„Melgresi“: Munur á milli breytinga

Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu
Efni eytt Efni bætt við
Ekkert breytingarágrip
SigRagnarsson (spjall | framlög)
m +heimild
Lína 23: Lína 23:
== Melkorn ==
== Melkorn ==
''Melkorn'' (eða ''melbygg'') nefndist [[korn]] af melgresinu og var á [[Austurland]]i (í Skaftafellssýslum) nýtt til [[brauðgerð]]ar. ''Tisma'' eða ''tismi'' nefndist brauðdeigið sem var gert úr melkorni. Melgresið var þá skorið og hrist (talað var um að ''skaka mel'') og korn þess þurrkuð í [[sofnhús]]um. Sofnhús gat verið klefi eða grjóthlaðinn kofi. ''Sigðagjöld'' var mjölgrautur úr melkorni, en hann var gefinn hjúum fyrir melskurð.
''Melkorn'' (eða ''melbygg'') nefndist [[korn]] af melgresinu og var á [[Austurland]]i (í Skaftafellssýslum) nýtt til [[brauðgerð]]ar. ''Tisma'' eða ''tismi'' nefndist brauðdeigið sem var gert úr melkorni. Melgresið var þá skorið og hrist (talað var um að ''skaka mel'') og korn þess þurrkuð í [[sofnhús]]um. Sofnhús gat verið klefi eða grjóthlaðinn kofi. ''Sigðagjöld'' var mjölgrautur úr melkorni, en hann var gefinn hjúum fyrir melskurð.

== Heimildir ==
*[http://timarit.is/view_page_init.jsp?pageId=3281250 Guðmundur Halldórsson: „Tini - íslenzka kornið“, ''Lesbók Morgunblaðsins'' 4. október 1953 @ timarit.is]. Skoðað 22. nóvember 2010.


{{Stubbur}}
{{Stubbur}}

Útgáfa síðunnar 22. nóvember 2010 kl. 23:38

Melgresi
Melgresi
Melgresi
Vísindaleg flokkun
Ríki: Jurtaríki (Plantae)
Fylking: Dulfrævingar (Magnoliophyta)
Flokkur: Einkímblöðungar (Liliopsida)
Ættbálkur: Grasættbálkur (Poales)
Ætt: Grasaætt (Poaceae)
Ættkvísl: Leymus
Tegund:
L. arenarius

Melgresi (fræðiheiti: Leymus arenarius) er sérlega stórgert og hávaxið gras, allt að 90 sentímetra á hæð. Það er fyrst og fremst þekkt fyrir að geta vaxið í þurrum fjörusandi og sandorpnum hraunum og bundið þar foksand. Melgresi er því mikið notað við uppgræðslu. Þó melgresi vaxi á Íslandi einnig til landsins vex það víða annars staðar eingöngu sem strandplanta.

Ax melgresis er 12 til 20 sentimetra langt. Smáöxin hafa þrjú blóm. Stundum er fjórða blómið en það er þá gelt.

Þúfa vaxin melgresi nefnist melakollur, melhnubbur eða melborg (melborg er þó oftast notað um hól vaxinn melgresi).

Melkorn

Melkorn (eða melbygg) nefndist korn af melgresinu og var á Austurlandi (í Skaftafellssýslum) nýtt til brauðgerðar. Tisma eða tismi nefndist brauðdeigið sem var gert úr melkorni. Melgresið var þá skorið og hrist (talað var um að skaka mel) og korn þess þurrkuð í sofnhúsum. Sofnhús gat verið klefi eða grjóthlaðinn kofi. Sigðagjöld var mjölgrautur úr melkorni, en hann var gefinn hjúum fyrir melskurð.

Heimildir

  Þessi grein er stubbur. Þú getur hjálpað til með því að bæta við greinina.