Brúnjárnsteinn
(Endurbeint frá Límonít)
Brúnjárnsteinn (eða Límonít) er málmsteinn og vísar nafnið til mýrarrauða.
Lýsing
[breyta | breyta frumkóða]Dökkbrúnn eða gulbrúnn, oft rauðleitur á litinn. Er ógegnsær og gljáalaus eða með daufan málmgljáa. Tilheyrir blendingshópi náttúrulegra járnhýdroxíða.
- Efnasamsetning: FeOOH•nH2O
- Kristalgerð: nær myndlaus (amorf)
- Harka: 4-5½
- Eðlisþyngd: 2,7-4,3
- Kleyfni: ekki greinileg
Útbreiðsla
[breyta | breyta frumkóða]Myndast við oxun steinda sem innihalda járn, þar á meðal magnetíts sem finnst í basalti.
Afbrigði af brúnjárnsteini er mýrarrauði sem myndast þegar jarðvegssýrur leysa járn úr bergi. Það flyst með vatninu og fellur síðan út við afsýringu. Járninnihald mýrarrauða getur verið allt að 65%. Áður fyrr var hann notaður í járnvinnslu.
Heimild
[breyta | breyta frumkóða]- Kristján Sæmundsson og Einar Gunnlaugsson (1999) Íslenska steinabókin. ISBN 9979-3-1856-2