Fara í innihald

Uthman ibn Affan

Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu
Kalífi Rasídunveldisins
Ommejadar
Uthman ibn Affan
Uthman
عُثْمَان
Ríkisár 6. nóvember 644 – 17. júní 656
SkírnarnafnUthman ibn Affan
FæddurU. þ. b. 573/576
 Hejaz, Arabíu
Dáinn17. júní 656 (80/83 ára)
 Medína, Hejaz, Rasídunveldinu
GröfJannat al-Baqī, Medína
Konungsfjölskyldan
Faðir Affan ibn Abi al-As
Móðir Arwa bint Kurayz
EiginkonurRuqayya bint Muhammad
Umm Kulthum bint Muhammad
Fakhita bint Ghazwan
Asma bint Abi Jahl
Umm al-Banin Mulayka bint Uyayna
Fatima bint al-Walid
Bint Khalid ibn Asid
Umm 'Amr Umm Najm bint Jundab
Ramla bint Shayba
Bunana
Na'ila bint al-Furafisa
BörnAmr
Aban
Sa'id
Abd Allah

Uthman ibn Affan (u. þ. b. 573 eða 576 – 17. júní 656) var þriðji kalífi Rasídunveldisins. Hann ríkti frá árinu 644 þar til hann var myrtur árið 656. Uthman var frændi, tengdasonur og fylgismaður Múhameðs spámanns og lék lykilhlutverk snemma í sögu íslams. Sem kalífi lét hann safna saman staðlaðri útgáfu af Kóraninum, Kóran Uthmans, sem enn er í notkun í dag.[1] Uthman lét eyðilegga allar eldri útgáfur af kóraninum og dreifði hinni nýju stöðluðu útgáfu helgiritsins meðal þegna sinna.[2]

Áður en forveri Uthmans, Ómar mikli kalífi (sem ríkti 634–644), lést hafði hann skipað trúnaðarnefnd til að kjósa eftirmann sinn. Uthman, sem þá var um 68–71 ára gamall, var kjörinn kalífi og var hann þá elsti maðurinn til að gegna þessu æðsta embætti. Í valdatíð Uthmans lagði kalífadæmið undir sig meira landsvæði í Persíu árið 650 og náði alla leið til Khorasan árið 651.

Utham jók miðstýringu í stjórnsýslunni og stuðlaði að hröðum vexti í efnahagslífinu. Mörgum þegnum Uthmans fannst hann helst til ráðríkur og líkaði ekki hvernig hvernig hann skattlagði bæi og lét féð renna til fjölskyldu sinnar og herliðs síns. Síðustu ár Uthmans á valdastól einkenndust hins af andófi sem snerist brátt upp í vopnaða uppreisn.

Árið 656 skipaði Uthman náinn ættingja sinn ríkisstjóra í Egyptalandi. Egypskir uppreisnarmenn héldu á fund Uthmans eftir skipunina til að krefjast þess að ríkisstjórinn yrði leystur úr embætti. Uthman lést samþykkja kröfur þeirra en þegar uppreisnarmennirnir sneru aftur til Egyptalands tók þræll á móti þeim sem Uthman hafði sent til að taka leiðtoga þeirra af lífi. Þeir sneru því aftur til Medínu, sátu um heimili Uthmans og tóku hann af lífi.[2]

Múslimar innan trúargreinarinnar súnní líta á Uthman sem hinn þriðja af „réttleiddu kalífunum“ fjórum.

Tilvísanir

[breyta | breyta frumkóða]
  1. Sigurjón Árni Eyjólfsson (2017). „Sögurýnin og íslam“. Skírnir. bls. 47–79.
  2. 2,0 2,1 Andri Már Hermannsson; Arnþór Daði Guðmundsson; Bjarki Kolbeinsson; Ólöf Rún Gunnarsdóttir (17. mars 2017). „Hverjir voru helstu leiðtogar íslams strax eftir dauða Múhameðs?“. Vísindavefurinn. Sótt 28. mars 2024.


Fyrirrennari:
Ómar
Kalífi Rasídunveldisins
(6. nóvember 644 – 17. júní 656)
Eftirmaður:
Alí


  Þetta æviágrip sem tengist sögu og trúarbrögðum er stubbur. Þú getur hjálpað til með því að bæta við greinina.