Fara í innihald

Píratar

Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu
Píratar
Merki Pírata
Merki Pírata
Fylgi 3,0%
Framkvæmdastjóri Kristín Ólafsdóttir
Stofnár 2012
Stjórnmálaleg
hugmyndafræði
Borgararéttindi, friðhelgi einkalífsins, gagnsæi, upplýsinga- og tjáningarfrelsi, beint lýðræði, sjálfsákvörðunarréttur[1]
Einkennislitur fjólublár  
Sæti á Alþingi
Sæti í sveitarstjórnum
Listabókstafur P
Vefsíða www.piratar.is
¹Fylgi í síðustu Alþingiskosningum

Píratar eru íslenskur stjórnmálaflokkur sem var stofnaður árið 2012 og sat á Alþingi frá 2013 til 2024, þar til að þau duttu út. Píratar leggja áherslu á beint lýðræði, gagnsæi og baráttu gegn spillingu, loftslagsmál, friðhelgi einkalífs, gjaldfrjálsa grunnþjónustu og frjálsa miðlun þekkingar. Borgararéttindi eru Pírötum jafnframt hugleikin; eins og tjáningarfrelsið, óskert aðgengi að heilbrigðisþjónustu og menntun, kosningarétturinn, rétturinn til að mótmæla og sjálfsákvörðunarréttur fólks. Píratar stefna að varðveislu og útvíkkun slíkra réttindi og þeir telja að borgararéttindi tilheyri einstaklingum, réttur hvers og eins sé jafn sterkur.[2]

Stefnumál Pírata eru mótuð á sérstökum umræðu- og kosningavef flokksins, þar sem félagsfólki býðst að móta og greiða atkvæði um stefnurnar. Á vefnum er jafnframt valið á framboðslista Pírata, bæði fyrir alþingis- og sveitarstjórnarkosningar.

Píratar voru stofnaðir árið 2012. Birgitta Jónsdóttir og Smári McCarthy tilkynntu upphaflega um fyrirhugað framboð og formlegur stofnfundur þess fór síðan fram laugardaginn 24. nóvember 2012.[3][4] Á stofnfundinum voru samþykkt drög að lögum fyrir flokkinn og þar ákveðið að nafn hans skyldi vera Píratar (hjánefni Pirate Party Iceland).[5][6] Listabókstafur Pírata er P. [7]

Flokkurinn bauð í fyrsta skipti fram í Alþingiskosningunum 2013 undir listabókstafnum Þ[8] (sem var breytt í P 2016) og fékk 5,1% atkvæða og 3 þingmenn. Í sveitarstjórnarkosningum 2014 fengu Píratar einn mann kjörinn í Reykjavík. [9].

Fylgi Pírata mældist í skoðanakönnun MMR í apríl 2015, 32% og með mesta fylgi allra flokka á landinu.[10] Í apríl 2016 höfðu Píratar mælst stærsti flokkurinn í ár og alltaf yfir 30 prósentum. Þeir náðu metfylgi, 43%, í könnun eftir umræðu um Panamaskjölin og stjórnakreppu sem því fylgdi en fengu 14.5% atkvæða í Alþingiskosningunum þá um haustið. [11].

Píratar buðu fram í sveitarstjórnarkosningunum 2018 og hlutu kjörna fulltrúa í Reykjavík og í Kópavogi. Í Reykjavík hlutu Píratar 7,7% atkvæða og tvo borgarfulltrúa,[12] í Kópavogi fengu Píratar 6,6% og einn bæjarfulltrúa.

Eftir að ríkisstjórn Sjálfstæðisflokks, Viðreisnar og Bjartrar framtíðar klofnaði 15. september 2017[13] var boðað til kosninga. Píratar buðu fram og hlutu 9,2% fylgi og 6 þingmenn. Andrés Ingi Jónsson, fyrrverandi þingmaður Vinstri grænna, gekk til liðs við Pírata í febrúar 2021[14] og urðu þingmenn flokksins þá 7.

Píratar buðu fram í sveitastjórnarkosningum 2022 og bættu við sig einum borgarfulltrúa í Reykjavík með 11,63% atkvæða. Í Kópavogi fengu Píratar 9,53% atkvæða og héldu þar með einum bæjarfulltrúa.[15] Píratar buðu fram með Viðreisn og óháðum í Árborg undir nafninu Áfram Árborg þar sem Álfheiður Eymarsdóttir var oddviti og var hún kosin inn í sveitastjórn Árborgar.[16]

Í Alþingiskosningunum 2024 féll flokkurinn af þingi og hlaut einungis 3% fylgi.

Fylgi í Alþingiskosningum

[breyta | breyta frumkóða]
Kosningar Atkvæði % Þingsæti +/– Sæti Stjórnarþátttaka
2013 9.648 5,10
3 / 63
3 6. Stjórnarandstaða
2016 27.466 14,48
10 / 63
7 3. Stjórnarandstaða
2017 18.053 9,20
6 / 63
4 6. Stjórnarandstaða
2021 17.233 8,63
6 / 63
0 6. Stjórnarandstaða
2024 6.411 3,02
0 / 63
6 8. Utan þings

Kjörnir fulltrúar 2021-2024

[breyta | breyta frumkóða]

Arndís Anna Kristínardóttir Gunnarsdóttir

Andrés Ingi Jónsson

Björn Leví Gunnarsson

Gísli Rafn Ólafsson

Halldóra Mogensen

Þórhildur Sunna Ævarsdóttir[17]

Borgarstjórn

[breyta | breyta frumkóða]
  • Magnús Davíð Norðdahl
  • Sigurbjörg Erla Egilsdóttir
  • Álfheiður Eymarsdóttir[18]

Grunnstefna Pírata

[breyta | breyta frumkóða]
  1. Gagnrýnin hugsun og upplýst stefna
  2. Borgararéttindi
  3. Friðhelgi einkalífsins
  4. Gagnsæi og ábyrgð
  5. Upplýsinga- og tjáningafrelsi
  6. Beint lýðræði og sjálfsákvörðunarréttur[19]

Stjórnir, nefndir og ráð

[breyta | breyta frumkóða]

Framkvæmdastjórn

[breyta | breyta frumkóða]

Framkvæmdastjórn Pírata er kosin á aðalfundi Pírata. Hver stjórnarmeðlimur situr í tvö ár og er hlutverkum skipt milli ára. Stjórnin sér um almenna stjórn og rekstur hreyfingarinnar.[20]

Stjórnarmeðlimir:

Formaður framkvæmdastjórnar: Atli Stefán Yngvason

Ritari framkvæmdastjórnar: Rúnar Björn Herrera Þorkelsson

Gjaldkeri framkvæmdastjórnar: Tinna Helgadóttir

Stefnu- og málefnanefnd

[breyta | breyta frumkóða]

Stefnu- og málefnanefnd er kosin á aðalfundi Pírata og veitir hreyfingunni aðstoð varðandi stefnumótun og málefnastarf. Nefndin sér um Pírataþingið sem er haldið tvisvar á ári þar sem grasrót hreyfingarinnar kemur saman til að fara yfir stefnur og málefni sem grasrótina varðar.

Nefndarmeðlimir:

Formaður stefnu- og málefnanefndar: Inga Þóra Haraldsdóttir

Varaformaður: Indriði Ingi Stefánson

Derek Terell Allen

Árni Pétur Árnason

Fjármálaráð

[breyta | breyta frumkóða]

Fjármálaráð tryggir gagnsæi, valddreifingu og vönduð bókhaldsvinnubrögð í fjármálum. Þá ber ráðið ábyrgð á gerð fjárhagsáætlunar Pírata.

Meðlimir ráðsins:

Valborg Sturludóttir

Tinna Helgadóttir

Úrskurðarnefnd

[breyta | breyta frumkóða]

Björn Gunnlaugsson

Magnús Kr Guðmundsson

Huginn Þór Jóhannsson

Skoðunarmenn reikninga

[breyta | breyta frumkóða]

Kristján Gísli Stefánsson

Álfheiður Eymarsdóttir

Stjórn Pírata í Reykjavík[21]

[breyta | breyta frumkóða]

Halla Kolbeinsdóttir

Kristín Reynisdóttir

Atli Rafn Viðarsson

Stefán Örvar Sigmundsson

Stjórn Pírata í Kópavogi[22]

[breyta | breyta frumkóða]

Formaður: Árni Pétur Árnason

Varaformaður: Eva Sjöfn Helgadóttir

Ritari: Elín Kona Eddudóttir

Gjaldkeri: Matthías Hjartarson

Indriði Ingi Stefánsson

Varafulltrúi: Margrét Ásta Arnarsdóttir

Varafulltrúi: Kjartan Sveinn Guðmundsson

Varafulltrúi: Þorgeir Lárus Árnason

Tilvísanir

[breyta | breyta frumkóða]
  1. „Geymd eintak“. Afrit af upprunalegu geymt þann 8. janúar 2014. Sótt 2. janúar 2014.
  2. „Borgararéttindi“. Píratar. 23. október 2013. Afrit af upprunalegu geymt þann 16. júlí 2021. Sótt 16. júlí 2021.
  3. „Píratar halda stofnfund“. mbl.is. Sótt 25. nóvember 2012.
  4. „Stofnfundur“. Píratapartýið. Sótt 25. nóvember 2012.[óvirkur tengill]
  5. „Lög“. Píratar]. Afrit af upprunalegu geymt þann 27. júní 2013. Sótt 29. maí 2013.
  6. „Nafn Pírata“. Blogg á Dv.is, höfundur Smári McCarthy. Afrit af upprunalegu geymt þann 20. janúar 2013. Sótt 20. janúar 2013.
  7. „Píratar fá listabókstafinn P; af píratar.is“. Afrit af upprunalegu geymt þann 3. nóvember 2016. Sótt 24. október 2016.
  8. „Píratar fá Þ“. mbl.is [á vefnum]. 20. febrúar 2013, [skoðað 20-02-2013].
  9. http://www.mbl.is/frettir/kosningar/svf_results/
  10. http://www.mmr.is/frettir/birtar-nieurstoeeur/469-piratar-maelast-medh-32-fylgi
  11. 69% vilja Bjarna burt, Píratar með metfylgi Rúv. Skoðað 7. apríl 2016.
  12. hulda (1. júní 2018). „Úrslit borgarstjórnarkosninga 2018“. Reykjavíkurborg. Sótt 16. júlí 2021.
  13. Hilmarsdóttir, Sunna Kristín. „Björt framtíð slítur ríkisstjórnarsamstarfinu - Vísir“. visir.is. Sótt 16. júlí 2021.
  14. „Andrés Ingi til liðs við Pírata“. Píratar. 10. febrúar 2021. Afrit af upprunalegu geymt þann 16. júlí 2021. Sótt 16. júlí 2021.
  15. „Kosningar 2022 - Úrslit í stærstu sveitarfélögum“. www.mbl.is. Sótt 27. júní 2023.
  16. „Píratar og Viðreisn í samstarfi í Árborg“. www.mbl.is. Sótt 27. júní 2023.
  17. „Alþingi“. Píratar. 16. september 2022. Afrit af upprunalegu geymt þann 27. júní 2023. Sótt 27. júní 2023.
  18. „Fulltrúar Pírata“. Píratar. Afrit af upprunalegu geymt þann 27. júní 2023. Sótt 27. júní 2023.
  19. „Grunnstefna“. Píratar. Afrit af upprunalegu geymt þann 27. júní 2023. Sótt 27. júní 2023.
  20. „Reykjavík | Píratar í Reykjavík“. Píratar. 1. janúar 2023. Afrit af upprunalegu geymt þann 27. júní 2023. Sótt 27. júní 2023.
  21. „Reykjavík | Píratar í Reykjavík“. Píratar. 1. janúar 2023. Afrit af upprunalegu geymt þann 27. júní 2023. Sótt 27. júní 2023.
  22. „Kópavogur“. Píratar. 27. maí 2022. Afrit af upprunalegu geymt þann 27. júní 2023. Sótt 27. júní 2023.