Aðgerð (forritun)

Aðgerð í forritun er þær reikniaðgerðir sem hægt er að framkvæma í forritun, sem eru þá m.a. heiltöluaðgerðir, kommutöluaðgerðir og rökaðgerðir.

Heiltöluaðgerðir

Heiltölur(integer) eru skilgreindar í forritunarmálum sem allar heilar tölur á ákveðnu bili, það getur verið misjafnt eftir því hvaða forritunarmál er skoðað hvað sú skilgreining er og flest forritunarmál bjóða upp á fleiri en eina skilgreiningu. Hér í töflunni fyrir neðan eru nokkrar algengar skilgreiningar á heiltölum.

Bitar	Nafn	Stærð	Notað
8	byte, octet	Signed: −128 til +127 Unsigned: 0 til +255	ASCII stafasettið, C int8_t, Java byte
16	halfword, word	Signed: −32,768 til +32,767 Unsigned: 0 til +65,535	UCS-2 stafasettið, C int16_t, Java char, Java short
32	word, doubleword, longword	Signed: −2,147,483,648 til +2,147,483,647 Unsigned: 0 til +4,294,967,295	UCS-4 stafasettið, C int32_t, Java int
64	doubleword, longword, quadword	Signed: −9,223,372,036,854,775,808 til +9,223,372,036,854,775,807 Unsigned: 0 til +18,446,744,073,709,551,615	C int64_t, Java long

Helstu aðgerðir á heiltölum eru plús mínus margföldun og deiling en til eru aðrar aðgerðir eins og t.d. mod eða modular.

Kommutöluaðgerðir

IEEE Staðallinn fyrir kommutölur(IEEE 754)er algengasti staðallinn í dag sem notaður er í kommutöluútreikningi. Hann tiltekur fjórar aðferðir til að skilgreina kommutölur þ.e. single-precision (32-bita), double-precision (64-bita), single-extended precision (≥ 43-bita, er ekki mikið notað) og double-extended precision (≥ 79-bita, venjulega útfært með 80 bitum). Aðeins 32-bita útfærslan er skylda að útfæra samkvæmt staðlinum, hinar aðferðirnar eru valkvæðar.

Stærð 32 bita númera er +/- 3.4 * 10³⁸
Stærð 64 bita númera er +/- 1.8 * 10³⁰⁸

Helstu aðgerðir á kommuölum eru plús mínus margföldun og deiling.

Rökaðgerðir

Helstu rökaðgerðir í forritun eru AND, OR, NOT og XOR - Helsti tilgangur rökaðgerðanna í forritun er að fá fram breytilegt flæði í forritum með t.d. IF og WHEN skipunum.

AND - og

AND er notað til að bera saman tvær segðir og ef báðar eru sannar þá er niðurstaðan sönn, annars er hún ósönn.

Dæmi:

(1=1 and  2=2) = true

true and true verður þá true

(1=2 and 2=2) = false

false and true verður þá false

Í forritunarmálum er ýmist notast við and(Basic) eða &&(C++) til að tákna AND skilyrði.

Í C# er boðið upp á tvær mismunandi útgáfur af AND sem eru þá & og && þær virka eins nema að einu leyti þ.e. að seinni segðin er aldrei keyrð í && tilvikinu ef fyrri segðin er ósönn.

Dæmi: Ef við erum með tvö föll sem skila okkur bool gildinu false, fyrra fallið prentar út "A tókst" og seinna fallið prentar út "B tókst" þá fáum við fram eftirfarandi niðurstöður..

FallA() && FallB() skilar okkur A tókst og false
FallA() &  FallB() skilar okkur A tókst, B tókst og false

OR - eða

OR er notað til að bera saman tvær segðir og ef báðar eða önnur þeirra er sönn þá er niðurstaðan sönn, en ef báðar eru ósannar þá er niðurstaðan ósönn.

Dæmi:

(1=1 or 2=2) = true

true and true verður þá true

(1=2 or 2=2) = true

false or true verður þá true

(1=1 or 2=1) = true

false or true verður þá true

(1=2 or 2=1) = false

false or false verður þá false

Í forritunarmálum er ýmist notast við or(Basic) eða ||(C++) til að tákna OR skilyrði.

Í C# er boðið upp á tvær mismunandi útgáfur af OR sem eru þá | og || þær virka eins nema að einu leyti þ.e. að seinni segðin er aldrei keyrð í || tilvikinu ef fyrri segðin er sönn.

Dæmi: Ef við erum með tvö föll sem skila okkur bool gildinu true, fyrra fallið prentar út "A tókst" og seinna fallið prentar út "B tókst" þá fáum við fram eftirfarandi niðurstöður..

FallA() || FallB() skilar okkur A tókst og false
FallA() |  FallB() skilar okkur A tókst, B tókst og true

NOT - ekki

NOT er notað til að snúa við sanngildi segðar.

Dæmi:

not(1=1) = false

not(true) verður þá false

not(1=2) = true

not(false) verður þá true

Í forritunarmálum er ýmist notast við not(Basic) eða !(C++) til að tákna NOT aðgerð.

XOR - annaðhvort eða (en ekki hvort tveggja)

XOR er notað til að bera saman tvær segðir og ef önnur þeirra er sönn þá er niðurstaðan sönn, en ef báðar eru sannar eða ósannar þá er niðurstaðan ósönn.

Dæmi:

(1=1 xor 2=2) = false

true xor true verður þá false

(1=2 xor 2=2) = true

false xor true verður þá true

(1=1 xor 2=1) = true

false xor true verður þá true

(1=2 xor 2=1) = false

false xor false verður þá false

Í forritunarmálum er ýmist notast við xor(Basic) eða ^(C++) til að tákna XOR skilyrði.