Notandi:TommyBee/Rekstrarhagfræði

Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu

Þessi grein er enn í drögum, hér geturðu unnið áfram í greininni. Eftir að hafa vistað breytingar geturðu ýtt hér til að flytja greinina á réttan titil. Þú getur beðið um hjálp með hvað sem er á spjallsíðu greinarinnar.

Rekstrarhagfræðin er hluti úr hagfræðinni. Hún rannsakar hagnýt hegðun neytenda (búskapakenning) og fyrirtækja (framleiðslukenning). Auk þess er dreifingin tekjanna og takmarkaðri varninganna meðal neytenda skoðað. Einstaklingurinn er annarsvega talin að vera uppsprettan vinnuafls og fjármagns. Hinnsvegar er hann að nýta framleiðsluafurðinn, sem hann eyðir eftir lögmál nýtjahágildisins. Á hinn boginn ættla fyrirtækin hagnast sem mest með því að nýta vinnuafl, fasteignir, fjármagn og tæknileg framþróun sem kölluð eru framleiðsluþættir. Rekstrarhagfræðingar vinna með stærðfræðilegum líkönum, sem eru hlutfirring úr raunveruleikanum (ný-klassisk kenning). Öfugt við rekstrarhagfræði er í þjóðhagfræðinni unnið með heildarstærðum, eins og til dæmis með tekjur allra heimila.

Ýmis svæði í rekstrarfræðinni

Í búskapakenninguni er eftirspurnin á markaðnum rannsökuð. Mikilvægt rannsóknarefni er nýtingin sem neytendinn eflir úr varningum sem hann keypir. Í þeirri líkön koma vildaföll og jafngildisferlar til skjalanna.

Fyrirtækin eru frambjóðendur á markaðnum og mikilvægt rannsóknaefni er framleiðslukenningin. Framleiðslufall sýnir stærðfræðilegt samband milli aðfanga og afurðar. þegar fallið er lagt fram, þá er niðurstaðan magnið sem hagnýtast er framleitt og hvaða aðfangamagn sem eru eyddar.

Verðkenningin sýnir verðið sem breytileg stærð þegar framboð og eftirspurn hittast á markaðnum undir mismunandi kringumstæðum. Samkeppnin er talin einn helsti þáttur sem veldur því að markarðurinn er tæmdur við mismunandi verðlag. Svo er greint milli eins (einokun), fárra (fákeppni) og margra (fjölkeppni) frambjóðanda. Yfirleitt er skoðað niðurstöðuna á markaðnum með fjölda eftirspurjendum.

Aukaefni eru til dæmis áhættukenning. Hún rannsakar umgengnið eða nýtingin á tölufræðilegt óöruggi og ójöfn upplýsingadreifing. Leikjafræðin aukir rekstrarhagfræðina um víxlverkun markaðsaðilar í tímans rás (kæn hegðun).

Forsendur

Kúpturferli í vildafallinu.

Rekstrarhagfræðingar nota yfirleitt líkön sem eru einföldun raunveruleikans. Þau eru nýtt til að svara bæði fræðilegum og hagnýtum spurningum. Algengt er til dæmis að miða við að allir hagi sér skynsamlega og reyni að hámarka svokallað notagildi. Þetta þýðir m.a. að hver og einn aðili velur ætíð þann kost sem hann telur færa sér mest notagildi. Þannig aðili er kallaður homo eoconomicus. Þá er gjarnan gert ráð fyrir því að einstaklingar séu óseðjandi, þannig að notagildi aukist alltaf við það að geta neytt meiri gæða.

Landamærin rekstrarhagfræðinnar

Einn þeirra landamæra eru gljúfrið milli rekstrar- og þjóðhagfræði. Erfitt era að leggja rekstrarhagfræðilegu líkanir saman til að mynda virka þjóðhagfræðilegum niðurstöður. Og oft er reynt að fóta forsendur í þjóðhagfræðilegum líkön með rekstrarhagfræðinni. Auk þess sýna tilraunir á sviði neytendahegðun takmörkin hvað skýringaraflið á ýmsum reskstrarhagfræðilegum likön snertir. Hagþrónunarfræði er ný fræðigrein að glýma við takmökin skýringaraflsins. Hún snýst um að sýna raunveruleikan nákvæmari og kvikri en áður fyrr.

Heimildir

  • Ágúst Einarsson (2005). Rekstrarhagfræði. Mál og menning. ISBN 9979326557.
  • Birna Stefnisdóttir (2005). Rekstrarhagfræði.

Flokkur:Rekstrarhagfræði