„Sturla Sighvatsson“: Munur á milli breytinga

Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu
Efni eytt Efni bætt við
Cessator (spjall | framlög)
Ekkert breytingarágrip
Ekkert breytingarágrip
Lína 1: Lína 1:
'''Sturla Sighvatsson''' ([[1199]] – [[1238]]) var íslenskur höfðingi á 13. öld og bjó á [[Sauðafell]]i í [[Dalasýsla|Dölum]]. Hann var einn helsti foringi [[Sturlungar|Sturlunga]] og tók við [[goðorð]]i þeirra um 1220 en [[Sighvatur Sturluson|Sighvatur]] faðir hans flutist þá í [[Eyjafjörður|Eyjafjörð]]. Þeir feðgar áttu í deilum við [[Guðmundur Arason|Guðmund Arason]] Hólabiskum og veturinn 1222 var Tumi eldri Sighvatsson, bróðir Sturlu, veginn af mönnum biskups á [[Hólar í Hjaltadal|Hólum]]. Biskup sigldi með lið sitt til [[Grímsey]]jar um vorið til að reyna að komast undan hefnd feðganna en þeir Sighvatur og Sturla eltu hann þangað og náðu honum eftir mikið blóðbað og fóru hraklega með hann. Þó fór svo á endanum að þeir sættust og var hluti af sættinni að Sturla skyldi fara til [[Róm]]ar á fund páfa til að gera yfirbót vegna illra meðferðar á biskupi í [[Grímseyjarför]].
'''Sturla Sighvatsson''' ([[1199]] – [[1238]]) var íslenskur höfðingi á 13. öld og bjó á [[Sauðafell]]i í [[Dalasýsla|Dölum]]. Hann var einn helsti foringi [[Sturlungar|Sturlunga]] og tók við [[goðorð]]i þeirra um 1220 en [[Sighvatur Sturluson|Sighvatur]] faðir hans flutist þá í [[Eyjafjörður|Eyjafjörð]]. Þeir feðgar áttu í deilum við [[Guðmundur Arason|Guðmund Arason]] Hólabiskum og veturinn 1222 var [[Tumi Sighvatsson]] eldri, bróðir Sturlu, veginn af mönnum biskups á [[Hólar í Hjaltadal|Hólum]]. Biskup sigldi með lið sitt til [[Grímsey]]jar um vorið til að reyna að komast undan hefnd feðganna en þeir Sighvatur og Sturla eltu hann þangað og náðu honum eftir mikið blóðbað og fóru hraklega með hann. Þó fór svo á endanum að þeir sættust og var hluti af sættinni að Sturla skyldi fara til [[Róm]]ar á fund páfa til að gera yfirbót vegna illra meðferðar á biskupi í [[Grímseyjarför]].


Suðurgangan hófst árið 1233 og eftir viðkomu í [[Noregur|Noregi]] gekk Sturla suður til Rómar, þar sem hann skriftaði og var leiddur fáklæddur milli höfuðkirkna og hýddur. Tók hann þeirri meðferð karlmannlega en “flest fólk stóð úti og undraðist, barði á bjóst sér og harmaði þegar svo fríður maður var svo hörmulega leikinn og máttu eigi vatni halda bæði konur og karlar.” Sturla kom við í Noregi á heimleiðinni og gerðist lendur maður [[Hákon gamli|Hákonar konungs]] og tók að sér að koma Íslandi undir veldi hans.
Suðurgangan hófst árið 1233 og eftir viðkomu í [[Noregur|Noregi]] gekk Sturla suður til [[Róm]]ar, þar sem hann skriftaði og var leiddur fáklæddur milli höfuðkirkna og hýddur. Tók hann þeirri meðferð karlmannlega en “flest fólk stóð úti og undraðist, barði á bjóst sér og harmaði þegar svo fríður maður var svo hörmulega leikinn og máttu eigi vatni halda bæði konur og karlar.” Sturla kom við í Noregi á heimleiðinni og gerðist lendur maður [[Hákon gamli|Hákonar konungs]] og tók að sér að koma Íslandi undir veldi hans.


Við heimkomuna hóf hann þegar að auka við veldi sitt og tókst meðal annars að bola [[Snorri Sturluson|Snorra Sturlusyni]], föðurbróður sínum, úr landi og leggja veldi hans undir sig. Þá sneri hann sér að [[Gissur Þorvaldsson|Gissuri Þorvaldssyni]], foringja [[Haukdælir|Haukdæla]], og sveik hann á [[Apavatn]]sfundi og þvingaði hann til að sverja sér trúnaðareið. Gissur taldi sig þó á engan hátt bundinn af eiðnum og gerði þegar bandalag við [[Kolbeinn ungi Arnórsson|Kolbein unga]], foringja [[Ásbirningar|Ásbirninga]]. Er Sturla hélt norður í Skagafjörð til að leggja undir sig ríki Kolbeins ásamt föður sínum söfnuðu þeir Gissur og Kolbeinn mun fjölmennara liði sem einnig var betur búið. Þeir feðgar biðu ósigur í [[Örlygsstaðabardagi|Örlygsstaðabardaga]] og féllu þar. Sturla hafði gamalt spjót sem hét Grásíða sér til varnar en það var svo lélegt að það bognaði hvað eftir annað og þurfti hann að stíga á það til að rétta það. Margir menn unnu á honum en það var Gissur Þorvaldsson sem veitti honum banahöggið.
Við heimkomuna hóf hann þegar að auka við veldi sitt og tókst meðal annars að bola [[Snorri Sturluson|Snorra Sturlusyni]], föðurbróður sínum, úr landi og leggja veldi hans undir sig. Þá sneri hann sér að [[Gissur Þorvaldsson|Gissuri Þorvaldssyni]], foringja [[Haukdælir|Haukdæla]], og sveik hann á [[Apavatn]]sfundi og þvingaði hann til að sverja sér trúnaðareið. Gissur taldi sig þó á engan hátt bundinn af eiðnum og gerði þegar bandalag við [[Kolbeinn ungi Arnórsson|Kolbein unga]], foringja [[Ásbirningar|Ásbirninga]]. Er Sturla hélt norður í Skagafjörð til að leggja undir sig ríki Kolbeins ásamt föður sínum söfnuðu þeir Gissur og Kolbeinn mun fjölmennara liði sem einnig var betur búið. Þeir feðgar biðu ósigur í [[Örlygsstaðabardagi|Örlygsstaðabardaga]] og féllu þar. Sturla hafði gamalt spjót sem hét Grásíða sér til varnar en það var svo lélegt að það bognaði hvað eftir annað og þurfti hann að stíga á það til að rétta það. Margir menn unnu á honum en það var Gissur Þorvaldsson sem veitti honum banahöggið.
Lína 8: Lína 8:


{{fd|1199|1238}}
{{fd|1199|1238}}
[[Flokkur:Sturlungaöld]]

Útgáfa síðunnar 13. ágúst 2009 kl. 14:03

Sturla Sighvatsson (11991238) var íslenskur höfðingi á 13. öld og bjó á Sauðafelli í Dölum. Hann var einn helsti foringi Sturlunga og tók við goðorði þeirra um 1220 en Sighvatur faðir hans flutist þá í Eyjafjörð. Þeir feðgar áttu í deilum við Guðmund Arason Hólabiskum og veturinn 1222 var Tumi Sighvatsson eldri, bróðir Sturlu, veginn af mönnum biskups á Hólum. Biskup sigldi með lið sitt til Grímseyjar um vorið til að reyna að komast undan hefnd feðganna en þeir Sighvatur og Sturla eltu hann þangað og náðu honum eftir mikið blóðbað og fóru hraklega með hann. Þó fór svo á endanum að þeir sættust og var hluti af sættinni að Sturla skyldi fara til Rómar á fund páfa til að gera yfirbót vegna illra meðferðar á biskupi í Grímseyjarför.

Suðurgangan hófst árið 1233 og eftir viðkomu í Noregi gekk Sturla suður til Rómar, þar sem hann skriftaði og var leiddur fáklæddur milli höfuðkirkna og hýddur. Tók hann þeirri meðferð karlmannlega en “flest fólk stóð úti og undraðist, barði á bjóst sér og harmaði þegar svo fríður maður var svo hörmulega leikinn og máttu eigi vatni halda bæði konur og karlar.” Sturla kom við í Noregi á heimleiðinni og gerðist lendur maður Hákonar konungs og tók að sér að koma Íslandi undir veldi hans.

Við heimkomuna hóf hann þegar að auka við veldi sitt og tókst meðal annars að bola Snorra Sturlusyni, föðurbróður sínum, úr landi og leggja veldi hans undir sig. Þá sneri hann sér að Gissuri Þorvaldssyni, foringja Haukdæla, og sveik hann á Apavatnsfundi og þvingaði hann til að sverja sér trúnaðareið. Gissur taldi sig þó á engan hátt bundinn af eiðnum og gerði þegar bandalag við Kolbein unga, foringja Ásbirninga. Er Sturla hélt norður í Skagafjörð til að leggja undir sig ríki Kolbeins ásamt föður sínum söfnuðu þeir Gissur og Kolbeinn mun fjölmennara liði sem einnig var betur búið. Þeir feðgar biðu ósigur í Örlygsstaðabardaga og féllu þar. Sturla hafði gamalt spjót sem hét Grásíða sér til varnar en það var svo lélegt að það bognaði hvað eftir annað og þurfti hann að stíga á það til að rétta það. Margir menn unnu á honum en það var Gissur Þorvaldsson sem veitti honum banahöggið.

Kona Sturlu var Solveig Sæmundsdóttir, dóttir Sæmundar Jónssonar í Odda. Þau áttu dæturnar Guðnýju og Þuríði og soninn Jón.