Hvannir

Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu
Líka er til íslenska mannsnafnið Hvönn. Hvönn getur einnig vísað til ætihvannar.
Hvönn
Geithvönn (Angelica sylvestris)
Geithvönn (Angelica sylvestris)
Vísindaleg flokkun
Ríki: Jurtaríki (Plantae)
Fylking: Dulfrævingar (Magnoliophyta)
Flokkur: Tvíkímblöðungar (Magnoliopsida)
Ættbálkur: Sveipjurtabálkur (Apiales)
Ætt: Sveipjurtaætt (Apiaceae)
Ættkvísl: Angelica
L.
Tegundir

Um 50 tegundir; sjá grein

Hvönn (fræðiheiti: Angelica) er ættkvísl jurta af sveipjurtaætt sem lifa á norðurhveli jarðar. Hvannir verða um 1-2 metrar á hæð með stór lauf og stóran blómsveip með hvítum eða grænleitum blómum.

Um hvönnina í Látrabjargi[breyta | breyta frumkóða]

Hvönn var mikið notuð til manneldis hér áður fyrr. Eggert Ólafsson skrifar um hvönnina í Látrabjargi og segir:

Í Látrabjargi eru jurtastóð, því að jarðvegur er þar rakur og frjór á skeiðum og í sprungum, en sólarhitinn knýr plönturnar til mikils vaxtar. Hvönn vex þar alls staðar og verður þar sums staðar svo stórvaxin, að fullorðinn karlmaður getur stungið handleggnum inn í stöngulholið. Hvönn er árlega skorin til heimilisnota þar úr nágrenninu. Til sönnunar því að jurt þessi hafi verið notuð mikið fyrr á tímum og verið eftirsótt, er gjafabréf á skinni í eign Sauðlauksdalskirkju, þar sem kirkjunni er gefinn árlegur hvannskurður í Látrabjargi, svo mikið sem 6 menn skera (vafalaust) á einum degi og einn maður á sex dögum.

Nokkrar tegundir[breyta | breyta frumkóða]

Tenglar[breyta | breyta frumkóða]

  • „Hvers vegna vex svona mikil hvönn í kringum fyrrum mannabústaði í Aðalvík og á Hornströndum?“. Vísindavefurinn.
  • Um hvannir og hvannaneyslu; grein í Ársriti Rækturnarfélagi Norðurlands 1962
  Þessi líffræðigrein er stubbur. Þú getur hjálpað til með því að bæta við greinina.