Notandi:Ivar81/sandbox

Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu

Vérendrye Rúnasteinninn[breyta | breyta frumkóða]

Vérendrye Rúnasteinninn á að hafa fundist á fjórða áratug sautjándu aldar í einum af fyrstu leiðöngrum sem farnir voru inn á landsvæðið vestur af vötnunum miklu í Norður Ameríku af Fransk-Kanadíska landkönnuðinum Pierre Gaultier de Varennes et de La Vérendrye. Fundurinn er hvergi nefndur í opinberum skjölum frá leiðöngrum La Vérandrye en árið 1749 ræddi hann við Sænskan vísindamann Pehr Kalm um steininn. Allar upplýsingar sem finnast um steininn koma frá skrifum Pehr Kalm.

Fundur[breyta | breyta frumkóða]

Samkvæmt skrifum Kalms fann leiðangur Vérendrye steininn ofan á reistum steini (mögulega kuml). Skrif Kalms segja steinninn vera u.þ.b. 33 cm langann og um 11 cm breiðann. Á steininum á að vera áletrun í óþekktu letri. Hvar steinninn fannst er ekki sammælst um í dag, Holand taldi steinninn hafa fundist í leiðangri árið 1738 á Mandan svæði "við bakka Missouri fljóts" sem gæti hafa verið í Norður-Dakóta, Bandaríkjunum. Faðir Anotine Champagne taldi hinsvegar að skrif Kalmes bentu til þess að leiðangurinn hafi verið á hestbaki og gæti því ekki hafa verið í Norður-Dakóta því engir hestar væru þar árið 1738. Taldi hann að fyrst fjarlægðin var sögð vera um 900 franskar mílur þá stakk hann upp á stað nálægt Pierre í Suður-Dakóta. Þegar heimamenn vory spurðir þá staðhæfðu þeir að rúnasteinninn og uppreisti steinninn hefðu ávalt verið þarna saman.

Örlög Steinsins[breyta | breyta frumkóða]

La Vérendrye sagði Kalm að steintaflan hefði verið send aftur til Quebeck þar sem Jesúítaprestar komust að þeirri niðurstöðu að það væri "Tatarian" letur á steininum. Þeir hafi svo sent steinninn til innanríkisráðherra Frakklands Jean-Frédéric Phélypeaux, Greifa af Maurepas. Ekki eru til neinar lýsingar af steininum eftir þann tíma en því hefur verið fleygt að steinninn hafi verið fluttur ásamt öðrum forngripum til kirkju í Rouen og hafi síðar grafist undir rústum kirkjunnar er hún var eyðilögð í Seinni Heimsstyrjöldinni. Minnesota Historical Society hefu boðið 1000 dollara fundarlaun hverjum þeim sem finnur steininn á ný.

Hugsanleg saga[breyta | breyta frumkóða]

Sumir einstaklingar, þá sérstaklega Hjalmar Holand, hafa talið að áletrunin hafi í raun verið rúnir Norænna manna og að mögulega væru tengsl milli þeirra og Kenskington Steinninn, sem á að hafa verið skilinn eftir af blönduðum leiðangri Norðmanna og Svía árið 1362. (Hins vegar ríkir ágreiningur um hvort Kensington Steinninn sé raunverulega frá norrænum mönnum eða sögufölsun frá nítjándu öld). Holand vildi meina að "Tatarian" letrið (forn Ungverskt letur) og fyrirrennari þess "Orkhon" letrið (forn Tyrkneskt letur) sem var aðgengilegt Jesúítaprestum í Quebeck innihéldur að stórum parti sömu tákn og Norrænar rúnir. Letrin hafa ekki sama uppruna en hægt sé að gera ráð fyrir að notkunin hafi verið sú sama (áletrun steina) og hafi leitt til svipaðs eða eins útlits stafanna.