Skoða frumkóða fyrir Danmörk

{{Land
| nafn = Konungsríkið Danmörk
| nafn_á_frummáli = Kongeriget Danmark
| nafn_í_eignarfalli = Danmerkur
| fáni = Flag of Denmark.svg
| skjaldarmerki = National Coat of arms of Denmark.svg
| kjörorð = Forbundne, forpligtet, for Kongeriget Danmark (kjörorð konungsins)
| staðsetningarkort = EU-Denmark.svg
| tungumál = [[Danska]]
| höfuðborg = [[Kaupmannahöfn]]
| stjórnarfar = [[Þingbundin konungsstjórn]]
| titill_leiðtoga1 = [[Þjóðhöfðingjar Danmerkur|Konungur]]
| nafn_leiðtoga1 = [[Friðrik 10. Danakonungur|Friðrik 10.]]
| titill_leiðtoga2 = [[Forsætisráðherra Danmerkur|Forsætisráðherra]]
| nafn_leiðtoga2 = [[Mette Frederiksen]]
| staða = Stofnun
| staða_athugasemd = forsöguleg
| atburður1 = Sameining
| dagsetning1 = [[10. öld]]
| atburður2 = [[Stjórnarskrá Danmerkur|Stjórnarskrá]]
| dagsetning2 = 5. júní 1849
| atburður3 = [[Konungsríkið Danmörk]]
| dagsetning3 = 24. mars 1948
| ESBaðild = [[1. janúar]] [[1973]]
| stærðarsæti = 134
| flatarmál = 42.915,7
| hlutfall_vatns = 1,6
| mannfjöldaár = 2023
| mannfjöldasæti = 114
| fólksfjöldi = 5.935.619
| VLF_ár = 2022
| VLF = 416,568
| VLF_sæti = 53
| VLF_á_mann = 70.924
| VLF_á_mann_sæti = 11
| VÞL_ár = 2021
| VÞL = {{hækkun}} 0.948
| VÞL_sæti = 6
| íbúar_á_ferkílómetra = 131
| gjaldmiðill = [[Dönsk króna|Dönsk króna (kr)]] (DKK)
| tímabelti = [[UTC]]+1 (+2 [[Evrópskur sumartími|á sumrin]])
| umferð = hægri
| þjóðsöngur = [[Der er et yndigt land]]
| tld = dk
| símakóði = 45|
}}
'''Danmörk''' ([[danska]]: ''Danmark''; {{framburður|DA-Danmark.ogg}}) er [[ríki|land]] í [[Norður-Evrópa|Norður-Evrópu]] sem ásamt [[Grænland]]i og [[Færeyjar|Færeyjum]] myndar [[Konungsríkið Danmörk]]. Danmörk er langfjölmennasti hluti konungsríkisins sem er [[einingarríki]], en Grænland og Færeyjar hafa [[heimastjórn]]. Algengt er að undanskilja þau lönd þegar rætt er um Danmörku (til dæmis stærð og íbúafjölda). Danmörk er syðst [[Norðurlöndin|Norðurlandanna]] og er suðvestan við [[Svíþjóð]], sunnan við [[Noregur|Noreg]] og norðan við [[Þýskaland]] þar sem einu landamæri Danmerkur eru.

Árið 2013 náði Danmörk, að Grænlandi og Færeyjum meðtöldum, yfir 1419 eyjar sem eru stærri en 100 m². 443 af þeim hafa nöfn og 78 eru byggðar.<ref>[https://irland.um.dk/en/about-denmark About Denmark]</ref> Danmörk sjálf samanstendur af [[Jótlandsskagi|Jótlandsskaga]], sem gengur til norðurs út úr meginlandi Evrópu, og 406 eyjum. Stærsta eyjan er [[Sjáland]] þar sem höfuðborgin, [[Kaupmannahöfn]], er. Á eftir koma [[Fjón]], [[Vendsyssel-Thy]] og [[Amager]]. Landslag í Danmörku einkennist af tiltölulega flötu [[ræktarland]]i, sandströndum og [[temprað loftslag|tempruðu loftslagi]]. Landið liggur að sjó að vestan, norðan og austan. Vestan megin eru [[Norðursjór]] og [[Vaðhafið]], norðan megin er [[Skagerrak]], en austan megin eru [[Kattegat]], [[Eyrarsund]] og [[Eystrasalt]]. Sunnan megin á Danmörk 68 km löng landamæri að Þýskalandi við suðurenda Jótlands. Íbúar Danmerkur eru tæplega 6 milljónir, og af þeim búa 800.000 í höfuðborginni, Kaupmannahöfn (um 2 milljónir á höfuðborgarsvæðinu). Aðrar stórar borgir í Danmörku eru [[Óðinsvé]] á Fjóni, [[Árósar]], [[Álaborg]], [[Esbjerg]], [[Randers]], [[Kolding]], [[Horsens]] og [[Vejle]] á Jótlandi.

Danmörk var áður mun víðáttumeira ríki en það er í dag. Konungsríkið er talið stofnað á 8. öld og varð brátt öflugt sjóveldi sem tókst á um yfirráð yfir Eystrasalti við nágrannaríki. Árið 1397 mynduðu konungsríkin Noregur, Danmörk og Svíþjóð [[Kalmarsambandið]] sem stóð þar til Svíþjóð klauf sig úr því árið 1523. Eftir það var talað um Dansk-norska ríkið eða [[Danaveldi]], sem náði líka yfir [[Ísland]], [[Noregur|Noreg]], [[Dönsku Vestur-Indíur]] og [[Dönsku Austur-Indíur]]. Danaveldi átti miklar lendur austan Eyrarsunds ([[Skánn|Skán]], [[Halland]] og [[Blekinge]]) og bæði héruðin [[Slésvík]] og [[Holtsetaland]], auk þess sem landamærin náðu suður fyrir [[Hamborg]] þegar veldið var sem mest. Eftir röð ósigra á 17. öld gengu löndin austan Eyrarsunds til Svíþjóðar. Á nítjándu öld gekk Noregur úr konungssambandi við Danmörku og var þá um tíma undir sænska konunginum, og við uppgang Þýskalands á 19. öld missti Danmörk Holtsetaland og hluta Slésvíkur. Árið 1849 var [[einveldi]]ð lagt niður og [[þingbundin konungsstjórn]] tók við. Útflutningur á landbúnaðarafurðum efldist á síðari hluta 19. aldar. Árið 1933 lagði [[Kanslergade-samþykktin]] grunninn að því að gera Danmörk að [[velferðarríki]] með [[blandað hagkerfi]]. Danmörk var hlutlaus í [[fyrri heimsstyrjöld]] en Þjóðverjar hernámu landið í [[síðari heimsstyrjöld]]. Árið 1944 sagði [[Ísland]] sig úr konungssambandi við Danmörku sem hafði verið í gildi frá 1918. Árið 1973 varð Danmörk hluti af því sem í dag er [[Evrópusambandið]]. Færeyjar kusu hins vegar að standa utan þess og Grænland kaus að segja sig úr sambandinu árið 1982. Danmörk er með tvær undanþágur frá [[Evrópulög]]um, meðal annars hvað varðar gjaldmiðilinn, [[Dönsk króna|dönsku krónuna]].

Danmörk er [[þróað ríki]] þar sem [[lífskjör]] eru með því besta sem gerist í heiminum. Landið er stofnaðili að [[Atlantshafsbandalagið|Atlantshafsbandalaginu]], [[Norðurlandaráð]]i, [[Efnahags- og framfarastofnunin]]ni, [[Öryggis- og samvinnustofnun Evrópu]] og [[Sameinuðu þjóðirnar|Sameinuðu þjóðunum]]. Danmörk er hluti af [[Schengen-svæðið|Schengen-svæðinu]]. Danmörk á í nánu samstarfi við hin Norðurlöndin.

== Heiti ==
[[Mynd:Jelling gr kl Stein.JPG|thumb|left|200px|Jalangurssteinarnir]]
Mikið er deilt um orðsifjar „Danmerkur“, sambandið milli Dana og Danmerkur og sameiningu Danmerkur í eina þjóð. Deilurnar snúast um forskeytið „Dan“ og hvort það eigi við ættflokkinn [[Danir (ættflokkur)|Danir]] eða konunginn [[Dan konungur|Dan]], og merkingu viðskeytisins „-mörk“. Oftast er forskeytið talið eiga rætur að rekja til orðs sem þýðir „flatt land“, tengt [[þýska]] orðinu ''Tenne'' „þreskigólf“, [[enska]] ''den'' „ hellir“ og [[sanskrít]] ''dhánuṣ-'' (धनुस्; „ eyðimörk“). Viðskeytið „-mörk“ er talið eiga við skóga í Suður-[[Slésvík]], kannski svipað nöfnunum [[Finnmörk]], [[Heiðmörk (fylki í Noregi)|Heiðmörk]], [[Þelamörk]] og [[Þéttmerski]]. Í [[fornnorræna|fornnorrænu]] var nafnið stafað ''Danmǫrk''.

Fyrsta þekkta notkun orðins „Danmörk“ í Danmörku sjálfri er á [[Jalangurssteinninn|Jalangurssteininum]], sem eru [[rúnasteinn|rúnasteinar]] taldir hafa verið settir upp af [[Gormur gamli|Gormi gamla]] (um árið 955) og [[Haraldur blátönn|Haraldi blátönn]] (um árið 965). Orðið „Danmörk“ er notað á báðum steinunum, í [[þolfall]]i „tanmaurk“ ([danmɒrk]) á stóra steininum og í [[eignarfall]]i „tanmarkar“ ([danmarkaɽ]) á litla steininum. Íbúar Danmerkur eru kallaðir „tani“ ([danɪ]) eða „Danir“ á steinunum. Vegna þessa eru steinarnir stundum kallaðir „skírnarvottorð Danmerkur“.<ref>{{vefheimild|url=https://natmus.dk/nyhed/danmarks-daabsattest-er-farverig/|titill=Danmarks dåbsattest er farverig|dags=12.10.2020|vefsíða=Nationalmuseet}}</ref>

== Saga ==
=== Fornsaga ===
Í Danmörku hafa fundist steinar sem menn hafa getið sér til um að menn hafi mótað, frá [[Eem-hlýskeiðið|Eem-hlýskeiðinu]] fyrir allt að 120.000 árum síðan, en það er mjög umdeilt.<ref>{{vefheimild|dags=20. október 2020|titill=Var der neandertalere i Danmark? Nyt forskningsprojekt skal løse mysteriet|url=https://videnskab.dk/kultur-samfund/var-der-neandertalere-i-danmark-nyt-forskningsprojekt-skal-loese-mysteriet/|vefsíða=Videnskab.dk}}</ref> Elstu fornleifar sem öruggt er að tilheyri mannabyggð eru um 15.000 ára gamlar. Með [[mannerfðarannsókn]]um hafa vísindamenn getið sér til um þrjár „bylgjur“ fólksflutninga til Danmerkur: Fyrir 10-8.000 árum, á [[fornsteinöld]], komu veiðimenn sem voru smávaxnir, dökkir á hörund og með blá eða grá augu; Fyrir 6.000 árum kom svo fólk sem hóf [[landbúnaður|landbúnað]] við upphaf [[nýsteinöld|nýsteinaldar]]; Síðustu stóru fólksflutningarnir voru [[hirðingjar]] sem komu fyrir um 5.000 árum ([[Jamna-menningin]]) frá Austur-Evrópu með það [[indóevrópsk mál|indóevrópska mál]] sem [[danska]] þróaðist frá.<ref>{{vefheimild|url=https://videnskab.dk/kultur-samfund/overrasket-topforsker-det-siger-genetik-om-danskhed/|dags=11. október 2016|titill=Overrasket topforsker: Det siger genetik om danskhed|höfundur=Rasmus Kragh Jakobsen|vefsíða=Videnskab.dk}}</ref>

[[Bronsöld]]in í Danmörku hófst um 1700 f.Kr. Frá þeim tíma er [[Sólvagninn]] sem fannst í [[Trundholm-mýri]]. Um 500 f.Kr. hófst [[járnöld]] með verslun við [[Keltar|Kelta]], [[Rómaveldi|Rómverja]] og síðast [[Germanar|Germana]]. [[Gundestrup-ketillinn]] ber vitni um menningaráhrif frá Keltum í Danmörku. Frá þeim tíma eru líka [[Gullhornin]]. Sagnaritarinn [[Jordanes]] nefnir ættbálkinn Dani í ''[[Gotasaga|Gotasögu]]'' sinni, sem er talið vísa til elstu Dana. [[Jótar]] frá [[Jótland]]i ferðuðust til [[Bretlandseyjar|Bretlandseyja]] þegar [[Engilsaxar]] lögðu [[England]] undir sig undir forystu [[Vortigern]]s á 5. öld. Stór mannvirki, eins og [[Kanalhave-skurðurinn]] og [[Danavirki]] vitna um sterkt konungsvald í Danmörku frá þessum tíma. Styrking og stækkun virkisins árið 737 hefur verið tengd við stofnun konungsríkis í Danmörku. [[Gormur gamli]] sem er nefndur á [[Jalangurssteinarnir|Jalangurssteinunum]] frá 10. öld er venjulega talinn fyrsti sögulegi konungur Danmerkur og rakning Danakonunga hefst með honum. Á þeim tíma hófst sögulegur tími í Danmörku með [[víkingaöld]].

=== Víkingaöld og miðaldir ===
Frá [[8. öldin|8. öld]] til [[11. öldin|11. aldar]] voru Danir meðal þeirra norrænu þjóða sem voru þekktar sem [[víkingar]], og versluðu og herjuðu um alla Evrópu. Í mörgum heimildum eru allir víkingar nefndir „Danir“, þótt gera megi ráð fyrir að þeir hafi líka komið frá núverandi Noregi og Svíþjóð, og jafnvel Norðaustur-Þýskalandi. Víkingar stofnuðu [[Danalög]] á Englandi og stofnuðu smákóngadæmi eða lénsveldi á [[Írland]]i, [[Skotland]]i og [[Frakkland]]i ([[Normandí]]). Undirstaða þessarar velgengni voru flotar hraðskreiðra og sjófærra [[víkingaskip]]a sem gerðu þeim kleyft að sigla alla leið til [[Grænland]]s og [[Norður-Ameríka|Norður-Ameríku]].

Allt frá 8. öld tala frankverskar heimildir um konunga í Danmörku, þótt óljóst sé hverjir þeir voru eða yfir hvaða löndum þeir ríktu. Um 965 innleiddi [[Haraldur blátönn]] [[kristni]] í Danmörku. Hugsanlega gerði hann það til að forða innrás frá [[Heilaga rómverska ríkið|Heilaga rómverska ríkinu]] sem efldist á sama tíma. Hann reisti [[Jalangurssteinarnir|Jalangurssteinana]] tvo yfir foreldra sína, [[Gormur gamli|Gorm gamla]] og [[Þyri Danabót]]. Hann lét líka reisa minnst fimm [[hringborg]]ir víðs vegar um Danmörku.<ref>{{vefheimild|url=https://videnskab.dk/kultur-samfund/harald-blaatands-ringborge-skulle-modstaa-vikingeangreb-og-sikre-kongen-en-mobil-haer/|titill=Harald Blåtands ringborge skulle modstå vikingeangreb og sikre kongen en mobil hær|höfundur=Søren M. Sindbæk|dags=19.7.2019|vefsíða=Videnskab.dk}}</ref> Danakonungar lögðu allt [[England]] undir sig tvisvar, 1013 og 1016, en eftir lát [[Knútur mikli|Knúts mikla]] leystist [[Norðursjávarveldið|Norðursjávarveldi]] þeirra upp.<ref>{{cite book|author=Heebøll-Holm, T. K.|year=2019|chapter=Medieval Denmark as a Maritime Empire|title=Empires of the Sea|pages=194-218|publisher=Brill}}</ref><ref>{{vefheimild|url=https://historychronicles.org/cnut-the-great-and-the-north-sea-empire/|titill=Cnut the Great and the North Sea Empire|vefsíða=HistoryChronicles|dags=24.12.2024}}</ref> Þegar [[Sveinn Ástríðarson]] varð konungur árið 1047 lauk víkingaöld í Danmörku.

Á þessum tíma náði Danmörk yfir Jótland og eyjarnar, auk [[Halland]]s, [[Blekinge]] og [[Skánn|Skánar]], austan Eyrarsunds. Auk þess voru Danakonungar jafnframt hertogar af [[Slésvík]] og [[Holtsetaland]]i. Danmörk var því mun stærri en hún er í dag. Danir ríktu líka yfir [[Eistland]]i um tíma og lögðu oft undir sig [[Víkin (Noregi)|Víkina]] í Noregi. Á [[hámiðaldir|hámiðöldum]] áttu Danakonungar iðulega í átökum við [[Hansasambandið]] og keisara Heilaga rómverska ríkisins. Árið 1397 gekk Danmörk í [[konungssamband]] við Noreg og Svíþjóð undir stjórn [[Margrét mikla|Margrétar miklu]]. [[Kalmarsambandið]] stóð til ársins 1523 þegar Svíar sögðu sig frá því og kusu sér eigin konung. [[Siðaskiptin]] voru innleidd í Danmörku 1536 eftir sigur [[Kristján 3.|Kristjáns 3.]] í [[Greifastríðið|Greifastríðinu]].

=== Endurreisn og einveldi ===
[[Mynd:Copenhagen_on_fire_1807_by_CW_Eckersberg.jpg|thumb|right|Frúarkirkjan í ljósum logum 1807, á málverki eftir C.W. Eckersberg.]]
Eftir siðaskiptin gengu eigur kirkjunnar í öllu Danaveldi (þar á meðal á Íslandi, Færeyjum og Noregi) til konungs. Konungsvaldið efldist í kjölfarið og varð sjálfstæðara gagnvart landeigendaaðlinum. Auk þess gaf [[Eyrarsundstollurinn]] konungi sjálfstæðar tekjur sem hann gat nýtt til hallarbygginga og stríðsreksturs. Þegar [[þrjátíu ára stríðið]] braust út í Evrópu 1618 ákvað [[Kristján 4.]] að veita mótmælendum í Þýskalandi lið. Það fór illa og konungur samdi frið við keisarann. Í stað Dana urðu Svíar áhrifamiklir í stríðinu og í nokkur skipti [[Stríð Danmerkur og Svíþjóðar|herjuðu þeir á Danmörku]]. Afleiðingin var að Danir misstu lönd sín austan Eystrasalts til Svía.

Þrátt fyrir þessa ósigra er litið á valdatíð Kristjáns 4. sem stórveldistíma. Hann reisti hallir í endurreisnarstíl á borð við [[Rósenborgarhöll]], [[Friðriksborgarhöll]] og [[Krónborgarhöll]], stofnaði danskar nýlendur á [[Indland]]i ([[Tranquebar]]) og þar sem nú er [[Gana]] ([[Kristjánsborgarvirki]]). Danir tóku virkan þátt í [[Atlantshafsverslunin]]ni með þræla frá Afríku til Nýja heimsins og í tíð [[Friðrik 3.|Friðriks 3.]] stofnuðu Danir nýlendu í Vestur-Indíum ([[Dönsku Vestur-Indíur]]). Ósigrarnir gegn Svíum leiddu til átaka milli borgarastéttarinnar og aðalsins sem Friðrik nýtti til að koma á [[einveldi]] árið 1660. Með einveldinu varð til nútímalegt ríkisvald með ráðuneytum og ráðherrum skipuðum úr borgarastétt.

Við dönsku hirðina varð til embættisaðall, undir menningarlegum áhrifum frá Frakklandi og Þýskalandi. [[Bruninn í Kaupmannahöfn árið 1728|Mikill bruni varð í Kaupmannahöfn]] árið 1728. [[Vistarband]] var innleitt 1730 til að hjálpa aðlinum að halda í bændur og bændasyni. Það var afnumið 1788 til 1800. Á síðari hluta 18. aldar blómstraði landbúnaður í Danmörku með verslun við bæði Frakkland og Bretland sem áttu oft í stríði. Í [[Napóleonsstyrjaldirnar|Napóleonsstyrjöldunum]] 1807 gerðu Bretar [[stórskotaliðsárásin á Kaupmannahöfn|stórskotaliðsárás á Kaupmannahöfn]] sem olli mikilli eyðileggingu. Í friðarsamningunum í kjölfarið misstu Danir yfirráð yfir Noregi, sem gekk í konungssamband við Svíþjóð. Færeyjar, Ísland og Grænland heyrðu þó áfram undir Danaveldi.

=== Gullöldin og endalok einveldis ===
Eftir þessi áföll hófst blómaskeið í listum og vísindum sem er kallað [[danska gullöldin]].<ref>{{cite book|authors=Grand, K. L., Pennington, L., & Thomsen, A. M.|year=2013|chapter=Introduktion til dansk guldalder/Introduction to the Danish Golden Age|title=Guld: skatte fra den danske guldalder/Gold: treasures from the Danish Golden Age|pages=68-93|publisher=Systime Academic|url=https://pure.kb.dk/files/27860012/1_KLG_Introduktion_til_den_danske_guldalder_GULD_publiceret.pdf}}</ref> Arkitektinn [[C.F. Hansen]] tókst á við endurreisn Kaupmannahafnar með byggingum í [[klassískur stíll|klassískum stíl]], í anda lærimeistara síns, [[C.F. Harsdorff]]. Listmálararnir [[Christen Købke]], [[Constantin Hansen]] og [[Wilhelm Marstrand]] fengust við stór málverk byggð á sögulegum og goðsögulegum viðfangsefnum. Myndhöggvarinn [[Bertel Thorvaldsen]] hélt sig lengst af í Róm, en hafði mikil áhrif á danska myndlistarmenn sem fóru þangað í námsferðir, eins og [[C.W. Eckersberg]]. Tónskáldin [[C.E.F. Weyse]] og [[J.P.E. Hartmann]] sömdu sálmalög og ættjarðarlög. Á þessum tíma voru uppi eðlisfræðingurinn [[H.C. Ørsted]], heimspekingurinn [[Søren Kierkegaard]] og kirkjuumbótamaðurinn [[N.F.S. Grundtvig]]. [[J.M. Thiele]] safnaði dönskum þjóðsögum í anda Grimmbræðra og [[H.C. Andersen]] samdi ævintýri byggð á þeim.

Í kjölfar styrjaldanna var [[Þýska ríkjasambandið]] stofnað. Danakonungar voru lénsherrar í þýskumælandi ríkjunum Slésvík, Holtsetalandi og [[Lauenburg]]. Þegar kom að samningu [[stjórnarskrá]]r fyrir Danmörku, líkt og gerð var krafa um í flestum ríkjum Evrópu, var spurning um stöðu þessara svæða. Frjálslyndir vildu halda Slésvík, en aðskilja Holtsetaland, sem yrði hluti af þýska sambandinu ([[Egðustefnan]]).<ref>{{vefheimild|url=https://danmarkshistorien.dk/vis/materiale/orla-lehmanns-tale-danmark-til-ejderen-28-maj-1842|titill=Orla Lehmanns tale 'Danmark til Ejderen', 28. maj 1842|höfundur=Carl Ploug|vefsíða=danmarkshistorien.dk|útgefandi=Aarhus Universitet|skoðað=16.5.2024}}</ref> Í kjölfarið gerðu íbúar Slésvíkur og Holtsetalands uppreisn og [[Fyrra Slésvíkurstríðið]] braust út. Danir unnu sigur, þrátt fyrir að [[Prússland]] sendi uppreisnarmönnum liðsauka, og niðurstaðan varð óbreytt landamæri, með Slésvík og Holtsetaland sem hertogadæmi innan Danmerkur. Einveldið var formlega afnumið með fyrstu [[stjórnarskrá Danmerkur]] 1849, en staða hertogadæmanna og hjálendanna í Atlantshafi var óviss. Þegar stjórnvöld hugðust gera Ísland að amti innan Danmerkur 1851 [[Þjóðfundurinn 1851|mótmæltu fulltrúar Íslendinga á Alþingi]].<ref>{{cite thesis|author=Magnús Kjartan Hannesson|title=Konungsríkið Ísland. Aðdragandi þess og þjóðhöfðingi|degree=PhD|pages=12-14|publisher=Háskóli Íslands|url=https://skemman.is/bitstream/1946/17135/1/Magn%C3%BAs%20Hannesson.pdf}}</ref>

=== Iðnvæðing og missir greifadæmanna ===
[[Mynd:Burmeister_og_Wain_(1885_painting).jpg|thumb|right|Málmsteypa Burmeister og Wain á málverki [[P.S. Krøyer]] frá 1885.]]
Eftir miðja 19. öld iðnvæddist Danmörk hratt. Undirstaða iðnvæðingar voru meðal annars [[járnbraut]]arkerfið sem komið var á og útflutningur landbúnaðarafurða til Bretlands, auk breytinga á búsetulögum sem juku frjálsræði. Þessu fylgdi hröð þéttbýlisvæðing þar sem eldri kaupstaðir uxu og nýir bæir urðu til í kringum járnbrautarstöðvar (járnbrautarbæir). Í bæjunum þróuðust iðnfyrirtæki eins og málmsteypur, tígulsteinsverksmiðjur, vélsmiðjur, sögunarmyllur, bakarí og brugghús. Tekið var að rífa gömlu borgarmúrana í Kaupmannahöfn eftir 1850 þannig að borgin gat vaxið að umfangi. Íbúafjöldi borgarinnar fimmfaldaðist á milli 1850 og 1900, fór úr um 100.000 íbúum í um 500.000.

Með nýju stjórnarskránni varð [[danska þingið]] til með tveimur deildum: fulltrúadeild (''Folketinget'') og öldungadeild (''Landstinget''). Í byrjun fór embættismannastéttin í Kaupmannahöfn, sem var höll undir frjálslynda þjóðernisstefnu, með völdin í öldungadeildinni, en átti í átökum við íhaldssama stórjarðeigendur sem oft nutu stuðnings konungsins. Konungur fór með mikil völd samkvæmt stjórnarskránni og ríkisstjórnin bar ábyrgð gagnvart honum, fremur en þinginu. Ríkisstjórn frjálslyndra reyndi að leysa Slésvíkurmálið með því að koma á sambandsþingi með [[Nóvemberstjórnarskráin|Nóvemberstjórnarskránni]]. Þegar [[Kristján 9.]] tók við völdum eftir óvænt andlát frænda hans, [[Friðrik 7.|Friðriks 7.]], var hans fyrsta verk að undirrita nýju stjórnarskrána. Það gaf [[Otto von Bismarck]] átyllu til að ráðast inn í [[Slésvík-Holtsetaland]]. [[Seinna Slésvíkurstríðið]] fór þannig að Danir biðu algjöran ósigur og bæði greifadæmin voru innlimuð í þýska ríkjasambandið.

Eftir ósigurinn var gerð breyting á stjórnarskránni þannig að íhaldsmenn (hægrimenn) náðu yfirhöndinni í efri deild þingsins. Þegar ýmsir vinstriflokkar (aðallega bændaflokkurinn [[Bondevennerne]]) sameinuðust um stofnun [[Venstre]] 1872 og náðu meirihluta í fulltrúadeildinni, ákvað íhaldsstjórn [[J.B.S. Estrup]] að stjórna með tilskipunum og bráðabirgðafjárlögum án stuðnings þingsins, en með stuðningi konungs. [[Tilskipanastjórnin]] stóð í nær 20 ár. Eftir að hægrimenn biðu afhroð í þingkosningum 1901 neyddist Kristján 9. til að samþykkja stjórn Venstre og [[Kerfisbreytingin|Kerfisbreytinguna]] þar sem ríkisstjórnin varð í reynd að hafa meirihluta þings á bak við sig.<ref>{{vefheimild|url=https://danmarkshistorien.dk/vis/materiale/systemskiftet-1901|titill=Systemskiftet 1901|höfundur=Jens Wendel-Hansen|dags=25.8.2011|vefsíða=Danmarkshistorien.dk|útgefandi=Aarhus Universitet}}</ref>

=== Heimskreppa og heimsstyrjaldir ===
[[Mynd:Christian_X.jpg|thumb|right|Kristján 10. ríður um götur Kaupmannahafnar á afmælisdegi sínum árið 1940.]]
Eftir kerfisbreytinguna tók við þingræði í Danmörku. Árið 1906 missti Venstre meirihluta sinn og eftir það hefur enginn flokkur náð hreinum meirihluta á danska þinginu. Danmörk var hlutlaus í [[fyrri heimsstyrjöld]]. Árið 1915 var stjórnarskránni breytt þannig að [[almennur kosningaréttur]] náði í fyrsta sinn til kvenna og vinnuhjúa. Eftir ósigur Þjóðverja í styrjöldinni var haldin þjóðaratkvæðagreiðsla í Slésvík og Holtsetalandi um sameiningu við Danmörku. Aðeins var meirihluti fyrir því í Norður-Slésvík. Mið- og Suður-Slésvík með [[Flensborg]] kusu að vera áfram hluti Þýskalands. Í [[Heimskreppan|heimskreppunni]] 1929 varð efnahagslíf Danmerkur fyrir áfalli og atvinnuleysi jókst. [[Sósíaldemókratar (Danmörku)|Sósíaldemókratar]] og [[Radikale Venstre]] komust til valda undir forsæti [[Thorvald Stauning]] 1929. Með [[Kanslergade-samþykktin]]ni 1933 gerði stjórnin samkomulag við Venstre um röð félagslegra umbóta sem lögðu grunn að [[norrænt velferðarkerfi|norrænu velferðarkerfi]].

Þrátt fyrir samkomulag við [[Þriðja ríkið]] í aðdraganda [[síðari heimsstyrjöld|síðari heimsstyrjaldar]] gerðu Þjóðverjar innrás í Danmörku 9. apríl 1940. Danska þingið og ríkisstjórnin fengu þó áfram að stjórna landinu að mestu án afskipta. Þannig tókst að [[björgun danskra gyðinga|bjarga nær öllum dönskum gyðingum]] til Svíþjóðar haustið 1943. Þá tók hernámsstjórn Þjóðverja við völdum, en [[danska andspyrnuhreyfingin|dönsk andspyrnuhreyfing]] barðist gegn henni. [[Kristján 10.]] varð mikilvægt tákn andstöðu Dana við hernámið þegar hann reið daglega á hesti um götur Kaupmannahafnar. Árið 1944 sagði Ísland upp konungssambandi við Danmörku og gerðist lýðveldi. Danmörk var frelsuð þegar Þjóðverjar undirrituðu uppgjöf fyrir bresku herliði undir stjórn [[Bernard Montgomery]] 5. maí 1945.

=== Eftirstríðsárin ===
Eftir stríðið var ákveðið að leggja af hlutleysisstefnu Danmerkur og taka þátt í stofnun [[Atlantshafsbandalagið|Atlantshafsbandalagsins]]. Danmörk fékk [[Marshall-aðstoðin|Marshall-aðstoð]] frá Bandaríkjunum í kjölfarið. Staða Grænlands og Færeyja var óviss eftir stríð. Færeyingar höfðu samþykkt sjálfstæði í þjóðaratkvæðagreiðslu 1946 með naumum meirihluta, en þegar Lögþingið lýsti yfir sjálfstæði leysti [[Kristján 10.]] þingið upp og boðaði kosningar þar sem flokkar andsnúnir sjálfstæði fengu meirihluta. Í kjölfarið fengu Færeyjar heimastjórn. Grænland, sem hafði sagt sig úr lögum við Danmörku í stríðinu til að forðast hernám Bandaríkjamanna, var gert að dönsku amti með stjórnarskrárbreytingu árið 1953. Við sama tækifæri var danska þingið sameinað í eina deild og kveðið á um formlegt [[þingræði]]. Grænland fékk heimastjórn, líkt og Færeyjar, árið 1979.

Á eftirstríðsárunum var nokkur uppgangur í dönsku efnahagslífi, sem fór saman við uppbyggingu velferðarkerfis. [[Jafnréttisbarátta]] setti svip sinn á 8. áratuginn og konur fóru í stórum stíl út á vinnumarkaðinn. Danmörk var stofnaðili að [[Fríverslunarsamtök Evrópu|Fríverslunarsamtökum Evrópu]] árið 1960. Árið 1973 gekk Danmörk í [[Evrópubandalagið]]. Færeyjar kusu hins vegar að standa utan þess. Það sama gerði Grænland árið 1985. Á 8. áratugnum hófst efnahagskreppa í kjölfar [[olíukreppan 1973|olíukreppunnar 1973]]. Danmörk var árum saman með neikvæðan viðskiptajöfnuð og atvinnuleysi var landlægt. Hinar ýmsu stjórnir íhaldsmannsins [[Poul Schlüter]] á 9. áratugnum beittu ströngu aðhaldi í efnahagsmálum sem var kallað „[[kartöflukúrinn]]“ og áratugurinn var nefndur „fattig-firserne“.<ref>{{vefheimild|url=https://faktalink.dk/1980erne|titill=1980'erne|höfundur=Anne Anthon Andersen|vefsíða=faktalink|dags=2019}}</ref>

Afleiðingin varð að á 10. áratugnum nutu Danir þess að vera með jákvæðan viðskiptajöfnuð og atvinnuleysið hvarf nánast alveg. Danskir kjósendur höfnuðu [[Maastricht-sáttmálinn|Maastricht-sáttmálanum]] 1992, en samþykktu hann með fjórum undanþágum árið eftir. Danir hafa ekki tekið upp [[evra|evruna]]. [[Hrun Sovétríkjanna]] og sjálfstæði [[Eystrasaltsríkin|Eystrasaltsríkjanna]] gerði að verkum að Danir tóku að sér virkara hlutverk í utanríkismálum.<ref>{{vefheimild|url=https://um.dk/danida/60-aars-udviklingssamarbejde/1990erne|titill=1990'erne - Det lange seje træk: miljø, erhvervssamarbejde og demokrati |vefsíða=Udenrigsministeriet|skoðað=16.5.2024}}</ref> Danir voru meðal [[viljugar þjóðir|viljugra þjóða]] sem tóku þátt í [[Stríðið í Afganistan (2001–2021)|innrás NATO í Afganistan]] 2001 og [[Íraksstríðið|Íraksstríðinu]] 2003.<ref>{{vefheimild|url=https://danmarkshistorien.dk/vis/materiale/danmark-i-krig-1991-2011|titill=Danmark i krig 1991-2011|höfundur=Bo Lidegaard|dags=7.2.2018|vefsíða=danmarkshistorien.dk|útgefandi=Aarhus Universitet}}</ref> Hægristjórn [[Anders Fogh Rasmussen]] innleiddi „skattastopp“ sem kjarna í efnahagsstefnu þar sem bannað var að hækka skatta eða gjöld.<ref>{{vefheimild|titill=Statsminister Anders Fogh Rasmussen og den ideologiske værdikamp i 2000’erne|url=https://danmarkshistorien.dk/vis/materiale/statsminister-anders-fogh-rasmussen-og-den-ideologiske-vaerdikamp-i-2000erne|höfundur=Jesper Vestermark Køber|dags=10.8.2022|vefsíða=danmarkshistorien.dk|útgefandi=Aarhus Universitet}}</ref> [[Lars Løkke Rasmussen]] tók við sem forsætisráðherra þegar [[alþjóðlega fjármálakreppan]] stóð sem hæst og atvinnuleysi fór vaxandi í Danmörku. Sósíaldemókratinn [[Helle Thorning-Schmidt]] leiddi vinstristjórn eftir kosningar 2011. Árið 2015 tók Rasmussen aftur við með hægristjórn, en 2019 komust sósíaldemókratar aftur til valda undir forystu [[Mette Frederiksen]].

==Landfræði==
[[Mynd:Sandy_cliff_beach_at_North_Sea,_Denmark_2004_ubt.jpeg|thumb|Sandströnd í Vendsyssel á Norður-Jótlandi.]]
Flatarmál Danmerkur (fyrir utan [[Grænland]] og [[Færeyjar]]) er 42.952 km<sup>2</sup>. Talan er breytileg vegna sjávarrofs og manngerðra landfyllinga. Landið er því eilítið minna en [[Eistland]] og eilítið stærra en [[Holland]]. Danmörk sjálf á ekki verulegt hafsvæði og bætast innan við þúsund ferkílómetrar við heildaryfirráðasvæði Danmerkur sé það tekið með í 43.094 km<sup>2</sup>. Stöðuvötn þekja 43 km<sup>2</sup>. Landið hækkar í norðri og austri um rétt undir 1 cm á ári sem stækkar ströndina út. Danmörk er í [[Skandinavía|Skandinavíu]] í [[Norður-Evrópa|Norður-Evrópu]] og á aðeins 68 km landamæri að [[Þýskaland]]i í suðri. Landið er umlukið hafi á þrjá vegu. Í vestri er [[Norðursjór]], í norðri er [[Skagerrak]], og í austri eru [[Kattegat]], [[Eyrarsund]] og [[Eystrasalt]].<ref>{{cite web | title=Danmark| website=Den Store Danske | date=2023-10-24 | url=https://denstoredanske.lex.dk/Danmark | access-date=2023-12-09}}</ref> Milli hafsvæðanna eru mörg [[sund (landslagsþáttur)|sund]]. [[Limafjörður]] liggur milli Kattegat og Norðursjávar í norðri, [[Litlabelti]], [[Stórabelti]] og Eyrarsund tengja Kattegat við Eystrasalt í austri, auk fjölda minni farvatna milli dönsku eyjanna. Stærsti hluti Danmerkur, eða 23.872 km<sup>2</sup>, er á [[Jótland]]sskaga. Afgangurinn deilist á 1419 eyjar, þar sem þær stærstu eru [[Sjáland]], [[Vendsyssel-Thy]] og [[Fjón]].<ref>{{vefheimild|útgefandi=Politikens oplysning|url=http://politiken.dk/pol_oplys/article469073.ece|titill=Hvilke øer er de 10 største i Danmark efter areal og befolkning?|vefsíða=politiken.dk|dags=8. febrúar 2008|sótt=7. febrúar 2010}}</ref> Í Danmörku eru fjórar borgir með yfir 100.000 íbúa: [[Kaupmannahöfn]] á Sjálandi, [[Árósar]] og [[Álaborg]] á Jótlandi, og [[Óðinsvé]] á Fjóni.

Vegna hins mikla fjölda eyja á Danmörk eina lengstu strandlengju allra Evrópulanda, eða 8.750 km.<ref name="Nature and Environment">{{cite web |url=http://denmark.dk/portal/page?_pageid=374,520337&_dad=portal&_schema=PORTAL |archive-url=https://web.archive.org/web/20070403235436/http://denmark.dk/portal/page?_pageid=374,520337&_dad=portal&_schema=PORTAL |archive-date=3 April 2007 |title=Nature & Environment |access-date=3 February 2007 |publisher=[[Ministry of Foreign Affairs (Denmark)|Ministry of Foreign Affairs of Denmark]] |url-status=dead }}</ref> Það eru 368 km frá nyrsta odda Danmerkur á [[Norðurströnd Skagen]], að þeim syðsta, [[Gedser Odde]]; og 452 km frá austasta oddanum, [[Østerskær]] í [[Ertholmene]], að þeim vestasta, [[Blåvands Huk]]. Alls eru 1008 [[stöðuvatn|stöðuvötn]] í Danmörku, þar af 16 sem eru yfir 500 [[hektari|hektarar]] að stærð. Stærsta stöðuvatn Danmerkur er [[Arresø]], norðvestan við Kaupmannahöfn.<ref>{{cite book|last=Jensen|first=Lene|chapter=Current status and trends in inland fisheries in Denmark|editor-first=Gunnar|editor-last=Lundqvist|title=Current Status and Trends in Inland Fisheries|location=Copenhagen|publisher=Nordic Council of Ministers|year=1999|isbn=978-9-28930-402-3|pages=10–18}}</ref> Danmörk er að mestu flatlendi með [[slétta|sléttum]], [[klettur|klettum]] og [[sandalda|sandöldum]]. Lægsti punktur Danmerkur er þurrkaði fjörðurinn [[Lammefjord]] á Sjálandi sem liggur 7,5 metra undir sjávarmáli.<ref>{{cite web | last=Ramskov | first=Jens | title=Eksperter strides: Er Lammefjorden eller stenbrud Danmarks laveste punkt? | website=Ingeniøren | date=2013-02-28 | url=https://ing.dk/artikel/eksperter-strides-er-lammefjorden-eller-stenbrud-danmarks-laveste-punkt | language=da | access-date=2023-12-09}}</ref> Hæsti náttúrulegi punktur Danmerkur er [[Møllehøj]] við [[Skanderborg]] á Jótlandi (170,86 metrar á hæð). Næstur kemur [[Yding Skovhøj]] (170,77 m) og [[Ejer Bavnehøj]] (170,35). Allar þessar hæðir eru hluti af [[Ejer-fjöll]]um suðvestan við Skanderborg.<ref>[http://www.danskebjerge.dk/dansktop.htm Kort þar sem hæstu fjöllin eru merkt]</ref>

Landslag er ólíkt í ólíkum landshlutum Danmerkur. Á [[Borgundarhólmur|Borgundarhólmi]] er að finna [[berggrunnur|berggrunn]]. [[Vestur-Jótland]] einkennist af [[akur|ökrum]], [[plantekra|plantekrum]] og litlum [[engi|engjum]]. Á [[Norður-Jótland]]i eru sandstrendur við stóra kletta, og votlendissléttur.

==Stjórnmál==
[[Mynd:Frederik, Crown Prince of Denmark in 2018.jpg|thumb|Friðrik 10. hefur verið Danakonungur frá 2024]]
Í Danmörku er formlega [[þingbundin konungsstjórn]]. [[Danakonungur|Konungur Danmerkur]], [[Friðrik 10. Danakonungur|Friðrik 10.]], er [[þjóðhöfðingi]] sem fer formlega með [[framkvæmdavald]] og er forseti [[ríkisráð Danmerkur|ríkisráðs Danmerkur]]. Eftir upptöku [[þingræði]]s í Danmörku er hlutverk þjóðhöfðingjans aðallega táknrænt eins og formleg skipun og uppsögn [[forsætisráðherra Danmerkur]] og annarra ráðherra í [[ríkisstjórn Danmerkur]]. Konungurinn ber ekki sjálfur ábyrgð á stjórnarathöfnum og persóna hans er friðhelg.

Danmörk er í fimmta sæti í [[lýðræðisvísitalan|lýðræðisvísitölu]] ''[[Economist]]'' og í fyrsta sæti [[spillingarvísitalan|spillingarvísitölu]] [[Transparency International]]. 

===Stjórnvöld===
[[Mynd:Det_danske_parlament.jpg|thumb|left|Fundarsalur danska þingsins í Kristjánsborgarhöll sem hýsir auk þess hæstarétt og skrifstofu forsætisráðherra]]
Stjórnskipan í Danmörku byggist á [[stjórnarskrá Danmerkur]] sem var samin árið [[1849]]. Til að breyta stjórnarskránni þarf hreinan meirihluta á tveimur þingum og síðan einfaldan meirihluta í þjóðaratkvæðagreiðslu með minnst 40% þátttöku. Henni hefur verið breytt fjórum sinnum, síðast árið 1953.

[[Þjóðþing Danmerkur]] (''Folketinget'') fer með [[löggjafarvald]] og situr í einni deild. Það er æðsti löggjafi landsins, getur sett lög um alla hluti og er óbundið af fyrri þingum. Til að lög öðlist gildi þarf að leggja þau fyrir ríkisráðið og þjóðhöfðingjann sem staðfestir þau með undirskrift sinni innan 30 daga.

Í Danmörku er [[þingbundin konungsstjórn]] og [[fulltrúalýðræði]] með [[almennur kosningaréttur|almennum kosningarétti]]. Þingkosningar eru [[hlutfallskosning]]ar milli [[stjórnmálaflokkur|stjórnmálaflokka]] þar sem flokkar þurfa minnst 2% atkvæða til að koma að manni. Á þinginu eru 175 þingmenn auk fjögurra frá Grænlandi og Færeyjum. Þingkosningar eru haldnar á fjögurra ára fresti hið minnsta en forsætisráðherra getur óskað eftir því að þjóðhöfðingi boði til kosninga áður en kjörtímabili lýkur. Þingið getur neytt forsætisráðherra til að segja af sér með því að samþykkja [[vantraust]] á hann.

Framkvæmdavaldið er formlega í höndum konungs, en forsætisráðherra og aðrir ráðherrar fara með það fyrir hennar hönd. Forsætisráðherra er skipaður sá sem getur aflað meirihluta í þinginu og er venjulega formaður stærsta stjórnmálaflokksins eða leiðtogi stærsta flokkabandalagsins. Oftast er ríkisstjórn Danmerkur [[samsteypustjórn]] og oft líka [[minnihlutastjórn]] sem reiðir sig á stuðning minni flokka utan ríkisstjórnar til að ná meirihluta í einstökum málum. 

Frá [[þingkosningar í Danmörku 2022|þingkosningum 2022]] hefur [[Mette Frederiksen]] verið forsætisráðherra í samsteypustjórn [[Jafnaðarmannaflokkurinn (Danmörk)|Jafnaðarmannaflokksins]], [[Venstre]] og [[Moderaterne]].

===Dómsvald===
Í Danmörku gildir [[rómverskur réttur]] sem skiptist milli dómstóla á sviði [[einkaréttur|einkaréttar]] og [[stjórnsýsluréttur|stjórnsýsluréttar]]. Dómskerfi landanna sem mynda konungsríkið er aðskilið en hægt er að skjóta málum frá Færeyjum og Grænlandi til [[hæstiréttur Danmerkur|hæstaréttar Danmerkur]] sem er æðsta dómsvald í Danmörku.

Greinar 62 og 64 í stjórnarskránni kveða á um sjálfstæði dómstóla frá ríkisstjórn og þingi. 

===Alþjóðatengsl og her===
[[Mynd:Danish_Military_Police.JPG|thumb|right|Danskir hermenn í þjálfun í Þýskalandi]]
Alþjóðatengsl Danmerkur mótast að miklu leyti af aðild landsins að [[Evrópusambandið|Evrópusambandinu]] sem Danmörk gekk í árið 1973. Danmörk hefur sjö sinnum farið með formennsku í [[Evrópuráðið|Evrópuráðinu]], síðast árið 2012. Danmörk batt enda á [[hlutleysi]] landsins sem hafði verið hornsteinn utanríkisstefnunnar í tvær aldir eftir [[Síðari heimsstyrjöld]] þegar landið var hernumið af [[Þýskaland|Þjóðverjum]]. Danmörk varð þannig stofnaðili að [[Atlantshafsbandalagið|Atlantshafsbandalaginu]] 1949. Danmörk rekur virka utanríkisstefnu með áherslu á [[mannréttindi]] og [[lýðræði]]. Á síðari árum hafa Grænland og Færeyjar í auknum mæli tekið sjálfstæðar ákvarðanir í utanríkismálum, meðal annars í tengslum við [[fiskveiðar]], [[hvalveiðar]] og Evrópumál. Færeyjar og Grænland eru hvorki aðilar að Evrópusambandinu né [[Schengen-svæðið|Schengen-svæðinu]]. 

[[Her Danmerkur]] (''Forsvaret'') hefur á að skipa um 33.000 manna liði á friðartímum sem skiptast milli [[landher Danmerkur|landhers]], [[floti Danmerkur|flota]] og [[flugher Danmerkur|flughers]]. Konungurinn er yfirmaður heraflans. 

[[Danska neyðarþjónustan]] hefur á að skipa um 2.000 manns og um 4.000 starfa í sérhæfðum deildum eins og [[danska landvarnasveitin|dönsku landvarnasveitinni]], [[rannsóknarþjónusta danska hersins|rannsóknarþjónustunni]] og [[danska leyniþjónustan|leyniþjónustunni]]. Að auki eru um 55.000 sjálfboðaliðar í [[danska heimavarnaliðið|danska heimavarnaliðinu]]. Danmörk hefur verið virkur þátttakandi í alþjóðlegum [[friðargæsla|friðargæslusveitum]], þar á meðal í [[Kosóvó]], [[Líbanon]] og [[Afganistan]]. Um 450 danskir hermenn voru í [[Írak]] frá 2003 til 2007. Danmörk hefur haft umsjón með aðstoð Atlantshafsbandalagsins við [[Eystrasaltslöndin]].

===Stjórnsýslueiningar===
{{Image label begin|image=Denmark regions.svg|width=250|float=right}} 
{{Image label small|x=0.20|y=0.56|scale=250|text=[[Midtjylland]]}}
{{Image label small|x=0.34|y=0.23|scale=250|text=[[Nordjylland]]}}
{{Image label small|x=0.09|y=0.75|scale=250|text=[[Syddanmark]]}}
{{Image label small|x=0.80|y=0.61|scale=250|text=[[Hovedstaden]]}}
{{Image label small|x=0.68|y=0.84|scale=250|text=[[Sjælland]]}}
{{Image label end}}
Danmörk skiptist í fimm héruð. Héruðin skiptast enn fremur í tíu landshluta (kjördæmi) í þingkosningum. [[Norður-Jótland]] er eina héraðið sem er óskipt. Tölfræðistofnun Danmerkur skiptir landinu í ellefu landshluta. Höfuðborgarsvæðið, [[Hovedstaden]], skiptist í fjóra landshluta og þar af er eyjan [[Borgundarhólmur]] einn en hinir þrír á Stór-Kaupmannahafnarsvæðinu.

Í Danmörku eru [[Listi yfir sveitarfélög í Danmörku|98 sveitarfélög]]. Austasta land Danmerkur, eyjan [[Ertholmene]], tilheyrir hvorki héraði né sveitarfélagi og heyrir undir [[danska varnarmálaráðuneytið]]. 

Héruðin voru stofnuð við sveitarstjórnarumbæturnar árið 2007 og tóku við af sextán [[amt|ömtum]]. Á sama tíma var sveitarfélögum fækkað úr 270. Nú er íbúafjöldi sveitarfélaga að jafnaði meiri en 20.000 með nokkrum undantekningum. Sveitarstjórnir og héraðsráð eru kosin í beinum kosningum á fjögurra ára fresti. Síðustu [[sveitarstjórnarkosningar í Danmörku]] voru haldnar árið 2013. Sveitarfélögin eru grunnstjórnsýslueining í héraði og jafngilda löggæsluumdæmum, héraðsdómsumdæmum og kjördæmum í sveitarstjórnarkosningum. 

Í héraðsráðum sitja 41 fulltrúi kjörnir til fjögurra ára í senn. Yfir héraðsráðinu er héraðsráðsformaður sem ráðið kýs sér. Héraðsráðin fara með [[heilbrigðisþjónusta|heilbrigðisþjónustu]], [[félagsþjónusta|félagsþjónustu]] og [[atvinnuþróun]], en ólíkt ömtunum innheimta þau ekki [[skattur|skatta]]. Heilsugæslan er að mestu fjármögnuð með sérstöku 8% heilbrigðisframlagi og fjármunum frá ríkinu og sveitarfélögum. Önnur mál sem ömtin báru ábyrgð á voru flutt til hinna stækkuðu sveitarfélaga. 

Héruðin eru mjög misfjölmenn. Höfuðborgarsvæðið er þannig meira en þrisvar sinnum fjölmennara en Norður-Jótland. Meðan ömtin voru við lýði höfðu sum sveitarfélög á höfuðborgarsvæðinu, eins og [[Kaupmannahöfn]] og [[Frederiksberg]], fengið sömu stöðu og ömtin. 

{|class="wikitable" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"
|- style="background:#ccc;"
!  colspan="2"| Danskt heiti !! Íslenskt heiti !! Stjórnarsetur !! Fjölmennasta borg || Íbúar<br><small>(janúar 2015)</small> !! Flatarmál<br/><small>(km²)</small>
|-
|style="background-color:#ff8080;"| || [[Hovedstaden]] || [[Höfuðborgarsvæði Danmerkur]] || [[Hillerød]] || [[Kaupmannahöfn]] || style="text-align:right;"| 1.768.125 || style="text-align:right;"| 2.568,29
|-
|style="background-color:#cdde87;"| || [[Midtjylland]] || [[Mið-Jótland]] || [[Viborg (Danmörku)|Viborg]] || [[Árósar]] || style="text-align:right;"| 1.282.750 || style="text-align:right;"| 13.095,80
|-
|style="background-color:#aaeeff;"| || [[Nordjylland]] || [[Norður-Jótland]] || [[Álaborg]] || [[Álaborg]] || style="text-align:right;"| 582.632 || style="text-align:right;"| 7.907,09
|-
|style="background-color:#afe9af;"| || [[Region Sjælland|Sjælland]] || [[Sjálandshérað|Sjáland]] || [[Sórey]] || [[Hróarskelda]] || style="text-align:right;"| 820.480 || style="text-align:right;"| 7.268,75
|-
|style="background-color:#e9c6af;"| || [[Syddanmark]] || [[Suður-Danmörk]] || [[Vejle]] || [[Óðinsvé]] || style="text-align:right;"| 1.205.728 || style="text-align:right;"| 12.132,21
|-
| colspan=7 |'''Heimild:''' [http://www.noegletal.dk Lykiltölur]
|}

===Grænland og Færeyjar===
[[Konungsríkið Danmörk]] er eitt óskipt ríki sem nær yfir [[Færeyjar]] og [[Grænland]], auk Danmerkur. Þetta eru tvö lönd í [[Norður-Atlantshaf]]i með [[heimastjórn]] í eigin málum þótt danska ríkið fari að mestu leyti með utanríkis- og varnarmál. Þau hafa því eigin þing og ríkisstjórn, en auk þess tvo fulltrúa hvort á danska þinginu. [[Ríkisumboðsmaður|Ríkisumboðsmenn]] eru fulltrúar danska ríkisins á [[lögþing Færeyja|lögþingi Færeyja]] og [[Grænlenska þingið|grænlenska þinginu]]. [[Grænlendingar]] eru auk þess skilgreindir sem sérstök [[frumbyggjar|frumbyggjaþjóð]] með aukinn [[sjálfsákvörðunarréttur|sjálfsákvörðunarrétt]]. 

{| class="wikitable" style="font-size:90%;" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"
|-
! Land
! [[Listi yfir lönd eftir mannfjölda|Íbúafjöldi]] <small>(2013)</small>
! Flatarmál <small>(km²)</small>
! [[Höfuðborg]]
! Þing
! Forsætisráðherra
|-
| {{GRL}} [[Grænland]] <small>(''Kalaallit Nunaat'')</small>
| 56.370
| 2.166.086
| [[Nuuk]]
| ''[[Inatsisartut]]''
| [[Múte Bourup Egede]] 
|-
| {{FRO}} [[Færeyjar]] <small>(''Føroyar'')</small>
| 49.709
| 1.399
| [[Tórshavn]]
| ''[[Løgting]]''
| [[Aksel V. Johannesen]]
|-
|}

== Efnahagslíf ==
[[File:Lego Color Bricks.jpg|thumb|right|[[Lego]]-kubbar eru framleiddir af [[The Lego Group]] með höfuðstöðvar í [[Billund]].]]
Danmörk býr við [[þróað hagkerfi|þróað]] [[blandað hagkerfi]] og telst vera [[hátekjuland]] samkvæmt [[Heimsbankinn|Heimsbankanum]].<ref>[http://data.worldbank.org/about/country-and-lending-groups#High_income Country and Lending Groups.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140702131322/http://data.worldbank.org/about/country-and-lending-groups#High_income |date=2 July 2014 }} Heimsbankinn. Skoðað 14. mars 2016.</ref> Árið 2017 var Danmörk í 16. sæti á lista yfir lönd eftir þjóðartekjum á mann kaupmáttarjafnað og í 10. sæti að nafnvirði.<ref name=wb>{{Cite web |url=http://databank.worldbank.org/data/download/GNIPC.pdf |title=Gross national income per capita 2017, Atlas method and PPP. World Development Indicators database, World Bank, 21 September 2018. Retrieved 6 December 2018. |access-date=6 December 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140912071238/http://databank.worldbank.org/data/download/GNIpc.pdf |archive-date=12 September 2014 |url-status=live  }}</ref> Danmörk er með hæstu löndum á [[Vísitala um viðskiptafrelsi|vísitölu um viðskiptafrelsi]].<ref>[http://www.heritage.org/index/Ranking "Country Ratings"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170916153902/http://www.heritage.org/index/ranking |date=16 September 2017 }}, 2012 Index of Economic Freedom. Sótt 12. janúar 2012.</ref><ref name="2011-09-20_fraserinstitute">{{cite web | url = http://www.freetheworld.com/2011/reports/world/EFW2011_complete.pdf | archive-url = https://web.archive.org/web/20110926213117/http://www.freetheworld.com/2011/reports/world/EFW2011_complete.pdf | url-status=dead | archive-date = 26 September 2011 | title = Economic Freedom of the World: 2011 Annual Report Complete Publication (2.7 MB) | website = [[freetheworld.com]] | publisher = [[Fraser Institute]] | year = 2011 | access-date =20 September 2011 }}</ref> Hagkerfi Danmerkur er það 10. samkeppnishæfasta í heimi og það 6. samkeppnishæfasta í Evrópu, samkvæmt [[World Economic Forum]] árið 2018.<ref name="wefcomp">{{cite web |url=http://reports.weforum.org/global-competitiveness-report-2018/competitiveness-rankings/ |title=Global Competitiveness Report 2018 |publisher=World Economic Forum |access-date=6 December 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181208123549/http://reports.weforum.org/global-competitiveness-report-2018/competitiveness-rankings/ |archive-date=8 December 2018 |url-status=dead  }}</ref>

Danmörk er með fjórða hæsta hlutfall háskólamenntaðra í heimi.<ref>[http://www.uis.unesco.org/Library/Documents/ged09-en.pdf UNESCO 2009 Global Education Digest] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20111128145810/http://www.uis.unesco.org/Library/Documents/ged09-en.pdf |date=28 November 2011 }}, deilir 4. sæti með Finnlandi með hlutfallið 30,3%. Graf á s 28, tafla á s 194.</ref> Landið situr í efsta sæti hvað varðar [[réttindi verkafólks]].<ref>Kevin Short (28 May 2014). [https://www.huffingtonpost.com/2014/05/28/worst-countries-workers_n_5389679.html The Worst Places On The Planet To Be A Worker] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140528214143/http://www.huffingtonpost.com/2014/05/28/worst-countries-workers_n_5389679.html|date=28 May 2014}}. ''[[The Huffington Post]].'' Sótt 28. maí 2014.</ref> Landsframleiðsla á vinnustund var sú 13. hæsta í heimi árið 2009. Tekjuójöfnuður í Danmörku er nálægt meðaltali [[OECD]]-ríkja,<ref>{{cite web |url=http://www.oecd.org/eco/public-finance/TacklingincomeinequalityTheroleoftaxesandtransfers.pdf |title=Tackling income inequality. The role of taxes and transfers. |first1=Isabelle|last1=Joumard|first2=Mauro|last2=Pisu|first3=Debbie|last3=Bloch |publisher=OECD |date=2012 |access-date=10 February 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20141228060612/http://www.oecd.org/eco/public-finance/TacklingincomeinequalityTheroleoftaxesandtransfers.pdf |archive-date=28 December 2014 |url-status=live  }}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.cbs.dk/files/cbs.dk/new_papers_4.pdf |title=Sources and impact of rising inequality in Denmark |first1=Ioana|last1=Neamtu|first2=Niels|last2=Westergaard-Nielsen|date=March 2013 |access-date=10 February 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150211011217/http://www.cbs.dk/files/cbs.dk/new_papers_4.pdf |archive-date=11 February 2015 |url-status=live  }}</ref> en eftir skatta og opinbera styrki er hann umtalsvert lægri. Samkvæmt [[Eurostat]] er [[Gini-stuðull]] Danmerkur sá 7. lægsti í Evrópu árið 2017.<ref name=eurostat>{{Cite web |url=http://appsso.eurostat.ec.europa.eu/nui/submitViewTableAction.do |title=Gini coefficient of equivalised disposable income – EU-SILC survey. Eurostat, last data update 20 November 2018, retrieved 6 December 2018. |access-date=6 December 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20141006122431/http://appsso.eurostat.ec.europa.eu/nui/submitViewTableAction.do |archive-date=6 October 2014 |url-status=dead  }}</ref>
Samkvæmt [[Alþjóðagjaldeyrissjóðurinn|Alþjóðagjaldeyrissjóðnum]] eru lágmarkslaun í Danmörku þau hæstu í heimi.<ref>{{cite web |url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2010/02/weodata/index.aspx |title=World Economic Outlook Database, October 2010 Edition |publisher=IMF |date=6 October 2010 |access-date=5 July 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110222101150/http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2010/02/weodata/index.aspx |archive-date=22 February 2011 |url-status=live  }}</ref> Í Danmörku eru engin lög um lágmarkslaun, þannig að þetta stafar af öflugum [[verkalýðsfélag|verkalýðsfélögum]]. Sem dæmi má nefna að vegna samninga verkalýðsfélagsins [[Fagligt Fælles Forbund]] og atvinnurekendasamtakanna [[Horesta]], hefur starfsfólk hjá [[McDonald's]] og öðrum skyndibitakeðjum í Danmörku 20 dollara á tímann, yfir helmingi meira en starfsfélagar þeirra fá í Bandaríkjunum, auk þess að fá greidd sumarfrí, [[foreldraorlof]] og lífeyri.<ref>Liz Alderman and Steven Greenhouse (27 October 2014). [https://www.nytimes.com/2014/10/28/business/international/living-wages-served-in-denmark-fast-food-restaurants.html Living Wages, Rarity for U.S. Fast-Food Workers, Served Up in Denmark] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20141028002802/http://www.nytimes.com/2014/10/28/business/international/living-wages-served-in-denmark-fast-food-restaurants.html |date=28 October 2014 }}. ''[[The New York Times]].'' Retrieved 28 October 2014.</ref> Aðild að verkalýðsfélögum í Danmörku var 68% árið 2015.<ref>Sjá Anders Kjellberg og Christian Lyhne Ibsen [https://lup.lub.lu.se/search/ws/files/21682547/Kjellberg_og_Ibsen_2016_ur_Due_og_Madsen.pdf "Attacks on union organizing: Reversible and irreversible changes to the Ghent-systems in Sweden and Denmark"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170309062312/https://lup.lub.lu.se/search/ws/files/21682547/Kjellberg_og_Ibsen_2016_ur_Due_og_Madsen.pdf |date=9 March 2017 }} in Trine Pernille Larsen and Anna Ilsøe (eds.)(2016) ''Den Danske Model set udefra (The Danish Model Inside Out) – komparative perspektiver på dansk arbejdsmarkedsregulering'', Copenhagen: Jurist- og Økonomforbundets Forlag (pp.292)</ref>

Danmörk á hlutfallslega mikið ræktanlegt land og efnahagur landsins byggðist áður fyrr aðallega á [[landbúnaður|landbúnaði]]. Frá 1945 hafa [[iðnaður]] og [[þjónusta]] vaxið hratt. Árið 2017 stóð þjónustugeirinn undir 75% af vergri landsframleiðslu, framleiðsluiðnaður var um 15% og landbúnaður innan við 2%.<ref>{{Cite web |url=http://statistikbanken.dk/nabp10 |title=StatBank Denmark, Table NABP10: 1-2.1.1 Production and generation of income (10a3-grouping) by transaction, industry and price unit. Retrieved on December 6, 2018. |access-date=6 December 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181117022122/http://statistikbanken.dk/NABP10 |archive-date=17 November 2018 |url-status=dead  }}</ref> Helstu iðngreinar eru framleiðsla á [[vindhverfill|vindhverflum]], [[lyfjaiðnaðurinn|lyfjaframleiðsla]], framleiðsla á [[lækningatæki|lækningatækjum]], [[vél]]ar og flutningstæki, [[matvælavinnsla]] og [[byggingariðnaður]].<ref name="factbook2">{{cite web|date=3 December 2018|url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/denmark/|title=Denmark|work=The World Factbook|publisher=CIA|access-date=18 December 2018}}</ref> Um 60% af útflutningsverðmæti er vegna útflutningsvara, en 40% er vegna þjónustuútflutnings, aðallega skipaflutninga. Helstu útflutningsvörur Danmerkur eru vindhverflar, lyf, vélar og tæki, kjöt og kjötvörur, mjólkurvörur, fiskur, húsgögn og aðrar hönnunarvörur.<ref name="factbook2" /> Danmörk flytur meira út en inn af mat og orku og hefur í mörg ár búið við jákvæðan [[greiðslujöfnuður|greiðslujöfnuð]] þannig að landið á meira útistandandi en það skuldar. Þann 1. júlí 2018 jafngilti staða erlendra eigna 64,6% af vergri landsframleiðslu.<ref>{{Cite web |url=https://ec.europa.eu/eurostat/web/products-datasets/-/TIPSII40 |title=Eurostat: Net international investment position – quarterly data, % of GDP. Last update 24 October 2018, retrieved December 6 2018. |access-date=6 December 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181126221506/https://ec.europa.eu/eurostat/web/products-datasets/-/TIPSII40 |archive-date=26 November 2018 |url-status=live  }}</ref>

[[File:Svin ved Tarm, Jylland aug 2015 (20871345365).jpg|thumb|Danmörk er stór framleiðandi og útflytjandi svínakjöts.]]
Danmörk er hluti af [[innri markaður Evrópusambandsins|innri markaði Evrópusambandsins]] með 508 milljón neytendur. Viðskiptalöggjöfin er að hluta bundin samningum milli aðila sambandsins og löggjöf þess. Danskur almenningur styður almennt [[frjáls viðskipti]]; í könnun frá 2016 sögðust 57% svarenda telja að hnattvæðing væri tækifæri, meðan 18% litu á hana sem ógnun.<ref>[https://finans.dk/finans/okonomi/ECE9155832/danskerne-og-lo-elsker-globalisering/?ctxref=ext  Danskerne og LO elsker globalisering. Newspaper article 17 November 2016 on finans.dk. Retrieved 6 December 2018.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181206192549/https://finans.dk/finans/okonomi/ECE9155832/danskerne-og-lo-elsker-globalisering/?ctxref=ext |date=6 December 2018 }}</ref> 70% af viðskiptum landsins eru innan Evrópusambandsins. Stærstu viðskiptalönd Danmerkur árið 2017 voru Þýskaland, Svíþjóð, Bretland og Bandaríkin.<ref name="factbook">{{cite web|date=19 January 2012|url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/denmark/|title=Denmark|work=The World Factbook|publisher=CIA|access-date=4 February 2012}}</ref>

[[Dönsk króna]] (DKK) er gjaldmiðill í Danmörku. Hún er [[fastgengi|fest]] við [[evra|evru]] á genginu 7,46 krónur á evru, í gegnum [[gengissamstarf Evrópu]]. Þrátt fyrir að Danir hafi hafnað upptöku evrunnar í þjóðaratkvæðagreiðslu árið 2000<ref name=denmarkandtheeuro>{{cite web|url=http://www.nationalbanken.dk/DNUK/Euro.nsf/side/Denmark_and_the_euro!OpenDocument |title=Denmark and the euro |access-date=3 February 2007 |date=17 November 2006 |publisher=[[Danmarks Nationalbank]] |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20061116210231/http://nationalbanken.dk/DNUK/Euro.nsf/side/Denmark_and_the_euro!OpenDocument |archive-date=16 November 2006 }}</ref> fylgir Danmörk stefnu [[Efnahags- og myntbandalag Evrópu|Efnahags- og myntbandalags Evrópu]] og uppfyllir kröfur fyrir upptöku evrunnar. Í maí 2018 sögðust 29% svarenda í Danmörku í könnun frá [[Eurobarometer]] vera hlynnt myntbandalaginu og evrunni, meðan 65% voru á móti því.<ref>{{Cite web |url=http://ec.europa.eu/commfrontoffice/publicopinion/index.cfm/Survey/getSurveyDetail/instruments/STANDARD/yearFrom/1999/yearTo/2018/surveyKy/2180 |title=Standard Eurobarometer 89, Spring 2018. The key indicators. Publication date June 2018. Retrieved 18 December 2018. |access-date=18 December 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181226232843/http://ec.europa.eu/commfrontoffice/publicopinion/index.cfm/Survey/getSurveyDetail/instruments/STANDARD/yearFrom/1999/yearTo/2018/surveyKy/2180 |archive-date=26 December 2018 |url-status=live  }}</ref>

Stærstu fyrirtæki Danmerkur miðað við veltu eru: [[A.P. Møller-Mærsk]] (skipaflutningar), [[Novo Nordisk]] (lyfjaframleiðandi), [[ISS A/S]] (eignaumsýsla), [[Vestas]] (vindmyllur), [[Arla Foods]] (mjólkurvörur), [[DSV (fyrirtæki)|DSV]] (flutningar), [[Carlsberg Group]] (bjór), [[Salling Group]] (smásala), [[Ørsted (fyrirtæki)|Ørsted A/S]] (orkufyrirtæki), [[Danske Bank]] (fjármálafyrirtæki).<ref>{{cite web|title=The largest companies by turnover in Denmark|url=http://www.largestcompanies.com/toplists/denmark/largest-companies-by-turnover|website=largestcompanies.com|publisher=Nordic Netproducts AB|access-date=18 December 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20181106204016/http://www.largestcompanies.com/toplists/denmark/largest-companies-by-turnover|archive-date=6 November 2018|url-status=live}}</ref>

== Íbúar ==
===Trúarbrögð===
[[Mynd:Roskilde_mpazdziora.JPG|thumb|right|[[Dómkirkjan í Hróarskeldu]] hefur verið grafkirkja dönsku konungsfjölskyldunnar frá því á 15. öld.]]
Yfir 72% íbúa Danmerkur eru skráðir í [[danska kirkjan|dönsku þjóðkirkjuna]] sem er [[lúterstrú|lútersk-evangelísk]] [[þjóðkirkja]]. Þrátt fyrir þennan mikla fjölda eru aðeins um 3% sem mæta reglulega í messur. Í stjórnarskrá Danmerkur er kveðið á um [[trúfrelsi]] en einn meðlimur dönsku konungsfjölskyldunnar verður að vera meðlimur þjóðkirkjunnar. 

Árið 1682 fengu þrjú trúfélög leyfi til að starfa utan þjóðkirkjunnar: [[kaþólsk trú|kaþólska kirkjan]], [[danska fríkirkjan]] og [[gyðingdómur|gyðingar]]. Upphaflega var samt ólöglegt að snúast til þessara trúarbragða. Fram á 8. áratug 20. aldar fengu trúfélög opinbera viðurkenningu en síðan þá er engin þörf á slíku og hægt er að fá leyfi til að framkvæma giftingar og aðrar athafnir án formlegrar viðurkenningar.

[[Íslam|Múslimar]] eru rétt um 3% íbúa Danmerkur og eru fjölmennasti minnihlutatrúarhópur landsins. Árið 2009 voru nítján trúfélög múslima skráð í Danmörku. Samkvæmt tölum danska utanríkisráðuneytisins eru íbúar sem hafa önnur trúarbrögð um 2% íbúa landsins.

== Menning ==
===Íþróttir===
[[Mynd:Niels_Kristian_Iversen02.JPG|thumb|left|[[Niels Kristian Iversen]] keppir í speedway]]
Danir hafa náð langt á alþjóðavísu í fjölda íþróttagreina. [[Knattspyrna]] er langvinsælasta íþróttin í Danmörku og er [[danska úrvalsdeildin]] efsta deildin.<ref>[http://www.netpub.dk/netpub/client_projects/udenrigsministeriet/project/8911/8911/pdf/Body_Culture_and_Sport.pdf Body, culture and sport] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20111116215753/http://www.netpub.dk/netpub/client_projects/udenrigsministeriet/project/8911/8911/pdf/Body_Culture_and_Sport.pdf |date=2011-11-16 }} (2003) Utanríkisráðuneyti Danmerkur</ref> Þekktustu knattspyrnumenn Danmerkur eru [[Allan Simonsen]], [[Peter Schmeichel]] og [[Michael Laudrup]]. [[Handbolti]] hefur vaxið að vinsældum síðustu áratugi og [[danska karlalandsliðið í handknattleik]] hefur unnið flest verðlaun allra liða í [[Evrópumót karla í handbolta|Evrópumóti karla í handbolta]]. [[Danska kvennalandsliðið í handknattleik]] hefur sigrað [[Evrópumót kvenna í handbolta]] þrisvar og unnið alls til fimm verðlauna. 

[[Vatnaíþrótt]]ir eins og [[kappsigling]]ar, [[kappróður]], [[kanó]]- og [[kajakróður]], [[sund]] og [[stangveiði]] eru vinsælar íþróttagreinar í Danmörku. [[Paul Elvstrøm]] vann gullverðlaun í siglingum á fjórum [[Ólympíuleikarnir|Ólympíuleikum]] í röð. Danmörk er mikið [[hjólreiðar|hjólreiðaland]] og danski hjólreiðamaðurinn [[Bjarne Riis]] sigraði [[Tour de France]] árið 1996. [[Golf]], [[tennis]], [[badminton]] og [[íshokkí]] eru líka vinsælar greinar. [[Lene Køppen]] og [[Camilla Martin]] urðu heimsmeistarar í badminton 1977 og 1999. Danir hafa náð langt í [[speedway]]-[[mótorhjól]]akappakstri og unnið [[Speedway-heimsbikarinn]] nokkrum sinnum.

Á [[sumarólympíuleikarnir 2012|ólympíuleikunum í London]] 2012 unnu Danir til gullverðlauna í kappróðri og hjólreiðum karla og silfurverðlaun í siglingum, [[skotfimi]] karla, kappróðri kvenna og [[badminton]] karla.

== Tilvísanir ==
{{reflist}}

== Tenglar ==
* [https://www.norden.org/is/information/stadreyndir-um-danmorku Staðreyndir um Danmörku á Norden.org]

{{Evrópa}}
{{Evrópusambandið}}
{{Evrópuráðið}}
{{Norðurlandaráð}}
{{Atlantshafsbandalagið}}
{{Efnahags- og framfarastofnunin}}

[[Flokkur:Danmörk| ]]
[[Flokkur:Norðurlönd]]