George Sand

Málverk af George Sand eftir Auguste Charpentier frá árinu 1838.

George Sand var listamannsnafn franska rithöfundarins, gagnrýnandans, leikritaskáldsins og blaðamannsins Amantine Aurore Lucile Dupin (1. júlí 1804 – 8. júní 1876). Sand var einn afkastamesti rithöfundur síns tíma og skrifaði á ferli sínum sjötíu skáldsögur og fimmtíu bindi af margvíslegu efni, þ. á m. smásögum, leikritum, endurminningum og stjórnmálaritgerðum.

George Sand fór að fordæmi langömmu sinnar, sem hún dáðist mjög að og barðist fyrir kvenréttindum, gagnrýndi hjónabönd og beitti sér gegn fordómum íhaldssams samfélagsins. Sand var nokkuð alræmd vegna fjölmargra ástarsambanda sinna, fyrir að klæða sig í karlmannsfötum og fyrir að nota karlmannsnafn sem listamannsnafn. Nafnið George Sand tók hún upp árið 1829 og gerði það að nokkurs konar tísku meðal kvenhöfunda að undirrita verk sín með karlmannsnöfnum.

Þrátt fyrir að eiga sér fjölmarga gagnrýnendur á borð við Charles Baudelaire og Jules Barbey d'Aurevilly var George Sand virkur þátttakandi í vitsmuna- og menningarsamfélagi síns tíma og tók á setri sínu í Nohant-Vic og í Palaiseau við fjölbreyttum gestum, þ. á m. Franz Liszt, Frédéric Chopin, Marie d'Agoult, Honoré de Balzac, Gustave Flaubert og Eugène Delacroix. Sumum þeirra gaf hún ráðleggingar og hvatti aðra áfram. Hún var góðvinur Victors Hugo í gegn um bréfaskipti en þau hittust þó aldrei augliti til auglitis.

Frá og með árinu 1848 var George Sand einnig virk í stjórnmálum og tók þátt í útgáfu þriggja tímarita: La Cause du peuple, Le Bulletin de la République og l'Éclaireur þar sem hún biðlaði til Napóleons III að hlífa pólitískum föngum, þar á meðal Victor Hugo.

Ritverk hennar eru afar fjölbreytt og oft staðsett í héraðinu Berry. Fyrstu skáldsögur hennar, líkt og Indiana (1832), höfnuðu ýmsum samfélagsgildum og lögðu áherslu á kvenréttindabyltinguna með því að sýna skoðanir og tilfinningar kvenna, sem þá var fáheyrt og umdeilt bæði meðal almennings og í bókmenntaelítunni. Sand tók einnig fyrir víðari samfélagsgagnrýni og gerðist málsvari verkamanna og fátæklinga. Hún ímyndaði sér stéttlaust samfélag án átaka. Seinna sneri hún sér að landsbyggðinni og samdi sveitaskáldsögur í rómantískum stíl líkt og La Mare au diable (1846), François le Champi (1848), La Petite Fadette (1849) og Les Maîtres sonneurs (1853).

George Sand var frumkvöðull í sagnageirum líkt og sjálfsævisögum og sögulegum skáldsögum. Á efri árum samdi hún fjölda leikrita sem ekki voru gefin út eða sett á svið fyrr en eftir hennar ævidaga.