„Trans fólk“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við

Innfellt

Útgáfa síðunnar 9. febrúar 2012 kl. 20:14

'Transfólk (transkona, transmaður) er manneskja sem lætur leiðrétta um kyn sitt (e. transsexual).

Algeng ástæða fyrir því að fólk leiðréttir kyn sitt er að það telji sig vera í „röngum líkama“ — upplifi sig og hugsi til dæmis sem kona en sé samt líffræðilegur karl. Fólk sem þannig er ástatt um velur stundum leið kynleiðréttingar. Taka ber fram að þetta tengist alls ekkert kynhneigð.

Hormónameðferð

Kynleiðrétting hefst á hormónameðferð. Einstaklingur þarf að vera í hormónameðferð í minnsta kosti ár áður en hægt er að fara í sjálfa kynleiðréttinguna. Við meðferðina tekur viðkomandi á sig viss líkamleg einkenni hins kynsins vegna áhrifa hormónanna. Transmenn (strákur sem fæddist líffræðilega kona) þarf að taka inn testósterón og við það eykst m.a. skeggvöxtur, vöðvar byrja að stækka og rödd dýpkar svo fátt sé nefnt. Transkona (kona sem fæðist líffræðilega karlkyns) tekur inn estrógen og prógesterón, sem m.a. minnka eða stöðva skeggvöxt, hafa áhrif á fitumyndun og láta brjóst byrja að myndast, svo fátt sé nefnt.

Skurðaðgerð

Eftir nógu langan hormónakúr getur einstaklingur undirgengist kynleiðréttingaðgerð. Ber að nefna að ekki allt transfólk velur að undirgangast slíka aðgerð. Við hana kyn einstaklings leiðrétt til að samsvara kyngervi einstaklingsins.

Félagslegi þátturinn

Þar sem kynferði fólks er ekki síður félagslegt en líffræðilegt, er félagslega breytingin ekki minni heldur en sú líffræðilega. Þannig þarf transfólk að axla nýtt félagslegt hlutverk, sem nær allt frá því að breyta færslu í þjóðskrá yfir í að hætta að fara á karlaklósett og fara á kvennaklósett í staðinn, eða öfugt. Auk þess breyta einstaklingar kynhegðun vanalega að breytast í samræmi við nýjan líkama.

@@ Lína 1: / Lína 1: @@
-'''Kynskiptingur''' (''transi'', ''transa'') er manneskja sem skiptir um [[kynferði]] (e. ''transsexual'') og/eða [[kyngervi]] (e. ''transgender'')
+'''Transfólk'' (''transkona'', ''transmaður'') er manneskja sem lætur leiðrétta um kyn sitt (e. ''transsexual'').
-Algeng ástæða fyrir því að fólk skiptir um kyn er að það telji sig vera í „röngum líkama“ — upplifi sig og hugsi til dæmis sem kona en sé samt líffræðilegur karl. Fólk sem þannig er ástatt um velur stundum leið kynskiptingar. Taka ber fram að þetta tengist ekki endilega kynhneigð.
+Algeng ástæða fyrir því að fólk leiðréttir kyn sitt er að það telji sig vera í „röngum líkama“ — upplifi sig og hugsi til dæmis sem kona en sé samt líffræðilegur karl. Fólk sem þannig er ástatt um velur stundum leið kynleiðréttingar. Taka ber fram að þetta tengist alls ekkert kynhneigð.
 == Hormónameðferð ==
-Kynleiðrétting hefst á [[Hormónar|hormóna]]meðferð. Hún stendur lengi yfir (mánuði eða misseri) og á þeim tíma þarf viðkomandi að taka inn kynhormón kynsins sem á að breyta yfir í. Við meðferðina tekur viðkomandi á sig viss líkamleg einkenni hins kynsins. Ef kona vill verða karl þarf hún þannig að taka inn [[testósterón]] og við það ætti m.a. skeggvöxtur að hefjast og vöðvar að stækka. Ef karl ætlar að verða að konu tekur hann inn [[estrógen]] og [[prógesterón]], sem m.a. minnka eða stöðva skeggvöxt og láta brjóst byrja að myndast.
+Kynleiðrétting hefst á [[Hormónar|hormóna]]meðferð. Einstaklingur þarf að vera í hormónameðferð í minnsta kosti ár áður en hægt er að fara í sjálfa kynleiðréttinguna. Við meðferðina tekur viðkomandi á sig viss líkamleg einkenni hins kynsins vegna áhrifa hormónanna. Transmenn (strákur sem fæddist líffræðilega kona) þarf að taka inn [[testósterón]] og við það eykst m.a. skeggvöxtur, vöðvar byrja að stækka og rödd dýpkar svo fátt sé nefnt. Transkona (kona sem fæðist líffræðilega karlkyns) tekur inn [[estrógen]] og [[prógesterón]], sem m.a. minnka eða stöðva skeggvöxt, hafa áhrif á fitumyndun og láta brjóst byrja að myndast, svo fátt sé nefnt.
 == Skurðaðgerð ==
+Eftir nógu langan hormónakúr getur einstaklingur undirgengist kynleiðréttingaðgerð. Ber að nefna að ekki allt transfólk velur að undirgangast slíka aðgerð. Við hana kyn einstaklings leiðrétt til að samsvara kyngervi einstaklingsins.
-Eftir nógu langan hormónakúr er skurðaðgerð framkvæmd. Við hana er [[kynfæri|kynfærum]] breytt, svo og öðrum hlutum líkamans svo hann verði líkari líkama hins kynsins. Sumt helst óbreytt; til dæmis eru trönsur áfram með [[adamsepli]] á [[barki|barkanum]] og hafa ekki blæðingar eins og flestar konur. [[Mjaðmagrind]] ekki breytt og [[æxlunarfæri]] virka ekki til æxlunar. Vegna þess að ekki er hægt að eiga við DNA samsettingu kynlitinganna.
 == Félagslegi þátturinn ==
-Þar sem kynferði fólks er ekki síður félagslegt en líffræðilegt, er félagslega breytingin ekki minni heldur en sú líffræðilega. Þannig þurfa kynskiptingar að axla nýtt félagslegt hlutverk, sem nær allt frá því að breyta færslu í [[þjóðskrá]] yfir í að hætta að fara á karlaklósett og fara á kvennaklósett í staðinn, eða öfugt. Auk þess þarf kynhegðun vanalega að breytast í samræmi við nýjan líkama.
+Þar sem kynferði fólks er ekki síður félagslegt en líffræðilegt, er félagslega breytingin ekki minni heldur en sú líffræðilega. Þannig þarf transfólk að axla nýtt félagslegt hlutverk, sem nær allt frá því að breyta færslu í [[þjóðskrá]] yfir í að hætta að fara á karlaklósett og fara á kvennaklósett í staðinn, eða öfugt. Auk þess breyta einstaklingar kynhegðun vanalega að breytast í samræmi við nýjan líkama.