Skoða frumkóða fyrir Davaó

{| cellpadding="2" style="float: right; width: 307px; background: #e3e3e3; margin-left: 1em; border-spacing: 1px;"
! Innsigli
! Myndir
|----
| align="center" bgcolor="#EFEFEF" | <div>{{border|[[Mynd:Davao City Ph official seal.png|150px|none]]}}</div>
| align="center" bgcolor="#FFFFFF" | 
|- style="background: #ffffff;" align="center"
|----
| colspan=2 align=center | 
|-----
! colspan="2" | Upplýsingar
|---- bgcolor="#FFFFFF"
| Borg:|| [[Davaó]]
|---- bgcolor="#FFFFFF"
| Flatarmál: || 293,58 km²
|---- bgcolor="#FFFFFF"
| Mannfjöldi: || 1.776.000 <small>(2020)</small>
|---- bgcolor="#FFFFFF"
| Þéttleiki byggðar: || 593/km²
|---- bgcolor="#FFFFFF"
| Vefsíða: || [http://www.davaocity.gov.ph] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20061004070119/http://davaocity.gov.ph/ |date=2006-10-04 }}
|}
'''Davaó''' ([[tagalog]]: ''Lungsod ng Dabaw''; [[enska]]: ''Davao City'') er þriðja stærsta borg [[Filippseyjar|Filippseyja]] með um 1,8 milljónir íbúa og er ört vaxandi.

== Lega og lýsing ==
Davaó er hafnarborg við Davaóflóa sunnarlega á eyjunni [[Mindanaó]]. Hún er fjölmennasta borgin á eyjunni, en hvað landrými snertir er hún stærsta borg Filippseyja. Fljótið Davaó rennur í gegnum stórborgina. [[Eldfjall]]ið [[Apó]], hæsta fjall landsins, er aðeins 40 km til vesturs og gnæfir ógnandi í fjarlægð. Sökum þess að borgin er mjög stór að flatarmáli er helmingur hennar græn svæði, bæði skógar og landbúnaðarsvæði. Hitastigið rokkar milli 20 og 32°C. Davaó er utan við leið [[Fellibylur|fellibyjla]], þannig að stormar valda þar engum skaða.

== Orðsifjar ==
Fræðimenn telja að Davaó sé samsett úr orðum þriggja tungumála. Obo-fólkið kallaði fljótið Davoh, Guiangan-fólkið kallaði það Davau og Bagobo-fólkið kallaði það Dabu. Öll þrjú heitin hafa sína ólíku merkingu en samsett fæst úr þeim heitið Davaó.

== Saga Davaó ==
=== Upphaf ===
Svæðið sitthvoru megin við Davaó-fljótið var í höndum innfæddra ættbálka allt fram að á miðja [[19. öldin]]a. [[Spánn|Spánverjar]], sem voru nýlenduherrar í landinu, byggðu upp bæði á [[Lúson]] og nærliggjandi eyjum en komu ekki til Davaó fyrr en [[1848]] er fyrstu hópur landnema settist þar að. Þeir lentu í útistöðum við innfædda ættbálka þar til spænskt herlið kom til staðarins skömmu síðar. Það sigraði höfðingjann Datu Bago og eftir það stóð Spánverjum ekkert í vegi. Þeir reistu bæ sem hlaut heitið Nueva Guipúzcoa, eftir heimabæ herforingjans á Spáni. Síðar var heitinu breytt í Davao City. [[1868]] komu fyrstu jesúítarnir til Davaó og hófst þá kristniboð hjá innfæddum fyrir alvöru. Þeim var svo ágengt að jafnvel margir [[Múhameðstrú|múslímar]] létu skírast. 

=== Bandaríski tíminn ===
[[Mynd:Davao Japantown in 1930s.JPG|thumb|Litla Japan á fjórða áratugnum]]
Skömmu eftir að Bandaríkjamenn urðu nýlenduherrar landsins [[1898]], fóru margir þeirra að setjast að í Davaó. Þeir endurbættu landbúnaðinn til muna. Þeir komu upp plantekrum þar sem ræktað var [[gúmmí]], [[hampur]] og [[Kókoshneta|kókoshnetur]] í stórum stíl. Erfitt reyndist að fá starfsfólk, þannig að þeir réðu vinnufólk frá öðrum eyjum, einnig Japana. Japanarnir komu sér brátt sjálfir upp plantekrum og hófu mikla rækt. Japanskir innflytjendur voru svo margir að í heilu hverfin voru í raun japönsk og voru kölluð Litla Japan. Þar voru japanskir skólar, eigin blaðaútgáfa, shinto-hof og jafnvel eigið sendiráð. Höfnin var endurbætt og var notuð til útflutnings landbúnaðarafurða, bæði til innanlands og til útlanda, svo sem til [[Bandaríkin|Bandaríkjanna]], [[Japan]]s og [[Ástralía|Ástralíu]]. Borgin stækkaði ört á fyrstu þremur áratugum [[20. öldin|20.aldar]]. [[Manuel Quezon]] veitt Davaó formleg borgarréttindi [[16. október]] [[1936]] og varð hún jafnframt héraðshöfuðborg. Íbúar voru þá orðnir 68 þúsund.

=== Stríð ===
[[1941]] réðust Japanar inn í Filippseyjar og hernámu einnig Davaó. Japanskir íbúar borgarinnar voru þegar orðnir nær 80%. Í borginni var sett upp japönsk herstöð og bækistöðvar yfirmanna hersins. Margir óttuðust Japana, enda stjórnuðu þeir með grimmd. Ástand þetta varaði í fjögur ár. Um vorið [[1945]] voru Bandarískar hersveitir komnar til Mindanaó. [[3. mars]] komu þær til Davaó, sem var síðasta borgin á Filippseyjum enn undir stjórn Japana. Þar brutust út bardagar, bæði í borginni og á plantekrunum fyrir utan, og tókst Bandaríkjamönnum að hertaka borgina. Japanar höfðu áður eyðilagt hana eins mikið og mögulegt var.

=== Nútími ===
[[Mynd:Sara Duterte.jpg|thumb|Sara Duterte-Carpio er fyrsti kvenborgarstjóri Davaó]]
Eftir brotthvarf Japana hrundi íbúatala Davaó. Því fluttu þangað margir frá Lúson og öðrum eyjum, þannig að uppvöxtur borgarinnar hélt áfram. Hún varð að stærstu borg á Mindanaó, ásamt því að vera miðstöð landbúnaðar og efnahags. Ræktun á hampi minnkaði en við tóku harðviður, kókos og [[Banani|bananar]]. [[1967]] var hið risavaxna borgarsvæði skipt í þrennt og búnar til þrjár sýslur. Frá [[1986]] til [[2010]] var [[Rodrigo Duterte]] borgarstjóri í Davaó og setti ótvíræð mark sitt á borgina. [[2010]] varð dóttir hans, Sara Duterte-Carpio, kosin arftaki hans en hún er fyrsta konan sem gegnir borgarstjórastöðu í Davaó og jafnframt er hún yngsti borgarstjóri borgarinnar (32 ára við kosningu). Síðustu áratugi hefur borgin vaxið mjög. Við síðasta manntal [[2010]] voru þeir 1,4 milljónir en talið er að þeir sú að komnir yfir 1,6 milljónir [[2013]].

== Fjölþjóðamenning ==
[[Mynd:Indak-indak sa Kadalanan 2012.JPG|thumb|Kadayawan-hátíðin er haldin í ágúst ár hvert]]
Í Davaó býr fjöldi þjóðabrota, bæði innlendir og erlendir. Stærsti trúarhópur borgarinnar eru [[Kaþólska kirkjan|kaþólikkar]] (80%). Stór hluti menningarbragsins í borginni er því kristinn. Helsta sérhátíð þeirra (fyrir utan [[jól]] og [[Páskar|páska]]) er Dabaw-hátíðin, en hún stendur yfir í heila viku. Innfæddir ættflokkar halda sínar eigin hátíðir. Stærst þeirra er sú sem Lumad-fólkið heldur en hún kallast Kadayawan-hátíðin. Það er nokkurs konar þakkargjörð fyrir gjafir náttúrunnar, fyrir hina árlegu uppskeru og fyrir hið einfalda líf. [[Kína|Kínverjar]] eiga sér kínverskt hverfi (Chinatown) í Davaó. Það er eina slíka á Filippseyjum sem er með eigin höfn. Borgin er með fleiri Japana en nokkur önnur borg á Filippseyjum. Þeir eru hins vegar taldir Filippseyingar í dag. Flestir búa í hverfunum Japantown og Little Tokio.

== Vinabæir ==
Davaó viðheldur vinabæjatengslum við eftirfarandi borgir:

{|
|-
| valign="top" |
* [[Mynd:Flag of the Philippines.svg|border|20px]] [[Bayugan City]] á Filippseyjum
* [[Mynd:Flag of the Philippines.svg|border|20px]] [[Butuan City]] á Filippseyjum
* [[Mynd:Flag of the Philippines.svg|border|20px]] [[Cebu City]] á Filippseyjum
* [[Mynd:Flag of Taiwan.svg|border|20px]] [[Keelung]] á [[Taívan]]
* {{PLW}} [[Koror]] á [[Palá]]
* {{IND}} [[Manadó]] á [[Indónesía]]
| valign="top" |
* [[Mynd:Flag of the Philippines.svg|border|20px]] [[Maníla]] á Filippseyjum
* {{CHN}} [[Nanning]] í [[Kína]] 
* {{USA}} [[Tacoma]] í [[Washington (fylki|Washington]], BNA
* [[Mynd:Flag of the Philippines.svg|border|20px]] [[San Juan City]] á Filippseyjum
* [[Mynd:Flag of the Philippines.svg|border|20px]] [[Marikina City]] á Filippseyjum
* {{RUS}} [[Vladivostok]] í [[Rússland]]i
|}

== Áhugaverðir staðir ==

Í Davaó er ýmsir áhugaverðir skemmti- og fjölskyldugarðar. Til dæmis arnargarðurinn þar sem filippínski örninn er alinn en hann er eingöngu að finna í Davaó og næsta nágrenni. Þar er einnig krókódílagarður, náttúrugarðurinn Eden, Paradise Island Park, leðurblökuhellir á smáeynni Samal og kóralgarðurinn við sjávarsíðuna.

<gallery>
Mynd:Crocodile park dvo.jpg|Krókódílagarðurinn

Mynd:People's Park, Davao City, Philippines (1 May 2010).jpg|People‘s Park
</gallery>

== Heimildir ==
* {{wpheimild|tungumál=en|titill=Davao City|mánuðurskoðað=13. janúar|árskoðað=2013}}
* {{wpheimild|tungumál=de|titill=Davao City|mánuðurskoðað=13. janúar|árskoðað=2013}}

{{Commons}}

[[Flokkur:Borgir á Filippseyjum]]