Skoða frumkóða fyrir Umsátrið um Srebrenica

{{Hlutleysi|Frásögn kann að vera hlutdræg Serbum}}
{{hreingerning}}

[[Mynd:Bosnia areas of control Sep 94.jpg|thumb|right|150px|"Griðasvæði" í austurhluta Bosníu [[Srebrenica]], [[Žepa]] og [[Goražde]] eru á því svæði, sem liggur að Serbíu (september 1994)]]
'''Fall Srebrenica og Žepa''' (í  [[11. júlí]] og [[25. júlí]] [[1995]]) er einn af afdrifaríkustu atburðum [[Júgóslavíustríðin|Júgóslavíustríðanna]] sem notaðir voru sem átylla fyrir [[hernaðaríhlutun í Bosníu]].<ref>http://timarit.is/view_page_init.jsp?pageId=1857922</ref><ref>{{cite web |url=http://www.nato.int/docu/review/2005/issue3/icelandic/history.html |title=Teningnum kastað |access-date=2011-05-06 |archive-date=2009-05-10 |archive-url=https://web.archive.org/web/20090510110233/http://www.nato.int/docu/review/2005/issue3/icelandic/history.html |url-status=dead }}</ref><ref>Confidential Memorandum of understanding (MOU) between CINCSOUTH and FC UNPF pursuant to the North. Atlantic Council (NAC) decisions of 25 July 1995 and 1 August 1995 and the Direction of the UN Secretary-General. Camp Pleso, Croatia. 10 August 1995. Lieutenant-General Force Commander UN Peace Forces. Leighton W. Smith Admiral Commander in Chief of Allied Forces Southern Europe</ref><ref>[http://www.hri.org/news/balkans/yds/1995/95-09-13.yds.html 13 September 1995]</ref>

== Átökin um Srebrenica (1992-1995) ==
[[Naser Orić|Naser Orić]], herforingi Bosníu- Múslima í Srebrenica tók þátt í fjölmörgum árásum á þorp og hverfi Serba á meðan á stríðinu stóð 1992-1995. Bosníu-Serbar segja Oric hafa haldið Serbum í þorpunum í kring um Srebrenica í ógnargreipum árum saman og með því hafi hann stuðlað að falli Srebrenica. Srebrenica var eitt af þeim svæðum í austurhluta Bosníu sem Sameinuðu Þjóðirnar höfðu lýst yfir að væru "örugg svæði". Hin voru [[Žepa]] og [[Goražde]]. Þetta þýddi að svæðið átti að vera laust við vopnaðar árásir eða annars konar ofbeldisverk.

[[Dutchbat|600 manna léttvopnuðu friðargæsluliði hollenskra hermanna]] á vegum Sameinuðu þjóðanna, sem átti að standa vörð um verndarsvæðið, mistókst að koma í veg fyrir morð og illa meðferð á Bosníu-Serbum sem voru í haldi herja Orics.<ref>[http://4international.wordpress.com/2008/02/15/the-real-srebrenica-genocide-the-mass-murder-of-serbs-in-srebrenica-and-gorazde/ The Real Srebrenica Genocide]</ref><ref>[http://www.serbianna.com/columns/savich/051.shtml Srebrenica: The Untold Story] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110617034331/http://www.serbianna.com/columns/savich/051.shtml |date=2011-06-17 }} By Carl Savich Introduction: What Really Happened in Srebrenica in 1992-1993?</ref><ref>{{cite web |url=http://www.nasasrebrenica.net/video.html |title=ДОКУМЕНТАРНИ ФИЛМ О СТРАДАЊУ У СРЕБРЕНИЦИ КОЈИ ДО САДА НИКАД НИЈЕ ВИЂЕН!!! СРЕБРЕНИЦА ЗАШТИЋЕНЕ ЗОНЕ |access-date=2011-05-06 |archive-date=2011-07-28 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110728012221/http://www.nasasrebrenica.net/video.html |url-status=dead }}</ref>

== Fall Srebrenica og Žepa ==
[[Mynd:Map 61 - Bosnia - Srebrenica & Zepa, July 1995.jpg|thumb|right|200px|Hernaðaraðgerðir [[Republika Srpska|Bosníu-Serbum]] à Srebrenica og Žepa voru óverjandi. Þessi hernaðaraðgerðir var kölluð "Krivaja 95" og "[http://k.foto.radikal.ru/0612/27324f3b56cb.jpg Stupčanica 95] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101207223627/http://k.foto.radikal.ru/0612/27324f3b56cb.jpg |date=2010-12-07 }}"]]

Þann [[6. júlí]] [[1995]] hóf her Bosníuserba sókn gegn Srebrenica. Fjórum dögum síðar tókst 10.000-20.000 mujahideen og vopnuðum körlum að flýja frá borginni en yfir 2000 manns létu lífið fyrir sprengjum Serba. Serbar neita því að hafa tekið múslima af lífi eftir árásina. Þeir hafa sagt að í gröfum, sem kynnu að finnast, séu aðeins lík hermanna sem féllu við að verja Srebrenica fyrir umsátri. Talið er að flestir af körlum Srebrenica hafi flúið til [[Tuzla]].

Bosníuserbar hertóku Srebrenica þann 11. júlí 1995, þrátt fyrir loftárásir Atlantshafsbandalagsins (NATO). Í skelfingu söfnuðust mörg þúsund manns fyrir utan búðir hollensku friðargæsluliðanna í [[Potočari|Potočari]], rétt fyrir við bæjarmörkin. [[Ratko Mladić]] hafði komið með mikinn bílaflota, og múslimunum Embættismenn Sameinuðu þjóðanna var smalað í bílana og ekið til yfirráðasvæðis Bosníustjórnar, um 50 kílómetra í burtu. Um 25.000 múslímakonur og börn voru á brott af svæðinu í rútubílum en Serbar handtóku 750 karla sem þeir náðu í, sögðust ætla að yfirheyra þá vegna "gruns um stríðsglæpi".<ref>"Page 34931 [http://www.icty.org/x/cases/slobodan_milosevic/trans/en/050112IT.htm Patrick Barriot.Wednesday, 12 Janúar 2005]</ref>

[[25. júlí]] [[1995]] höfðu Bosníu-Serbar náð bænum Žepa á sitt vald og 10 þúsund ibúar [[Žepa]], sem vildu yfirgefa bæinn, voru fluttir til Kladanj. Særðir stjórnarhermenn voru fluttir til [[Sarajevo]], höfuðborgar Bosníu.<ref>[http://www.mbl.is/mm/gagnasafn/grein.html?grein_id=213430 Serbar segjast hafa náð Zepa á sitt vald] Fimmtudaginn 20. júlí, 1995</ref><ref>[http://timarit.is/view_page_init.jsp?issId=127586&lang=gl BOSNÍU-Serbar lýstu því yfir í gærkvöldi að þeir hefðu náð bænum Zepa]</ref><ref>[http://timarit.is/view_page_init.jsp?issId=127590&lang=gl FÖSTUDAGUR 21. JULÍ 1995]</ref><ref>[http://www.mbl.is/mm/gagnasafn/grein.html?grein_id=213550 Vilja að NATO hóti loftárásum á Serba] Föstudaginn 21. júlí, 1995</ref>

== Fjöldamorðunum í Pilica-Branjevo ==
{{Aðalgrein|Fjöldamorðunum í Srebrenica}}
Þann [[29. nóvember]] [[1996]] dæmdi stríðsglæpadómstólinn Haag 25 ára Bosníu-Króatann, [[Dražen Erdemović|Dražen Erdemović]], í tíu ára fangelsi fyrir að taka þátt í drápum serbneska hersins í Bosníu á 1.200 óvopnuðum múslimum í Pilica-Branjevo. Erdemović sagði að hann hefði drepið 70 múslima frá Srebrenica að fyrirmælum yfirboðara síns í her Bosníu-Serba.<ref>[http://www.globalresearch.ca/index.php?context=va&aid=22727 Srebrenica: The Star Witness] Review of Germinal Chivikov's book. Devastating Indictment of the International Criminal Tribunal for the Former Yugoslavia by Prof Edward S. Herman</ref>

== Eftirleikurinn ==
[[Mynd:Mass Graves.jpg|thumb|left|200px]] [[10. ágúst]] 1995 var [[Madeleine Albright]], sendiherra Bandaríkjanna hjá SÞ, afhenti öryggisráði Sameinuðu þjóðanna gervihnattamyndirnar af svæðinu og á þeim sáust merki um grafir á nokkrum stöðum í dal nálægt Srebrenica. Albright sagði að þar kynnu að finnast allt að 2.700 lík.<ref>[http://www.mbl.is/mm/gagnasafn/grein.html?grein_id=269189 Fjöldagröf finnst nálægt Srebrenica] Föstudaginn 7. júní, 1996.</ref>
Fall Srebrenica og Žepa olli hneykslan hjá þjóðum heimsins og knúði yfirvöld í Washington til að beina [[Atlantshafsbandalagið|Nató]] inn á nýja braut. Bandaríkjamenn lögðu til að [[Atlantshafsbandalagið|Nató]] gripi til harðra loftárása ef Serbar héldu áfram árásum sínum á "griðasvæðinu" [[Goražde]] í austurhluta Bosníu. Þannig tók [[Atlantshafsbandalagið|Nató]] upp gerbreytta stefnu með aukinni íhlutun. 

Í kjölfar [[Markale fjöldamorðin|Markale fjöldamorðunum]] hóf [[Atlantshafsbandalagið|Nató]] loftárásir á [[Republika Srpska|Bosníu-Serba]] í [[30. ágúst]] [[1995]]. Sú herferð varði í tvær vikur og eyðilagði mörg hernaðarmannvirki Bosníuserba. Þetta auðveldaði hersveitum Króata og múslima að hertaka mörg svæði Bosníuserba sem endaði með því að landið skiptist í nokkuð jafnstóra hluta. Í kjölfarið samþykktu leiðtogar Serbíu, Króatíu og Bosníu, [[Slobodan Milošević]], [[Franjo Tuđman]] og [[Alija Izetbegović]] að [[Dayton-samningurinn|setjast að samningaborði í Dayton]], í [[Ohio]]fylki í Bandaríkjunum.

== Neðanmálsgreinar ==
<div class="references-small"><references/></div>

== Tenglar ==
* [http://www.ex-yupress.com/dani/dani2.html 5,000 Muslim Lives for Military Intervention] (Dani, Sarajevo, Bosnia-Hercegovina, June 22 1998. Interview with Hakija Meholjic, president of Social Democratic Party for Srebrenica, by Hasan Hadzic)
* [http://www.youtube.com/watch?v=i1a-_LzxDyE Srebrenica Planned in Washington and Sarajevo] (Excerpt from Dutch television documentary on Srebrenica. Features interview with Hakija Meholic the Muslim police chief of Srebrenica during the war.)
* [http://www.ahriman.com/en/srebrenica.htm Alexander Dorin, Zoran Jovanović. Srebrenica: what really happened] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110303180051/http://www.ahriman.com/en/srebrenica.htm |date=2011-03-03 }}
* [http://www.srebrenica-project.com/ Srebrenica historical project] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110527224907/http://www.srebrenica-project.com/ |date=2011-05-27 }}
* [http://www.srebrenica-report.com/defense.htm Srebrenica And the Politics of War Crimes] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090414174326/http://www.srebrenica-report.com/defense.htm |date=2009-04-14 }}
* [http://www.srpska-mreza.com/Bosnia/Srebrenica/index.html Srebrenica "massacre"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090717013433/http://www.srpska-mreza.com/Bosnia/Srebrenica/index.html |date=2009-07-17 }}

[[Flokkur:Bosníustríðið]]
[[Flokkur:Saga Júgóslavíu]]
[[Flokkur:1995]]