Skoða frumkóða fyrir Færeysk stjórnmál

'''Færeysk stjórnmmál''' lúta að almennri opinberri stjórnun sjálfstjórnar [[Færeyjar|Færeyja]], í heild sinni eða einstökum [[sveitarfélag|sveitarfélögum]]. Í Færeyjum ríkir [[fulltrúalýðræði]] þar sem [[Landsstjórn Færeyja]] lýtur forstöðu [[Konungur Danmerkur|Konungs Danmerkur]] sem er leiðtogi eyjanna og [[Þjóðþing Danmerkur|Þjóðþings Danmerkur]] sem rekur utanríkistefnu eyjanna. Í Færeyjum sitja ráðherrar yfirleitt jafnframt á lögþinginu.

Færeysk stjórnsýsla er rekin á tveimur stigum, [[ríkisvald]]s og [[sveitarstjórn]]a og er kosið til beggja á fjagra ára fresti. Hefð er fyrir [[listakosning]]u til beggja kosninganna og í rúm 40 ár hafa fimm til sex stjórnmálaflokkar boðið fram lista til lögþingskosninga. Hins vegar hafa fjórir flokkar iðulega náð á bilinu 80-90% atkvæða.

== Konungur Danmerkur ==
{{Aðalgrein|Konungur Danmerkur}}
Konungur Danmerkur er þjóðhöfðingi landsins. Hann hlýtur tign sína í arf, en getur jafnframt verið skipaður af [[Þjóðþing Danmerkur|Þjóðþingi Danmerkur]]. Völd hans í færeyjum takmörkuðust nokkuð þegar að að [[Heimastjórnarlögin 1948]] tóku gildi.

== Þrískipt ríkisvald ==
Samkvæmt vestrænni hefð sem á rætur sínar að rekja til [[franska byltingin|frönsku byltingarinnar]] er ríkisvaldinu skipt í þrennt. Þetta er gert til þess að tryggja það að enginn einn aðili fari með of mikil völd.

=== Löggjafarvaldið ===
{{Aðalgrein|Færeyska lögþingið}}
[[Færeyska lögþingið|Lögþingið]] er löggjafarsamlunda Færeyja og þar sitja nú 33 þingmenn í einni deild undir forsæti [[Lögþingsformaður|Lögþingsformanns]]. Kosið er til lögþingsins á fjögurra ára fresti, ef ekki kemur til þingrofs áður en [[kjörtímabil]]inu lýkur. Kosið er samkvæmt hlutfallskosningu þar sem landið er eitt kjördæmi.

=== Framkvæmdarvaldið ===
Þar sem sjaldgæft er að einn flokkur nái meirihluta í lögþingskosningum er nokkra áratuga hefð fyrir myndun [[samsteypustjórn]]a í Færeyjum. Meirihlutinn skipar ráðherra sem sitja í [[Landsstjórn Færeyja]]. Æðsti handhafi framkvæmdarvalds er [[Lögmaður Færeyja|Lögmaður]] og hann staðfestir lög með undirskrift sinni.

=== Dómsvaldið ===
Í færeyjum eru tvö dómstig [[héraðsdómur]] og [[hæstiréttur]]. Héraðsdómurinn nær yfir færeyjar í heild sinni og stærri málum er skotið til [[Hæstaréttardómur Danmerkur|hæstaréttardómstólsins í Danmörku]]. Héraðsdómarar eru skipaðir af tveimur fulltrúum ríkisins og tveimur fulltrúum lögþingsins. 

== Stjórnmálaflokkar ==
=== Flokkar á Lögþinginu ===
* {{Þjóðveldisflokkurinn}}
* {{Sambandsflokkurinn}}
* {{Fólkaflokkurinn}}
* {{Jafnaðarflokkurinn}}
* {{Miðflokkurinn (Færeyjar)}}
* {{Sjálfstjórnarflokkurinn}}

=== Aðrir flokkar ===
* [[Miðnámsflokkurinn]]
* Grundstykkjalistinn ([[Sveitarfélagið Þórshöfn]])
* Fellelisten ([[Sveitarfélagið Tvøroyri]])

== Tengt efni ==
* [[Lögþingskosningar]]

[[Flokkur:Færeysk stjórnmál]]
{{Færeysk stjórnmál}}