Skrápflundra

Skrápflundra
Ástand stofns
Not evaluated
Vísindaleg flokkun
Ríki: Dýraríki Animalia Fylking: Seildýr Chordata Flokkur: Geisluggar Actinopterygii Ættbálkur: Flatfiskar Pleuronectiformes Ætt: Flyðruætt Pleuronectidae Ættkvísl: Hippoglossus Tegund: H. elassodon
Tvínefni
Hippoglossoides elassodon D. S. Jordan & C. H. Gilbert, 1880

Skrápflundra (Fræðiheiti: Hippoglossoides elassodon) er flatfiskur af flyðruætt. Gunnar Jónsson fiskifræðingur hefur gefið fiskinum íslenska heitið skrápflundra. Vegna útlits skrápflundrunnar gengur hún einnig undir enska nafninu cigarette paper og paper sole. Skrápflundra er ekki þessi eiginlega kolategund sem finnst aðeins í Atlantshafi, heldur er hún af flyðruætt (Pleuronectidae) og er því náskyld skrápflúru, lúðu og grálúðu en þeir fiskar veiðast við Ísland.

Útlit

Fiskurinn er mjög líkur skrápflúru, lúðu og grálúðu í útliti: langvaxinn, sporöskjulagaður, frekar þunnur, hausinn miðlungsstór og kjafturinn stór. Tennurnar eru beittar. Bæði augun eru stór og vinstra augað liggur aftur. Uggar eru sambærilegir við ugga annarra flatfiska. Rákin á miðju fisksins er bein aftur í styrtlu. Litur augnhliðarinnar er frá því að vera dökk ólífu brún til þess að vera rauð grá-brún að lit, sumir fiskanna eru með dökka bletti en alls ekki allir. Blinda hliðin er hvít og hálf gagnsæ á sumum svæðum.

Stærð og aldur

Skápflundra er frekar smár fiskur, algeng stærð er frá 25-30 cm en verður allt að 50 cm löng. Þetta er langlífur fiskur og getur orðið allt að 34 ára gamall. Hún verður kynþroska 2-3 ára gömul á suðlægum slóðum þar sem sjórinn er hlýr en 6 ára á norðlægum slóðum þar sem sjórinn er kaldari.

Heimkynni og útbreiðsla

Heimkynni skrápflundru eru frá Japanshafi, í Okhotskhafi í Rússlandi og í öllu Beringshafi að ströndum Kaliforníu í Bandaríkjunum. Hún lifir á mjúkum blönduðum leir og sandbotni á 6 – 549 metra dýpi. Fullorðnir eru venjulega undir 180 metra dýpi en ungviðið er grynnra.

Hrygning

Skrápflundran hrygnir frá febrúar og fram í maí. Hver hrygna hrygnir 72 – 600 þúsund eggjum. Eggin eru sviflæg þar til þau klekjast á 9 – 20 dögum, það fer allt eftir hitastigi sjávar. Á vorin að lokinni hrygningu færir fiskurinn sig upp á grunninn þar sem fæðan er meiri. Ungviðið vex og þroskast í grunnum árósum, flóum og nálægt ströndinni.

Fæða og óvinir

Fæða skrápflundrunnar er margvísleg en aðallega éta þær hryggleysingja sem lifa á botninum eins og krabbadýr, skeldýr, slöngustjörnur, fiskseiði og smokkfiska. Sjálfar eru þær vinsæl fæða og étnar af kyrrahafsþorsk, lúðu, alaskaufsa og tannkola.

Veiðar og veiðiaðferðir

Fiskurinn er þéttastur í Beringshafi og er mest veiddur þar, einnig er hann veiddur á norðaustur og norðvestur kyrrahafsveiðisvæðunum.

Skrápflundran er í dag eingöngu veidd af Bandaríkjamönnum við Alaska á veiðisvæðinu Pacific North East. Japanir veiddu mikið af skrápflundru á árunum 1950 til 1985 en þá hættu Japanir veiðum á skrápflundru eftir að veiði erlendra skipa var bönnuð í Alaskaflóa. Árleg veiði hefur verið á bilinu 13 – 25 þúsund tonn síðustu ár og meðalveiðin 18 þúsund tonn.

Kvóti ársins 2011 náðist ekki. Það náðist ekki nema þriðjungur kvótans eða 13.550 tonn af 41.548 tonna kvóta.

Markaðir

Markaðir fyrir skrápflundru eru um allan heim. Þó er mest af henni selt innan Bandaríkjanna en eitthvað er selt á heimsmarkaði.

Lang stærstur hluti stofnsins er veiddur í botntroll. Þó eru 30% veidd í flottroll. Veiðitímabilið er frá janúar til júní. Trúlega er skrápflundran meðafli á flotrollsveiðum.

Árið 2010 var verðmæti tegundarinnar 2,1 milljarður og veiðin var um 18 þúsund tonn. Það gerir 119 krónur fyrir hausaðan og slægðan kola. Á sama tíma var meðalverð á skrápflúru á markaði á Íslandi um 41 króna á kíló fyrir slægðan fisk og framboðið var 52 tonn.