„Bretónska“: Munur á milli breytinga

Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu
Efni eytt Efni bætt við
BodhisattvaBot (spjall | framlög)
m robot Bæti við: ug:برېتون تىلى
Ptbotgourou (spjall | framlög)
m robot Bæti við: ext:Luenga bretona
Lína 27: Lína 27:
[[es:Idioma bretón]]
[[es:Idioma bretón]]
[[eu:Bretainiera]]
[[eu:Bretainiera]]
[[ext:Luenga bretona]]
[[fi:Bretoni]]
[[fi:Bretoni]]
[[fr:Breton]]
[[fr:Breton]]

Útgáfa síðunnar 19. maí 2009 kl. 20:18

Bretaníuskagi, rauður á mynd
Bretónskar mállýskur

Bretónska er keltneskt tungumál sem enn er talað á Bretaníuskaga, vestasta hluta Frakklands. Bretónska er náskyld velsku og kornísku. Bretónska var töluð á öllum Bretaníuskaganum þegar Júlíus Sesar bar að garði, og hún var mál menntamanna og yfirstétta langt fram á miðaldir. Um aldamótin 1900 voru um milljón manns sem aðeins töluðu bretónsku, en nú eru aðeins um 300 þúsund mælendur sem nota málið daglega, en þeir eru allir tvítyngdir.

Nú um stundir þykir mönnum sem framið hafi verið eins konar þjóðarmorð á Bretónum á 19. og 20. öld, þar sem tungan var bönnuð. Fyrir fáeinum árum breyttu Frakkar stjórnarskránni á þá lund, að tungumál lýðveldisins er aðeins eitt. Hins vegar hefur orðið mikil vakning á undanförnum árum, hún hófst í raun um 1970 með Alan Stivell hörpuleikara sem söng á málinu og varð heimsfrægur. Nú er mikið ritað og rokkað á máli þessara frumbyggja Evrópu, enda svíður mönnum sárt framkoma franskra stjórnvalda í garð þessa minnihluta.

Með framtaki félagasamtaka og duglegra manna á Bretaníu hefur nú verið unnt að tryggja að kennt er á bretónsku frá forskólastigi til doktorsstigs, en það er í raun gert í trássi við frönsk landslög. Reiknað er með að mælendum fækki (vegna aldurs) til ársins 2010 en upp úr því fari þeim fjölgandi á ný.

Málið er náskylt velsku og telst ekki erfitt - það er til dæmis mun auðlærðara en gelíska!

Tengill

Wikiorðabókin er með skilgreiningu á orðinu