Skoða frumkóða fyrir Alkmaar

{{Byggð
| fáni = Alkmaar Flag.svg
| skjaldarmerki = Wapen van Alkmaar bewerkt.PNG
| kort = LocatieAlkmaar.png
| undirskipting_gerð = Hérað
| undirskipting_nafn =  Norður-Holland
| flatarmál_heild_km2 = 31,22
| mannfjöldi_heild = 93.945 
| mannfjöldi_frá = 31. desember 2010
| mannfjöldi_þéttleiki_km2 =3.009
| vefsíða =[http://www.alkmaar.nl/ www.alkmaar.nl]
}}
'''Alkmaar''' er borg í hollenska héraðinu [[Norður-Holland]]i og er með 94 þúsund íbúa. Alkmaar er þekkt ostaborg.

== Lega og lýsing ==
Alkmaar liggur vestarlega í [[Holland]]i, á landsvæðinu milli [[Norðursjór|Norðursjávar]] og [[Ijsselmeer]]. Næstu borgir eru [[Hoorn]] til austurs (20 km), [[Amsterdam]] til suðausturs (40 km) og [[Den Helder]] til norðurs (40 km). 

== Fáni og skjaldarmerki ==
[[Skjaldarmerki]] Alkmaar sýnir gráan turn á rauðum grunni. Turninn er sennilega gamalt virki, Torenburg, sem nú er horfið. Til sitthvorrar handar eru rauð ljón. Efst trónir lárviðarsveigur. Neðst er borði með áletruninni: Alcmaria victrix, sem merkir ''hin sigursæla Alkmaar''. Þessi einkunnarorð hlaut borgin fyrir frækilega framgöngu sína gegn [[Spánn|Spánverjum]] í frelsisstríðinu á [[16. öldin|16. öld]]. Merkið sjálft er orðið gamalt, en var formlega tekið upp [[28. desember]] [[1956]].
Fáninn samanstendur af sex láréttum röndum, þremur hvítum og þremur rauðum. Efst til vinstri er sami grái turninn og í skjaldarmerkinu.

== Söguágrip ==
[[Mynd:Almaar 1573.jpg|thumb|Umsátrið um Alkmaar 1573]]
* Á [[11. öldin|11. öld]] myndaðist þorpið í kringum gamla bændakirkju. Þar settust bændur og verslunarmenn að.
* [[1254]] fékk Alkmaar borgarréttindi af Vilhjálmi II. greifa.
* [[1573]] hertóku Spánverjar borgina [[Haarlem]] og sátu síðan um Alkmaar. En með þrautseigju borgarbúa og viturlegum áflóðum þeirra með vatni, tókst þeim að hrekja þá burt. Sigurdagurinn er enn haldinn hátíðlegur í dag.
* [[1799]] hertók sameiginlegur her frá [[England]]i og [[Rússland]]i borgina í þeirri von að hrekja [[Frakkland|Frakka]] brott en þeir síðastnefndu höfðu hertekið landið árið áður. Aðgerðin mistókst og Frakkar tóku borgina á ný.
* [[1824]] er Noordholland-skipaskurðurinn opnaður af Vilhjálmi konungi I, en skurðurinn liggur beint í gegnum borgina.
* [[1945]] frelsuðu breskir og kanadískir hermenn borgina sem verið hafði hersetin af [[Nasismi|nasistum]] í [[Heimstyrjöldin síðari|heimstyrjöldinni síðari]].
* [[2004]] hélt borgin upp á 750 ára afmæli sitt með mikilli hátíð.

== Ostur ==
[[Mynd:Alkmaar.jpg|thumb|Ostamarkaðurinn í Alkmaar er gríðarlega vinsæll]]
Í Alkmaar snýst margt um ostagerð og ostasölu. Ostamarkaðurinn var stofnaður [[1622]] og er í dag haldinn alla [[Föstudagur|föstudaga]] frá [[Páskar|páskum]] og fram á haust. Osturinn er seldur í stykkjum eða á þar til gerðum sleðum ef um mikið magn er að ræða. Um 300 þús manns sækja ostamarkaðinn heim árlega og seld eru tugir tonna á hverjum föstudegi. Metið var slegið [[1916]] en þá seldust 300 tonn á einum degi. Markaðurinn hefst á því að torgið er pússað og osturinn borinn þangað á sleðum. Klukkan 10 hringir bjalla og þá byrja lætin, enda er prúttið um ostaverðið órjúfanlegur hluti af kaupunum. Í Alkmaar er ostafélag sem samanstendur af fjórum hópum. Hver hópur samanstendur aftur af sjö burðarmönnum en hópana má þekkja í sundur af litnum á höttum þeirra (rauða, græna, bláa og gula). Yfirmaður hópanna er ostafaðirinn (''Kaasvader''), en hann þekkist á svörtum staf með silfurlituðum hnúð. 

== Íþróttir ==
[[Knattspyrna|Aðalknattspyrnulið]] borgarinnar er [[AZ Alkmaar]], sem varð hollenskur meistari [[1981]] og [[2009]] (lenti í öðru sæti [[1980]] og [[2006]]). Liðið hefur auk þess þrisvar orðið bikarmeistari ([[1978]], 1981 og [[1982]]) og einu sinni unnið Johan Cruyff bikarinn ([[2007]]). Í [[Evrópukeppni meistaraliða|Evrópukeppni]] komst AZ Alkmaar í úrslit árið 1981 en tapaði leiknum fyrir [[Ipswich Town]]. Ýmsir [[Ísland|Íslendingar]] hafa leikið með félaginu; [[Jóhann Berg Guðmundsson]] og [[Kolbeinn Sigþórsson]] (sem skipti yfir til [[Ajax Amsterdam|Ajax]] [[2011]]).

Í Alkmaar er skautabraut í fullri stærð (400 m) sem tekin var í notkun [[1972]]. Brautin er að hálfu leyti opin og er vindur látin blása stöðugt í brautinni. Þar í borg er einnig stór reiðhjólahöll, kölluð Sportpaleis Alkmaar.

== Vinabæir ==
Alkmaar viðheldur vinabæjatengslum við eftirfarandi borgir:

{|
|-
| valign="top" |
* {{GBR}} [[Bath]] í [[England]]i
* {{FRA}} [[Troyes]] í [[Frakkland]]
* {{DEU}} [[Darmstadt]] í [[Þýskalandi]]
* {{HUN}} [[Tata]] í [[Ungverjaland]]
* {{ITA}} [[Bergamo]] á [[Ítalía|Ítalíu]]
|}

== Frægustu börn borgarinnar ==
* ([[1572]]) [[Cornelis Drebbel]], uppfinningamaður ([[Kafbátur|kafbátar]], hitakassar, [[smjásjá]]r og fleiri.)
* ([[1617]]) [[Emanuel de Witte]] málari
* ([[1934]]) [[Rudi Carrell]], showmaster og sjónvarpsmaður
* ([[1951]]) [[Jacqueline Cramer]], stjórnmálakona og ráðherra í hollensku ríkisstjórninni

== Byggingar og kennileiti ==
* Waaggebouw (''vogarhúsið'') er gríðarmikil bygging sem notuð var fyrir ostageymslu, vog og sölustað. Waag merkir einmitt vog. Húsið var reist á [[16. öldin|16. öld]] og vígt [[1583]]. Klukknaspilið var sett í [[1597]]. Í dag er ostasafnið til húsa í vogarhúsinu.
* De Accijnstoren er gamalt tollhlið, reist [[1622]]. Nú til dags er byggingin notuð sem skrifstofa fyrir hafnarstjórn, enda liggur það við skipaskurðinn.
* Mýmargar myllur eru í og við Alkmaar. Flestar þeirra eru enn í notkun, enda hafa þær verið gerðar upp síðustu áratugi.

<gallery>
Mynd:Alkmaar Cheesemuseum.JPG|Vogarhúsið er stórglæsileg bygging frá 16. öld
Mynd:Alkmaar accijnstoren.jpg|De Accijnstoren
Mynd:Geestmolen Alkmaar.jpg|Geestmolen er ein af mörgum vindmyllum í Alkmaar
</gallery>

== Heimildir ==
* {{Wpheimild|titill= Alkmaar|tungumál= nl|mánuðurskoðað= 12. október|árskoðað= 2011}}

[[Flokkur:Borgir í Hollandi]]