„Hurð“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við

Innfellt

Útgáfa síðunnar 11. maí 2012 kl. 16:02

Hurð er viðar-, málm-, gler- eða plastfleki sem notaður er til að loka dyrum á byggingum eða öðru opi og eru allt frá því að vera knúnar með rafmagni eða aðeins nokkrar fjalir negldar saman til að byrgja op sem þarf að vera hægt er að opna. Flestar hurðir haldast lokaðar með hlaupjárni sem er læsingarjárn í lás sem fellur inn í dyrastafinn þegar lokað er og tengist hurðarhúninum. Hurð má ekki rugla saman við dyrnar, en dyr eru opið sjálft, ólíkt því sem gerist í ensku (door).

Venjulegar hurðir, svo sem flestar bílahurðir og vængjahurðir, leika á hjörum en það á þó ekki við um allar. Rennihurðir eru til dæmis festar öðrum megin við vegginn og er rennt (eða renna sjálfkrafa) til hliðar inn í fals (til dæmis margar lyftuhurðir), eða falla saman í minni einingar (harmóníkuhurðir). Einnig eru til fellihurðir eins og rimlahurðir úr málmi sem er rennt fyrir verslanir eftir lokun. Á kastölum má oft sjá vinduhurðir sem er undið upp með vindu (spili).

Hurðir koma í mörgum stærðum og gerðum og eru smíðaðar úr mörgum efnu, til að nefna sum: Úr furu, oregon furu (pine) og mahóní, blast hurð eða stálhurð. Í gamla daga var algengt að búa til hurð úr steypu en núna er það sjáldséð hurð.

Hurðir koma fyrir í íslenskum málsháttum, sbr. „Þar skall [hurð] nærri hælum“. Sá málsháttur þýðir að eitthvað hafi næstum gerst sem ef það hefði gerst þá hefði það verið slæmt ef það hefði gert. Sú saga kemur frá Ara fróða þegar hann var í háskóla í Evrópu og hurð skall næstum á hælinn hans en það gerðist ekki heldur skall nærri hælnum hans.^{[heimild vantar]} Einnig í orðtakinu „Að reisa sér hurðarás um öxl“. Það orðtak er gamalt og merking þess því óræð og hver merking höfundar er eins og hún birtist honum þegar ortakið var skapað.

Í draumaráðningafræðum er það að dreyma hurð og lykla að það að hurð í draumi standi fyrir því að að það er eitthvað sem þú þarft að breyta í lífinu þínu.^{[heimild vantar]}

Talað er um að hurð sé of rík í falsinu ef hún er of stór miðað við dyraumbúnaðinn eða hafi hún bólgnað út af raka og erfitt reynist að loka henni.

Tenglar

Hurðir, skrár og húnar; grein í Morgunblaðinu 1992

Þessi grein er stubbur. Þú getur hjálpað til með því að bæta við greinina.

@@ Lína 2: / Lína 2: @@
 '''Hurð''' er viðar-, málm-, gler- eða plastfleki sem notaður er til að loka [[dyr]]um á [[bygging]]um eða öðru opi og eru allt frá því að vera knúnar með [[rafmagn]]i eða aðeins nokkrar [[Spýta|fjalir]] negldar saman til að byrgja op sem þarf að vera hægt er að opna. Flestar hurðir haldast lokaðar með [[hlaupjárn]]i sem er læsingarjárn í lás sem fellur inn í dyrastafinn þegar lokað er og tengist hurðarhúninum. Hurð má ekki rugla saman við dyrnar, en dyr eru opið sjálft, ólíkt því sem gerist í [[Enska|ensku]] (''door'').
-Venjulegar hurðir, svo sem flestar ''bílahurðir'' og ''vængjahurðir'', leika á [[Hjarir|hjörum]], en það á þó ekki við um allar. ''Rennihurðir'' eru t.d. festar öðrum megin við vegginn og er rennt (eða renna sjálfkrafa) til hliðar inn í fals (til dæmis margar ''lyftuhurðir''), eða falla saman í minni einingar (''harmóníkuhurðir''). Einnig eru til ''fellihurðir'' eins og rimlahurðir úr [[Málmur|málmi]] sem er rennt fyrir verslanir eftir lokun. Á [[Kastali|kastölum]] má oft sjá ''vinduhurðir'' sem er undið upp með [[Vinda|vindu]] (spili).
+Venjulegar hurðir, svo sem flestar ''bílahurðir'' og ''vængjahurðir'', leika á [[Hjarir|hjörum]] en það á þó ekki við um allar. ''Rennihurðir'' eru til dæmis festar öðrum megin við vegginn og er rennt (eða renna sjálfkrafa) til hliðar inn í fals (til dæmis margar ''lyftuhurðir''), eða falla saman í minni einingar (''harmóníkuhurðir''). Einnig eru til ''fellihurðir'' eins og rimlahurðir úr [[Málmur|málmi]] sem er rennt fyrir verslanir eftir lokun. Á [[Kastali|kastölum]] má oft sjá ''vinduhurðir'' sem er undið upp með [[Vinda|vindu]] (spili).
-Hurðir koma í mörgum stærðum og gerðum og eru smíðaðar úr mörgum efnu, til að nefna sum: Úr furu, oregon furu (pine) og mahóní, blast hurð eða stálhurð. Í gamla daga var algengt að búa til hurð úr steypu en núna í framtíðinni er það sjáldséð hurð.
+Hurðir koma í mörgum stærðum og gerðum og eru smíðaðar úr mörgum efnu, til að nefna sum: Úr furu, oregon furu (pine) og mahóní, blast hurð eða stálhurð. Í gamla daga var algengt að búa til hurð úr steypu en núna er það sjáldséð hurð.
-Hurðir koma fyrir í íslenskum málsháttum, sbr. "Þar skall [hurð] nærri hælum", sá málsháttur þýðir að eitthvað hafi næstum gerst sem ef það hefði gerst þá hefði það verið slæmt ef það hefði gert. Sú saga kemur frá Ara Fróða þegar hann var í háskóla í útlöndum og hurð skall næstum á hælinn hans en það gerðist ekki heldur skall nærri hælnum hans.
+Hurðir koma fyrir í íslenskum málsháttum, sbr. „Þar skall [hurð] nærri hælum“. Sá málsháttur þýðir að eitthvað hafi næstum gerst sem ef það hefði gerst þá hefði það verið slæmt ef það hefði gert. Sú saga kemur frá Ara fróða þegar hann var í háskóla í Evrópu og hurð skall næstum á hælinn hans en það gerðist ekki heldur skall nærri hælnum hans.{{heimild vantar}} Einnig í orðtakinu „Að reisa sér hurðarás um öxl“. Það orðtak er gamalt og merking þess því óræð og hver merking höfundar er eins og hún birtist honum þegar ortakið var skapað.
+Í draumaráðningafræðum er það að dreyma hurð og lykla að það að hurð í draumi standi fyrir því að að það er eitthvað sem þú þarft að breyta í lífinu þínu.{{heimild vantar}}
-Einnig í orðtökum "Að reisa sér hurðarás um öxl." Við getum aðeins hugsað hvað það þýðir en það orðtak er úr gamladaga og því óræð niðurstaða um hvað það orðtak merkir eða hver merking höfundar er eins og hún birtist honum þegar ortakið var skapað. Framtíðartúlkun gæti þýtt að bera hurð á öxl er, eins og að bera kross á herðum sér (Merkir strit) en núna erum við að bera hurð.
-Í draumaráðningafræðum er það að dreyma hurð og lykla að það að hurð í draumi standi fyrir því að að það er eitthvað sem þú þarft að breyta í lífinu þínu.
 Talað er um að hurð sé of ''rík'' í falsinu ef hún er of stór miðað við [[Dyraumbúnaður|dyraumbúnaðinn]] eða hafi hún bólgnað út af raka og erfitt reynist að loka henni.