„Kalsín“: Munur á milli breytinga

Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu
Efni eytt Efni bætt við
VolkovBot (spjall | framlög)
m robot Breyti: tl:Kalsyo
Xqbot (spjall | framlög)
m robot Breyti: it:Calcio (elemento); kosmetiske ændringer
Lína 19: Lína 19:
Vegna þess hversu hvarfgjarnt kalsín er finnst það ekki hreint í náttúrunni. Það er algengast í [[steinefni|steinefnum]] eins og [[kalsít]]i, [[dólómít]]i og [[gifs]]i. [[Kalk]] sem er eitt form [[kalksteinn|kalksteins]] er aðallega myndað úr [[kalsít]]i. Kalsín er nauðsynlegt [[lífvera|lífverum]] þá sérstaklega í lífeðlisfræði [[fruma]]. Kalsín er uppistaðan í [[bein]]um og er því algengasti [[málmur]]inn í mörgum [[dýr]]um.
Vegna þess hversu hvarfgjarnt kalsín er finnst það ekki hreint í náttúrunni. Það er algengast í [[steinefni|steinefnum]] eins og [[kalsít]]i, [[dólómít]]i og [[gifs]]i. [[Kalk]] sem er eitt form [[kalksteinn|kalksteins]] er aðallega myndað úr [[kalsít]]i. Kalsín er nauðsynlegt [[lífvera|lífverum]] þá sérstaklega í lífeðlisfræði [[fruma]]. Kalsín er uppistaðan í [[bein]]um og er því algengasti [[málmur]]inn í mörgum [[dýr]]um.


==Einkenni==
== Einkenni ==
Kalsín er hvarfgjarn, silfurlitaður [[málmur]] sem [[oxun|oxast]] auðveldlega í snertingu við [[loft]] og myndar þá gráhvíta [[oxíð]]- og [[nítríð]]húð. Það er mjúkur málmur, en þó ekki eins mjúkt og t.d. [[blý]].
Kalsín er hvarfgjarn, silfurlitaður [[málmur]] sem [[oxun|oxast]] auðveldlega í snertingu við [[loft]] og myndar þá gráhvíta [[oxíð]]- og [[nítríð]]húð. Það er mjúkur málmur, en þó ekki eins mjúkt og t.d. [[blý]].


==Notkun==
== Notkun ==
* Sem [[afoxari]] við hreinsun annarra málma
* Sem [[afoxari]] við hreinsun annarra málma
* Sem hjálparefni við gerð málmblanda
* Sem hjálparefni við gerð málmblanda
Lína 31: Lína 31:
* [[Kalsíumfosfíð]] er notað í [[flugeldur|flugelda]].
* [[Kalsíumfosfíð]] er notað í [[flugeldur|flugelda]].


==Efnahvörf==
== Efnahvörf ==
Í snertingu við vatn myndar kalsín [[hýdroxíð]] ([[kalkvatn]]). Hvarfið er mjög útvermið og þess vegna getur kviknað í því vetni sem myndast. Kalsín hvarfast við vatn samkvæmt efnajöfnunni:
Í snertingu við vatn myndar kalsín [[hýdroxíð]] ([[kalkvatn]]). Hvarfið er mjög útvermið og þess vegna getur kviknað í því vetni sem myndast. Kalsín hvarfast við vatn samkvæmt efnajöfnunni:


Lína 78: Lína 78:
[[id:Kalsium]]
[[id:Kalsium]]
[[io:Kalcio]]
[[io:Kalcio]]
[[it:Calcio (elemento chimico)]]
[[it:Calcio (elemento)]]
[[ja:カルシウム]]
[[ja:カルシウム]]
[[jbo:bogjinme]]
[[jbo:bogjinme]]

Útgáfa síðunnar 27. apríl 2010 kl. 06:00

  Magnesín  
Kalín Kalsín Skandín
  Strontín  
Efnatákn Ca
Sætistala 20
Efnaflokkur Jarðalkalímálmur
Eðlismassi 1550,0 kg/
Harka 1,75
Atómmassi 40,078 g/mól
Bræðslumark 1115,0 K
Suðumark 1757,0 K
Efnisástand
(við staðalaðstæður)
Fast form (meðseglandi)
Lotukerfið

Kalsín eða kalsíum (úr latínu: calcis, „kalk“) er frumefni með efnatáknið Ca og er númer 20 í lotukerfinu. Kalsín er mjúkur grár jarðalkalímálmur sem að er notaður sem afoxari í útdrætti á þóríni, sirkoni og úrani. Þetta er einnig fimmta algengasta frumefnið í skorpu jarðar. Það er líka fimmta algengasta uppleysta jónin í sjó á eftir natríni, klóríði, magnesíni og súlfati.

Vegna þess hversu hvarfgjarnt kalsín er finnst það ekki hreint í náttúrunni. Það er algengast í steinefnum eins og kalsíti, dólómíti og gifsi. Kalk sem er eitt form kalksteins er aðallega myndað úr kalsíti. Kalsín er nauðsynlegt lífverum þá sérstaklega í lífeðlisfræði fruma. Kalsín er uppistaðan í beinum og er því algengasti málmurinn í mörgum dýrum.

Einkenni

Kalsín er hvarfgjarn, silfurlitaður málmur sem oxast auðveldlega í snertingu við loft og myndar þá gráhvíta oxíð- og nítríðhúð. Það er mjúkur málmur, en þó ekki eins mjúkt og t.d. blý.

Notkun

Efnahvörf

Í snertingu við vatn myndar kalsín hýdroxíð (kalkvatn). Hvarfið er mjög útvermið og þess vegna getur kviknað í því vetni sem myndast. Kalsín hvarfast við vatn samkvæmt efnajöfnunni:

Ca + 2H2O → Ca(OH)2 + H2
  Þessi efnafræðigrein er stubbur. Þú getur hjálpað til með því að bæta við greinina.