Fara í innihald

Yoshihiko Noda

Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu
Yoshihiko Noda
野田 佳彦
Yoshihiko Noda árið 2011.
Forsætisráðherra Japans
Í embætti
2. september 2011  26. desember 2012
ÞjóðhöfðingiAkihito
ForveriNaoto Kan
EftirmaðurShinzō Abe
Persónulegar upplýsingar
Fæddur20. maí 1957 (1957-05-20) (68 ára)
Funabashi, Chiba, Japan
StjórnmálaflokkurLýðræðisflokkurinn (1998–2016)
MakiHitomi Noda (g. 1970)
Börn2
HáskóliWaseda-háskóli

Yoshihiko Noda (japanska: 野田 佳彦; f. 20. maí 1957) er japanskur stjórnmálamaður sem var forsætisráðherra Japans frá 2011 til 2012. Noda var leiðtogi Lýðræðisflokksins, sem fór fyrir ríkisstjórn Japans frá 2009 til 2012.

Noda var fjármálaráðherra í ríkisstjórn forvera síns, Naoto Kan. Hann þótti varkár í því embætti og hafði lýst sig fylgjandi því að hækka skatta á tekjuháa til að mæta tekjuþörf ríkisins, sem var stórskuldugt. Noda var hins vegar andvígur því að hækka skatta á áfengi og tóbak.[1]

Noda var kjörinn leiðtogi Lýðræðisflokksins og forsætisráðherra Japans þegar Naoto Kan sagði af sér í lok ágúst árið 2011.[2][3] Þegar Noda tók við embætti var stjórnin enn að fást við eyðilegginguna eftir jarðskjálftann og flóðið sem fóru yfir Japan í mars 2011. Enn var mikil hreinsun og uppbygging óunnin vegna hamfaranna og orkuframleiðsla í landinu var illa löskuð vegna sprenginga í kjarnorkuverinu í Fukushima í skjálftanum. Þegar þarna var komið hafði Lýðræðisflokkurinn tapað meirihluta á efri deild japanska þingsins og átti því erfitt með að koma málum sínum í gegn.[4]

Sem forsætisráðherra lét Noda hækka vöruskatta í landinu, sem varð honum til mikilla óvinsælda og leiddi til þess að þrír fyrrverandi ráðherrar lýstu yfir framboði gegn honum í formannskjöri Lýðræðisflokksins.[5]

Noda lét endurræsa tvo af 50 kjarnorkuofnum Japans í júní 2012. Kjarnorkuverunum hafði verið lokað eftir kjarnorkuslysið í Fukushima en Noda sagði japanskt þjóðfélag ekki geta lifað af ef verin yrðu öll höfð í biðstöðu.[6]

Noda lét rjúfa þing og boða til þingkosninga í nóvember 2012.[7] Í kosningunum tapaði Lýðræðisflokkurinn illa fyrir Frjálslynda lýðræðisflokknum undir forystu Shinzō Abe. Noda viðurkenndi ósigur og sagði í kjölfarið af sér sem leiðtogi Lýðræðisflokksins.[8]

Noda hefur áfram verið virkur í japönskum stjórnmálum eftir að hann lét af embætti forsætisráðherra. Í september 2024 var hann kjörinn leiðtogi Stjórnarskrárbundna lýðræðisflokksins, eins af arftökum Lýðræðisflokksins.[9] Flokkurinn bætti við sig miklu fylgi undir forystu Noda í þingkosningum árið 2025. Þegar japanska þingið kaus um forsætisráðherra eftir þingkosningarnar tapaði Noda fyrir Shigeru Ishiba, leiðtoga Frjálslynda lýðræðisflokksins.[10]

Tilvísanir

[breyta | breyta frumkóða]
  1. „Hvorki ríkur né myndarlegur“. mbl.is. 30. ágúst 2011. Sótt 24. ágúst 2025.
  2. „Nýr forsætisráðherra Japans“. Vísir. 30. ágúst 2011. Sótt 24. ágúst 2025.
  3. „Noda skipaður forsætisráðherra“. RÚV. 30. ágúst 2011. Sótt 24. ágúst 2025.
  4. „Tekur við ógrynni vandamála af Kan“. Fréttablaðið. 30. ágúst 2011. bls. 10.
  5. „Sótt að forsætisráðherra Japans úr eigin flokki“. Vísir. 21. september 2012. Sótt 24. ágúst 2025.
  6. „Vill endurræsa tvo kjarnaofna“. Vísir. 9. júní 2012. Sótt 24. ágúst 2025.
  7. „Noda rýfur þing í Japan“. mbl.is. 16. nóvember 2012. Sótt 24. ágúst 2025.
  8. „Noda játar sig sigraðan“. RÚV. 16. desember 2012. Sótt 24. ágúst 2025.
  9. „立憲新代表に野田元首相、決選投票で枝野氏上回る 人事で「刷新感」“. The Asahi Shimbun. 23. september 2024. Afrit af uppruna á 23. september 2024. Sótt 23. september 2024.
  10. Atli Ísleifsson (11. nóvember 2024). „Is­hiba á­fram for­sætis­ráðherra þrátt fyrir kosningatap“. Vísir. Sótt 24. ágúst 2025.


Fyrirrennari:
Naoto Kan
Forsætisráðherra Japans
(2. september 2011 – 26. desember 2012)
Eftirmaður:
Shinzō Abe


  Þetta æviágrip sem tengist stjórnmálum og Japan er stubbur. Þú getur hjálpað til með því að bæta við greinina.