolgler er öryggisgler.
  • þráðgler er öryggisgler með þráðum í.

Sjá einnig[breyta | breyta frumkóða]

Tenglar[breyta | breyta frumkóða]

  Þessi grein er stubbur. Þú getur hjálpað til með því að bæta við greinina.