„Líparít“: Munur á milli breytinga
m robot Breyti: nl:Ryoliet |
m robot Bæti við: gl:Riolita |
||
Lína 27: | Lína 27: | ||
[[fi:Ryoliitti]] |
[[fi:Ryoliitti]] |
||
[[fr:Rhyolite]] |
[[fr:Rhyolite]] |
||
[[gl:Riolita]] |
|||
[[he:ריוליט]] |
[[he:ריוליט]] |
||
[[hu:Riolit]] |
[[hu:Riolit]] |
Útgáfa síðunnar 15. desember 2009 kl. 23:07
Líparít eða ljósgrýti eða rhýólít er súrt gosberg. Gosberg er berg sem myndast hefur í eldgosi og storknað hratt og að það sé súrt merkir að hlutfall kísils í berginu sé hærra en 65% af þunga. Í basísku bergi eins og basalti og blágrýti er minna en 52% kísill og í ísúru bergi eins og andesít og íslandit er hlutfall kísils 52-65%.
Ef líparít storknar hægt í iðrum jarðar myndast grófkristallað granít, í grunnum innskotum fínkristallað granófýr. Við snögga kælingu í vatni myndast ekki kristallar og þá storknar bergkvikan eins og gler og myndar hrafntinnu.
Líparít á Íslandi
Líparít þekur um 2% af yfirborði Íslands og er Torfajökulssvæðið í Friðlandi að fjallabaki stærsta líparítsvæði landsins. Við snögga kólnun myndar kvikan svart og gljáandi gler, en annars er líparít venjulega grátt, gult, bleikt eða grænt á lit. Litadýrðin stafar af jarðhitaummyndun.
Heimild
„Hvað er líparít?“. Vísindavefurinn.
Tegundir
storkubergs
| |||
---|---|---|---|
Tegund | Basískt < 52% SiO2 | Ísúrt 52-65% SiO2 | Súrt >65% SiO2 |
Gosberg: | Basalt | Andesít • Íslandít | Ríólít |
Gangberg: | Dólerít | Granófýr | |
Djúpberg: | Gabbró | Díórít | Granít |