Uthman ibn Affan
| |||
Uthman
عُثْمَان | |||
Ríkisár | 6. nóvember 644 – 17. júní 656 | ||
Skírnarnafn | Uthman ibn Affan | ||
Fæddur | U. þ. b. 573/576 | ||
Hejaz, Arabíu | |||
Dáinn | 17. júní 656 (80/83 ára) | ||
Medína, Hejaz, Rasídunveldinu | |||
Gröf | Jannat al-Baqī, Medína | ||
Konungsfjölskyldan | |||
Faðir | Affan ibn Abi al-As | ||
Móðir | Arwa bint Kurayz | ||
Eiginkonur | Ruqayya bint Muhammad Umm Kulthum bint Muhammad Fakhita bint Ghazwan Asma bint Abi Jahl Umm al-Banin Mulayka bint Uyayna Fatima bint al-Walid Bint Khalid ibn Asid Umm 'Amr Umm Najm bint Jundab Ramla bint Shayba Bunana Na'ila bint al-Furafisa | ||
Börn | Amr Aban Sa'id Abd Allah |
Uthman ibn Affan (u. þ. b. 573 eða 576 – 17. júní 656) var þriðji kalífi Rasídunveldisins. Hann ríkti frá árinu 644 þar til hann var myrtur árið 656. Uthman var frændi, tengdasonur og fylgismaður Múhameðs spámanns og lék lykilhlutverk snemma í sögu íslams. Sem kalífi lét hann safna saman staðlaðri útgáfu af Kóraninum, Kóran Uthmans, sem enn er í notkun í dag.[1] Uthman lét eyðilegga allar eldri útgáfur af kóraninum og dreifði hinni nýju stöðluðu útgáfu helgiritsins meðal þegna sinna.[2]
Áður en forveri Uthmans, Ómar mikli kalífi (sem ríkti 634–644), lést hafði hann skipað trúnaðarnefnd til að kjósa eftirmann sinn. Uthman, sem þá var um 68–71 ára gamall, var kjörinn kalífi og var hann þá elsti maðurinn til að gegna þessu æðsta embætti. Í valdatíð Uthmans lagði kalífadæmið undir sig meira landsvæði í Persíu árið 650 og náði alla leið til Khorasan árið 651.
Utham jók miðstýringu í stjórnsýslunni og stuðlaði að hröðum vexti í efnahagslífinu. Mörgum þegnum Uthmans fannst hann helst til ráðríkur og líkaði ekki hvernig hvernig hann skattlagði bæi og lét féð renna til fjölskyldu sinnar og herliðs síns. Síðustu ár Uthmans á valdastól einkenndust hins af andófi sem snerist brátt upp í vopnaða uppreisn.
Árið 656 skipaði Uthman náinn ættingja sinn ríkisstjóra í Egyptalandi. Egypskir uppreisnarmenn héldu á fund Uthmans eftir skipunina til að krefjast þess að ríkisstjórinn yrði leystur úr embætti. Uthman lést samþykkja kröfur þeirra en þegar uppreisnarmennirnir sneru aftur til Egyptalands tók þræll á móti þeim sem Uthman hafði sent til að taka leiðtoga þeirra af lífi. Þeir sneru því aftur til Medínu, sátu um heimili Uthmans og tóku hann af lífi.[2]
Múslimar innan trúargreinarinnar súnní líta á Uthman sem hinn þriðja af „réttleiddu kalífunum“ fjórum.
Tilvísanir
[breyta | breyta frumkóða]- ↑ Sigurjón Árni Eyjólfsson (2017). „Sögurýnin og íslam“. Skírnir. bls. 47–79.
- ↑ 2,0 2,1 Andri Már Hermannsson; Arnþór Daði Guðmundsson; Bjarki Kolbeinsson; Ólöf Rún Gunnarsdóttir (17. mars 2017). „Hverjir voru helstu leiðtogar íslams strax eftir dauða Múhameðs?“. Vísindavefurinn. Sótt 28. mars 2024.
Fyrirrennari: Ómar |
|
Eftirmaður: Alí |
